Άνοιξε η αυλαία το απόγευμα της Πέμπτης 12 Ιουνίου για το 5ο Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ στο Δημοτικό Γήπεδο Μπάσκετ του Περιστερίου, που χαρακτηρίζεται ως ένα από τα κρισιμότερα στην ιστορία του.

Του Γρηγόρη Αναγνώστου

Το σύνθημα του Συνεδρίου, «Μαζί δημιουργούμε το αύριο! Δίκαια – Μαχητικά – Περήφανα», επιχειρεί να δώσει έναν νέο, ενωτικό τόνο. Ωστόσο, όπως διαπιστώθηκε ήδη από την πρώτη ημέρα, η επανεκκίνηση δεν είναι ούτε εύκολη ούτε αυτονόητη. Το πολιτικό θερμόμετρο χτύπησε κόκκινο, όχι μόνο λόγω της αφόρητης ζέστης στο κλειστό γυμναστήριο, αλλά και εξαιτίας των υπόκωφων εντάσεων και των υπόγειων διεργασιών και ζυμώσεων που συνοδεύουν συνολικότερα τον χώρο της Κεντροαριστεράς και κατ’ επέκταση και το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ.

Η έναρξη έγινε με την παρέμβαση της γραμματέως Ράνιας Σβίγκου, η οποία καλωσόρισε τους συνέδρους, αλλά και τους εκπροσώπους κομμάτων από Ελλάδα και εξωτερικό, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στη συνεχιζόμενη πολεμική σύγκρουση στη Γάζα.

Δύο μόλις ημέρες μετά τη 2η Διάσκεψη του Ινστιτούτου «Αλέξης Τσίπρας», με τις αποχρώσες ενδείξεις και τη δημόσια συζήτηση να φουντώνει για τη δημιουργία νέου πολιτικού φορέα με ορίζοντα τον Σεπτέμβριο από τον πρώην πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, το Συνέδριο μοιάζει με το πρώτο crash test.

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, επιχείρησε να εκπέμψει από το Συνέδριο ένα πολιτικό restart. Στην ομιλία του με δραματικό τόνο και εμφανή πρόθεση να δείξει αποφασιστικότητα, μίλησε για «συνέδριο επανεκκίνησης και αναγέννησης» και έστειλε σαφή μηνύματα τόσο εντός όσο και εκτός κόμματος.

Τα μηνύματα, τα «πηγαδάκια» και η θερμή αλλά όχι καθολική υποδοχή του Αλέξη Τσίπρα

Παρότι το Συνέδριο ξεκίνησε με προοπτική «επανεκκίνησης», η εικόνα παραμένει αμφίσημη. Το κόμμα επιχειρεί μέσα από τη συνεδριακή διαδικασία να επανατοποθετηθεί στον προοδευτικό χάρτη, έπειτα από μία περίοδο εσωστρέφειας, αποχωρήσεων και έντονου πολιτικού προβληματισμού.

Η παρουσία 1500 συνέδρων μέσω τηλεδιάσκεψης ενίσχυσε την τεχνοκρατική αλλά όχι απαραίτητα τη ζωντανή πολιτική διάσταση της πρώτης μέρας.

Η ατμόσφαιρα άλλαξε προσωρινά όταν στο χώρο εισήλθε ο πρώην πρόεδρος του κόμματος και πρώην πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας. Η υποδοχή ήταν θερμή, αλλά όχι καθολική, στοιχείο που δεν πέρασε απαρατήρητο από πολλούς ως ένδειξη της μεταβατικής, σχεδόν μετέωρης φάσης στην οποία βρίσκεται η σχέση του κόμματος με τον ιδρυτή του ΣΥΡΙΖΑ της κυβερνητικής περιόδου.

Από νωρίς, ωστόσο, στα «πηγαδάκια» μεταξύ των συνέδρων κυριαρχούσε το ερώτημα: μπορεί να μετατραπεί αυτό το συνέδριο σε πραγματική αφετηρία;

Η απογοήτευση στη βάση του κόμματος είναι διάχυτη – γεγονός που αποτυπώθηκε και στην χαμηλή συμμετοχή για την ανάδειξη συνέδρων – με πολλούς να θεωρούν ότι οι πληγές από τις εκλογικές ήττες, την περίοδο «Κασσελάκη» αλλά και τις παραιτήσεις μελών από την Κεντρική Επιτροπή λίγες ώρες, μάλιστα, πριν από την έναρξη της κορυφαίας εσωκομματικής διαδικασίας να προκαλούν προβληματισμό, αφήνοντας – σύμφωνα με ορισμένους – ανοιχτό το ενδεχόμενο ακόμη και για νέες το επόμενο διάστημα.

Η παρέμβαση της Όλγας Γεροβασίλη, προέδρου του Συνεδρίου, έβαλε στο τραπέζι τις «μεγάλες μάχες» που έχει να δώσει το κόμμα, αλλά και την ανάγκη υπέρβασης της «εποχής αξιακής κρίσης».

«Αφήνουμε πίσω όλα αυτά που μας πλήγωσαν», δήλωσε με νόημα μεταξύ άλλων, με φόντο τις απώλειες, τις αποχωρήσεις και τη στασιμότητα των τελευταίων μηνών και έκλεισε με αναφορά στην ειρήνη, την αξιοπρέπεια και την ασφάλεια.

Ποιοι έδωσαν το «παρών»

Το «παρών» έδωσαν εκπρόσωποι σχεδόν όλων των πολιτικών χώρων. Από τη Νέα Δημοκρατία παρέστη η Αλεξάνδρα Σδούκου. Το ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ εκπροσώπησε ο Δημήτρης Μάντζος. Από τη Νέα Αριστερά, συμμετείχε ο Νάσος Ηλιόπουλος.

Παρόντες ήταν επίσης ο Πέτρος Κόκκαλης, από τον φορέα «Κόσμος», και ο πρώην υπουργός και ιστορικό στέλεχος της Κεντροαριστεράς Φώτης Κουβέλης.

Από την πλευρά της διεθνούς εκπροσώπησης, καταγράφηκε η παρουσία εκπροσώπου της Φατάχ, αλλά και του Παλαιστίνιου πρέσβη στην Ελλάδα, Γιουσέφ Ντόρχομ.

Στο συνέδριο παραβρέθηκε και ο δήμαρχος Αθηναίων, Χάρης Δούκας, σε μια ενδεχομένως συμβολική κίνηση προοδευτικής γέφυρας μεταξύ δημοτικής και κεντρικής πολιτικής σκηνής, δεδομένου του κοινού βηματισμού που καταγράφει με τη δημοτική παράταξη του ΣΥΡΙΖΑ εντός του Δημοτικού Συμβουλίου της Αθήνας. 

Η προσπάθεια «επανεκκίνησης» του Φάμελλου και το «καρφί» προς τον Αλέξη Τσίπρα

Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, Σωκράτης Φάμελλος, σε ιδιαίτερα υψηλούς τόνους, επιχείρησε να επανασυσπειρώσει την κομματική βάση, ενώ δεν δίστασε να εξαπολύσει συνολική επίθεση προς κυβέρνηση, παραδοσιακούς πολιτικούς αντιπάλους, αλλά και – εμμέσως πλην σαφώς – προς τον προκάτοχό του.

«Ο ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ είναι εδώ! Δεν θα ξεμπερδέψετε με την αριστερά και την προοδευτική παράταξη», τόνισε με έμφαση από το βήμα του Συνεδρίου, χαρακτηρίζοντάς το «συνέδριο επανεκκίνησης και αναγέννησης».

Με αιχμές για τη διαχείριση της προηγούμενης περιόδου, ο Σωκράτης Φάμελλος αναγνώρισε τις δυσκολίες που οδήγησαν σε συρρίκνωση του κόμματος: «Περάσαμε μία δύσκολη περίοδο απαξίωσης και συρρίκνωσης… Δεν κλείνουμε τα μάτια στα προβλήματα. Αντίθετα, μαθαίνουμε για να αλλάξουμε».

Σημαντικό ήταν και το άνοιγμά του προς την κοινωνία, αλλά και ταυτόχρονα η αποδοκιμασία για τη στάση άλλων κομμάτων του χώρου της Κεντροαριστεράς: «Οι αρνήσεις από το ΠΑΣΟΚ και από τη Νέα Αριστερά, δεν είναι αρνήσεις στον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι απαξίωση της βούλησης των προοδευτικών πολιτών που μας λένε “βρείτε τα” για να φύγει η δεξιά. […] Ε λοιπόν όχι, δεν φταίμε όλοι το ίδιο. Κάποιοι κάναμε την υπέρβαση και κάποιοι όχι».

Το πιο ηχηρό «καρφί» αφορούσε ωστόσο την πλατφόρμα Τσίπρα και τη συζήτηση περί «πολιτικής πρωτοβουλίας», με τον Σωκράτη Φάμελλο να διαμηνύει πως η αναμονή φθείρει όλους: «Όσο συντηρείται μια συζήτηση που δεν καταλήγει πουθενά, θα φθείρεται και ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και θα φθειρόμαστε όλοι». «H διαρκής κατάσταση αναμονής αποσυσπειρώνει και απογοητεύει τους προοδευτικούς πολίτες» πρόσθεσε σε άλλο σημείο.

Η φράση αυτή για την «πολιτική πρωτοβουλία» Τσίπρα δεν πέρασε απαρατήρητη στα «πηγαδάκια» του Συνεδρίου. Αρκετά στελέχη εξέλαβαν τη δήλωση ως σαφή διαφοροποίηση από τον προκάτοχό του, αφήνοντας να εννοηθεί πως το κόμμα «δεν μπορεί να περιμένει άλλο».

Ο στόχος και το ρίσκο

Η πρώτη ημέρα έκλεισε με αφιέρωμα στον Μίκη Θεοδωράκη, αλλά πριν από αυτό, ο Σωκράτης Φάμελλος παρουσίασε το νέο κοινωνικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Με αιχμή την ανατροπή των κοινωνικών ανισοτήτων, περιλαμβάνει μεταξύ άλλων τη ρύθμιση του ιδιωτικού χρέους και την προστασία της πρώτης κατοικίας, την επαναφορά 13ου-14ου μισθού και 13ης σύνταξης, την αύξηση μισθών και συντάξεων, την παροχή 2 δισ. ευρώ στο ΕΣΥ, τη δημιουργία 15.000 κοινωνικών κατοικιών ετησίως, καθώς και δημόσιο έλεγχο στις τράπεζες και συνεταιριστική τραπεζική.

Μια ατζέντα με ξεκάθαρο κοινωνικό πρόσημο, που όμως φαντάζει δύσκολο να υλοποιηθεί χωρίς ευρείες συμμαχίες, τις οποίες η παρούσα κατάσταση του χώρου δεν εξασφαλίζει.

Ο Σωκράτης Φάμελλος δήλωσε πως το κόμμα έχει ήδη «γυρίσει σελίδα» και πως οι αλλαγές στο καταστατικό και στις θέσεις του κόμματος είναι σε πλήρη εξέλιξη. Όμως, χωρίς ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα, εσωτερική ηρεμία και συμμαχίες, το ρίσκο μιας ακόμη εσωστρέφειας παραμονεύει.

Δείτε φωτογραφίες από την πρώτη μέρα