Στη Γενεύη, οι υπουργοί Εξωτερικών της Βρετανίας, Γαλλίας και Γερμανίας, μαζί με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας, συναντήθηκαν με τον Ιρανό ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί, με στόχο την αποκλιμάκωση της σύγκρουσης Ισραήλ-Ιράν και την αντιμετώπιση των ανησυχιών γύρω από το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης.
Οι δυτικές χώρες επισημαίνουν ότι το Ιράν δεν πρέπει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, ενώ οι Ιρανοί αξιωματούχοι δηλώνουν ότι δεν θα διαπραγματευτούν εφόσον συνεχίζονται οι ισραηλινές επιθέσεις.
Παρά τις προσπάθειες για διπλωματική λύση, οι προσδοκίες για σημαντική πρόοδο είναι περιορισμένες, καθώς η Τεχεράνη αρνείται να συζητήσει το πυραυλικό της πρόγραμμα.
Πιο αναλυτικά
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, καθώς και η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, πρόκειται να συναντήσουν το απόγευμα της Παρασκευής, στη Γενεύη, τον Ιρανό ΥΠΕΞ Αμπάς Αραγτσί, σε μια προσπάθεια αποκλιμάκωσης της κρίσης στη Μέση Ανατολή.
«Τώρα είναι η στιγμή να σταματήσουμε τις τραγικές σκηνές στη Μέση Ανατολή και να αποτρέψουμε μια περιφερειακή κλιμάκωση που δεν θα ωφελήσει κανέναν», δήλωσε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμι.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο συναντήθηκε με τον Λάμι την Πέμπτη και είχε ξεχωριστές τηλεφωνικές επικοινωνίες με τους ομολόγους του από την Αυστραλία, τη Γαλλία και την Ιταλία.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανακοίνωσε ότι ο Ρούμπιο και οι άλλοι ΥΠΕΞ συμφώνησαν πως «το Ιράν δεν πρέπει ποτέ να αναπτύξει ή να αποκτήσει πυρηνικό όπλο».
Ο Ντέιβιντ Λάμι επανέλαβε τη θέση αυτή και μέσω ανάρτησης στη πλατφόρμα X, προσθέτοντας πως «υπάρχει τώρα ένα παράθυρο δύο εβδομάδων για να επιτευχθεί μια διπλωματική λύση».
The situation in the Middle East remains perilous. We are determined that Iran must never have a nuclear weapon. Meeting with @SecRubio and @SteveWitkoff in the White House today, we discussed how a deal could avoid a deepening conflict. A window now exists within the next two… pic.twitter.com/UKAOsnDAm8
— David Lammy (@DavidLammy) June 19, 2025
H θέση του Ιράν
Ωστόσο, από την πλευρά του, ο Αμπάς Αραγτσί δήλωσε στην κρατική ιρανική τηλεόραση την Παρασκευή ότι η Τεχεράνη «δεν επιδιώκει διαπραγματεύσεις με κανένα μέρος» όσο συνεχίζονται οι ισραηλινές επιθέσεις.
«Οι Αμερικανοί έχουν στείλει πολλές φορές μηνύματα καλώντας σοβαρά σε διαπραγματεύσεις. Αλλά έχουμε ξεκαθαρίσει ότι όσο η επιθετικότητα δεν σταματά, δεν υπάρχει θέση για τη διπλωματία και τον διάλογο», δήλωσε.
Ο υπουργός Εξωτερικών του Ιράν διευκρίνισε ότι οι συνομιλίες στη Γενεύη με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις θα επικεντρωθούν αποκλειστικά «σε πυρηνικά και περιφερειακά ζητήματα», υπογραμμίζοντας ότι «το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων της Τεχεράνης δεν είναι διαπραγματεύσιμο».
Οι χωριστές συνομιλίες μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ κατέρρευσαν όταν το Ισραήλ εξαπέλυσε αυτό που ονόμασε επιχείρηση «Rising Lion» εναντίον των πυρηνικών εγκαταστάσεων και των βαλλιστικών δυνατοτήτων του Ιράν πριν από μία εβδομάδα.
«Οι Ιρανοί δεν μπορούν να καθίσουν στο τραπέζι με τους Αμερικανούς, ενώ εμείς μπορούμε», δήλωσε Ευρωπαίος διπλωμάτης.
«Θα τους πούμε να επιστρέψουν στο τραπέζι για να συζητήσουν το πυρηνικό ζήτημα πριν από το χειρότερο σενάριο, ενώ παράλληλα θα εκφράσουμε τις ανησυχίες μας για τους βαλλιστικούς πυραύλους του, την υποστήριξη προς τη Ρωσία και την κράτηση των πολιτών μας».
Δύο διπλωμάτες δήλωσαν στο Reuters ότι δεν υπάρχουν μεγάλες προσδοκίες για μια σημαντική πρόοδο στη Γενεύη.
Γερμανία: Το Ιράν να παραιτηθεί από κάθε εμπλουτισμό πυρηνικού υλικού
Από το Βερολίνο, ο Γερμανός ΥΠΕΞ Γιόχαν Βάντεφουλ δήλωσε πως η χώρα του, μαζί με τους ευρωπαίους εταίρους της, είναι ανοιχτή σε περαιτέρω συζητήσεις με το Ιράν, εφόσον υπάρξει σοβαρή βούληση από την Τεχεράνη για παροχή εγγυήσεων σχετικά με τα πυρηνικά και το πυραυλικό της πρόγραμμα.
«Οι συνάδελφοί μου από το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και επίσης η Ύπατη Εκπρόσωπος [της ΕΕ] έχουν πει ότι είμαστε έτοιμοι να συνομιλήσουμε», ανέφερε ο Βάντεφουλ πριν από τη συνάντηση στη Γενεύη.
«Αυτό απαιτεί τη σοβαρή πρόθεση του Ιράν να παραιτηθεί από κάθε εμπλουτισμό πυρηνικού υλικού που θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατασκευή πυρηνικού όπλου. Αυτό απαιτεί επίσης να συμπεριληφθεί και το πυραυλικό πρόγραμμα. Αν υπάρχει αυτή η σοβαρή πρόθεση, τότε και η δική μας απάντηση θα είναι ότι είμαστε πρόθυμοι για περαιτέρω συνομιλίες», κατέληξε.
Γαλλία: Το Ιράν είναι μια αποσταθεροποιητική χώρα
Τα διπλωματικά μέσα είναι ο μόνος δρόμος προς μια μακροπρόθεσμη λύση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, δήλωσε σήμερα ο εκπρόσωπος του γαλλικού υπουργείου Εξωτερικών, λίγες ώρες πριν από μια συνάντηση για το θέμα στη Γενεύη.
«Πρόκειται για μια εξαιρετικά σημαντική συνάντηση», πρόσθεσε, τονίζοντας ότι αυτή συγκεντρώνει την ομάδα τριών ευρωπαϊκών χωρών που συμμετείχαν σε διαπραγματεύσεις με τους Ιρανούς από την αρχή.
«Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν είναι ένα θέμα που απασχολεί τη διπλωματία εδώ και 20 χρόνια», σημείωσε.
«Είναι ένα σοβαρό ζήτημα και η ιστορία δείχνει ότι ο μόνος τρόπος για να αναγκαστεί μια χώρα να σεβαστεί τις υποχρεώσεις της βάσει της Συνθήκης για τη μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων είναι μέσω της διπλωματίας», είπε.
«Οι στρατιωτικές λύσεις δεν είναι μακροπρόθεσμες λύσεις», υπογράμμισε, προσθέτοντας ότι η διεθνής κοινότητα δεν θα μπορούσε «να διακινδυνεύσει στρατιωτικές επιχειρήσεις που θα μπορούσαν να ξεφύγουν από τον έλεγχο σε μια περιοχή που είναι ήδη εξαιρετικά, εξαιρετικά εύφλεκτη».
«Ναι, το Ιράν είναι μια αποσταθεροποιητική χώρα» και «το πυρηνικό του πρόγραμμα και το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων αποτελούν πραγματικές απειλές», αλλά η διπλωματική δράση παραμένει ο δρόμος προς τα εμπρός, είπε.
Η συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι δυτικοί σύμμαχοί τους, καθώς και το Ισραήλ, που θεωρείται από τους ειδικούς η μόνη πυρηνική δύναμη στη Μέση Ανατολή, κατηγορούν εδώ και καιρό την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ότι επιδιώκει την απόκτηση πυρηνικών όπλων, έναν ισχυρισμό που έχει αρνηθεί επανειλημμένα.
Το Ιράν έχει επιταχύνει την παραγωγή ουρανίου υψηλού εμπλουτισμού τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας σε επίπεδα πολύ πάνω από το όριο που ορίστηκε από μια διεθνή συμφωνία του 2015 γνωστή ως JCPOA (Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης).
Η Γαλλία, η Γερμανία, το Ηνωμένο Βασίλειο της Βρετανίας και η ΕΕ υπέγραψαν όλες αυτή τη συμφωνία, η οποία τορπιλίστηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας.
Σήμερα, «ο στόχος της Γαλλίας είναι να συμμορφωθεί το Ιράν με τις υποχρεώσεις του βάσει της Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων».
«Αυτό είναι το διεθνές πλαίσιο για τη ρύθμιση της πυρηνικής ενέργειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Το Ιράν έχει υπογράψει αυτή τη συνθήκη. Το Ιράν πρέπει να συμμορφωθεί με τις υποχρεώσεις του», δήλωσε ο Κριστόφ Λεμουάν καθώς οι δυτικές χώρες φοβούνται τώρα ότι το Ιράν θα αποσυρθεί από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων.
Ωστόσο, τη Δευτέρα (16/06), ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, Εσμαεΐλ Μπαγαεΐ, δήλωσε σήμερα ότι το ιρανικό κοινοβούλιο ετοιμάζει νομοσχέδιο για την έξοδο της χώρας από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (Non Proliferation Treaty, NPT), προσθέτοντας πως η Τεχεράνη παραμένει αντίθετη στην ανάπτυξη όπλων μαζικής καταστροφής.
Με πληροφορίες από: Reuters, ΑΠΕ-ΜΠΕ, Times of Israel
