Η ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών φαίνεται πως «ξαναγράφει» τους όρους  για την απενεργοποίηση του ΑΦΜ  σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής και άλλων σοβαρών φορολογικών παραβάσεων, λόγω του ότι το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) έκρινε πως είναι αντισυνταγματικό το υφιστάμενο πλαίσιο.

Όπως αναφέρουν οι τελευταίες πληροφορίες, τις επόμενες ημέρες θα προωθηθεί στη Βουλή νομοθετική διάταξη με την οποία θα διαμορφωθεί ένα νέο αυστηρό και σαφέστατο νομοθετικό πλαίσιο για την απενεργοποίηση ΑΦΜ σε περιπτώσεις λαθρεμπορίου, ψευδών δηλώσεων, την παραποίηση στοιχείων και φοροδιαφυγής προκειμένου να αποφεύγονται υπερβολές και διασφαλίζεται η προστασία των δικαιωμάτων των φορολογικών.

Παράλληλα εξετάζεται να γίνουν τροποποιήσεις στο καθεστώς παροχής χρηματικών εγγυήσεων για την επανενεργοποίηση του ΑΦΜ σε πρόσωπα που έχουν πτωχεύσει ή καταδικαστεί για σοβαρές παραβάσεις.

Ωστόσο σύμφωνα με πληροφορίες  το βασικό όπλο του «παγώματος» του ΑΦΜ δεν θα αποσυρθεί επειδή αυτό είναι κρίσιμο για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής και της δράσης κατά των εικονικών προϊόντων.

Αναστολή ΑΦΜ

Υπενθυμίζεται πως σύμφωνα με τον νέο τροποποιημένο Κώδικα Φορολογικών Διαδικασιών, η ΑΑΔΕ μπορεί να αναστέλλει τη χρήση ΑΦΜ ή να το απενεργοποιήσει:

• Όταν ο φορολογούμενος έχει πτωχεύσει.
• Όταν ο φορολογούμενος έχει περιέλθει σε κατάσταση αφερεγγυότητας.
• Αν υφίστανται αντικειμενικά στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο φορολογούμενος έχει να ασκήσει οικονομική δραστηριότητα.
• Αν υφίστανται στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ο φορολογούμενος διαπράττει φοροδιαφυγή ή λαθρεμπορία ή νοθεία προϊόντα που υπόκεινται σε ειδικό φόρο κατανάλωσης.
• Όταν ο φορολογούμενος παραβιάζει ή παραποιεί ή επεμβαίνει κατά οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών.
• Όταν ο φορολογούμενος έχει δηλώσει ψευδή ή ανακριβή στοιχεία για την απόκτηση του ΑΦΜ.
• Εάν έχει διαπιστωθεί πως ο φορολογούμενος έχει γραφτεί στο φορολογικό μητρώο περισσότερες φορές.

Η αναστολή του ΑΦΜ διαρκεί ανάλογα με την παράβαση από 3 χρόνια για την περίπτωση της φορολογικής δήλωσης σε πτώχευση ή σε άλλη κατάσταση αφερεγγυότητας και μέχρι και 5 χρόνια για τις λοιπές φορολογικές παραβάσεις ενώ αν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη για κακούργημα λαθρεμπορίας η αναστολή διαρκεί μέχρι την παραπομπή στο ακροατήριο και, αν ο φορολογούμενος καταδικασθεί, η αναστολή διαρκεί όσο και η έκθεσή της στην ποινή του.

Ο φορολογούμενος έχει το δικαίωμα να αποδείξει ότι δεν συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την αφαίρεση του ΑΦΜ του. Όσον αφορά τις χρηματικές εγγυήσεις για την «επιστροφή» του ΑΦΜ σε φορολογικούς με την καταδίκη για φοροδιαφυγή ή λαθρεμπόριο το ύψος τους κυμαίνεται από 3.000 έως 1.000.000 ευρώ και η χρονική διάρκεια της εγγύησης δεν μπορεί να είναι μικρότερη των 2 ετών και μεγαλύτερη των 6 ετών.

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ

Τα στοιχεία της ΑΑΔΕ έδειξαν πως κατά τη περίοδο 2019 – 2024 ανεστάλη η χρήση ΑΦΜ σε 796 περιπτώσεις. Οι περισσότερες από αυτές  τις περιπτώσεις αφορούσαν σε «εξαφανισμένους εμπόρους» που εμπλέκονταν σε ενδοκοινοτικές απάτες ΦΠΑ.

Επίσης επισημαίνεται πως με  απόφαση του ΣτΕ (2024), εγκρίθηκαν  αντισυνταγματικές οι εξουσίες που παρέχονται στη Διοικητή της ΑΑΔΕ από τον νόμο 4174/2013 και  η αναστολή ή απενεργοποίηση ΑΦΜ συνιστά «βαθιά άσκηση στην οικονομική ζωή» των φυσικών ή νομικών προσώπων και ισοδυναμεί με απαγόρευση άσκησης επαγγελματικής δραστηριότητας.