- Στον Πειραιά υπάρχει ένα κρυφό καταφύγιο που κατασκευάστηκε το 1940, λίγο πριν την έναρξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, το οποίο ελάχιστοι γνωρίζουν.
- Η ιστορία των καταφυγίων στην Αττική ξεκινά το 1936, με οργανωμένη παθητική αεράμυνα κατά την περίοδο του Ιωάννη Μεταξά, και το 1940 υπήρχαν περίπου 12.000 καταφύγια στην περιοχή.
- Σήμερα, περίπου 2.000 από αυτά τα καταφύγια μπορούν να θεωρηθούν λειτουργικά με κατάλληλη συντήρηση, ενώ άλλες χώρες, όπως η Γερμανία, η Φιλανδία, και η Σουηδία, διαθέτουν επίσης εκτενή δίκτυα καταφυγίων.
Η εικόνα ενός καταφυγίου έχει γίνει πλέον γνώριμη κυρίως στην Ευρώπη, μετά την κλιμάκωση του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Στα έγκατα της Αθήνας και του Πειραιά, βρίσκονται πολλά τέτοια υπόγεια καταφύγια, τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν σε περίπτωση ανάγκης.
Σε ένα πολύ κεντρικό σημείο του Πειραιά κάτω από ένα εμβληματικό κτήριο βρίσκεται ένα καλά κρυμμένο «μυστικό». Ένα πολύ καλά οργανωμένο καταφύγιο που κατασκευάστηκε το 1940, λίγο πριν την έναρξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Λίγοι γνωρίζουν την ύπαρξη των πολλών υπόγειων προστατευόμενων χώρων που βρίσκονται «κάτω από τα πόδια τους».
Πλάνα από το καταφύγιο στον Πειραιά «έπαιξαν» στην εκπομπή «Εξελίξεις Τώρα» το απόγευμα του Σαββάτου (30.11.2024). «Η κατασκευή των καταφυγίων ξεκινάει το 1936 με το καθεστώς του Ιωάννη Μεταξά ο οποίος προβλέποντας τους πολέμους που θα έρθουν ξεκίνησε να οργανώνει την παθητική αεράμυνα έτσι λοιπόν με αναγκαστικό νόμο που επισκεπτόμαστε σήμερα. Εδώ βλέπουμε, οι ίδιοι που μας επιτεθήκαν λίγους μήνες αργότερα», είπε ο ερευνητής και συγγραφέας βιβλίων για τα καταφύγια της Αττικής, Κωνσταντίνος Κυρίμης.
«Είναι ενδιαφέρουσα η ιστορία των καταφυγίων, είναι και επίκαιρα του δήμου Πειραιά. Ο Πειραιάς δυο φορές βομβαρδίστηκε. Ήταν οργανωμένα καταφύγια για την εποχή βλέπετε ότι ακόμα συντηρούνται σε καλή κατάσταση», είπε ο δήμαρχος Πειραιάς, Γιάννης Μώραλης.
Το 1940 η Αττική αριθμούσε περίπου 12.000 καταφύγια, το τελευταίο κατασκευάστηκε το 1956, όταν καταργήθηκε ο νόμος Μεταξά. Πλέον λειτουργικά καταφύγια θα μπορούσαν να θεωρηθούν -με μια συντήρηση- περίπου τα δύο χιλιάδες από αυτά.
Η Γερμανία καταρτίζει ήδη νέο κατάλογο καταφυγίων που θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως χώροι έκτακτης προστασίας για τους πολίτες. Χώρες όπως η Φιλανδία και η Σουηδία διαθέτουν εκατοντάδες καταφύγια καθώς και τούνελ.
