Η Ιμπίθα, το διάσημο μεσογειακό νησί, εισάγει αυστηρό πλαφόν στην κυκλοφορία οχημάτων για μη μόνιμους κατοίκους από 1η Ιουνίου έως 30 Σεπτεμβρίου 2025, περιορίζοντας τα επιτρεπόμενα οχήματα σε 20.168 ημερησίως, εκ των οποίων 16.000 θα είναι ενοικιαζόμενα.
Οι νέοι περιορισμοί στοχεύουν στη βιωσιμότητα του νησιού, καθώς οι τοπικές αρχές επισημαίνουν την ανάγκη διαχείρισης του τουριστικού όγκου.
Η κατάσταση αυτή εγείρει ερωτήματα και προτάσεις για την Ελλάδα, όπου πολλά νησιά αντιμετωπίζουν αντίστοιχα προβλήματα κυκλοφορίας και υπερφόρτωσης, προτείνοντας ηλεκτρονικά συστήματα καταγραφής και περιορισμούς στην κυκλοφορία για την προστασία του περιβάλλοντος και της τοπικής ζωής.
Πιο αναλυτικά
Η Ibiza, το εμβληματικό νησί της Μεσογείου, προχωρά σε μια από τις πιο ριζοσπαστικές κυκλοφοριακές μεταρρυθμίσεις που έχουμε δει τα τελευταία χρόνια στην Ευρώπη.
Από την 1η Ιουνίου έως τις 30 Σεπτεμβρίου 2025, επιβάλλει αυστηρό όριο στην ημερήσια κυκλοφορία οχημάτων μη μόνιμων κατοίκων: Mόλις 20.168 οχήματα, εκ των οποίων τα 16.000 θα είναι αυτοκίνητα ενοικίασης και τα υπόλοιπα 4.168 IX επισκεπτών που θα πρέπει να έχουν λάβει άδεια εκ των προτέρων. Στους νέους περιορισμούς εντάσσονται και τα τροχόσπιτα, που επιτρέπονται μόνο εφόσον υπάρχει εξασφαλισμένη θέση σε κάμπινγκ -η ελεύθερη στάθμευση σε φυσικούς χώρους απαγορεύεται ρητά. Μόνο οι μοτοσικλέτες εξαιρούνται από το μέτρο, τουλάχιστον προς το παρόν.
Αν θέλουμε τα ελληνικά νησιά να παραμείνουν βιώσιμα -περιβαλλοντικά, κοινωνικά και τουριστικά- η εμπειρία της Ibiza ίσως αποτελεί την αφορμή για μια πολύ σοβαρή συζήτηση
Παρά τις αντιδράσεις κυρίως από εταιρείες ενοικίασης οχημάτων, οι τοπικές αρχές επιμένουν ότι το μέτρο είναι αναγκαίο. Όπως δήλωσε ο πρόεδρος της κυβέρνησης των Βαλεαρίδων, Vicent Marí, «το γενικό συμφέρον ενός νησιού που ζητά ξεκάθαρα να ελεγχθεί ο τουριστικός όγκος που έχει καταστεί αφόρητος» πρέπει να υπερισχύσει. Σημειώνεται ότι ορισμένες εταιρείες ζητούσαν να επιτραπούν έως και 10.000 επιπλέον ενοικιαζόμενα οχήματα ημερησίως -κάτι που απορρίφθηκε κατηγορηματικά.
Η Ibiza δεν είναι η μόνη. Τα μέτρα περιορισμού τουριστικής πίεσης έχουν ήδη ξεκινήσει σε Formentera, Mallorca (από το 2026), Βαρκελώνη και τα Κανάρια Νησιά. Στο ευρωπαϊκό τουριστικό τοπίο διαμορφώνεται μια νέα κουλτούρα «βιώσιμης φιλοξενίας», με την κλιματική αλλαγή, την έλλειψη χώρων στάθμευσης, τη συμφόρηση και την υποβάθμιση της τοπικής ζωής να λειτουργούν ως καταλύτες.
Το παράδειγμα της Ibiza στην ελληνική πραγματικότητα;
Η ανάγκη για παρόμοια μέτρα γίνεται ολοένα πιο επιτακτική και στη χώρα μας. Πολλά ελληνικά νησιά, κυρίως τα μεγαλύτερα και πιο τουριστικά, αντιμετωπίζουν συστηματική υπερφόρτωση του οδικού δικτύου τους κατά την υψηλή σεζόν. Οι πόλεις-Χώρες των νησιών, όπως της Σαντορίνης, της Μυκόνου ή της Νάξου, διαθέτουν περιορισμένο αστικό ιστό με ελάχιστους χώρους στάθμευσης, στενά δρομάκια και ήδη αυξημένο μόνιμο κυκλοφοριακό φόρτο.
Για παράδειγμα, στη Νάξο, σύμφωνα με τοπικές πηγές, κατά την αιχμή του καλοκαιριού φτάνουν έως και 400 οχήματα την ημέρα με πλοία, με τα περισσότερα από τα οποία να είναι ενοικιαζόμενα. Την ίδια στιγμή, το διαθέσιμο οδικό δίκτυο δεν ξεπερνά τα 400 km στο σύνολο του νησιού, με το μεγαλύτερο μέρος να είναι επαρχιακό. Αντίστοιχα, στη Σαντορίνη το 2019 καταγράφηκαν περίπου 20.000 οχήματα σε νησί με πληθυσμό κάτω των 15.000 κατοίκων -αριθμός που υπερδιπλασιάζεται κάθε καλοκαίρι.
Ηλεκτρονική καταγραφή και «πλαφόν» στην κυκλοφορία: Μια πρόταση για το μέλλον
Ακολουθώντας το παράδειγμα της Ιμπίθα, η Ελλάδα θα μπορούσε να εξετάσει:
– Ηλεκτρονικό σύστημα δήλωσης εισόδου οχημάτων για μη κατοίκους.
– Καθημερινό όριο ενοικιαζόμενων και ιδιωτικών ΙΧ, αναλογικά με την έκταση του νησιού.
– Απαγόρευση στάθμευσης σε ευαίσθητους φυσικούς ή παραδοσιακούς οικισμούς.
– Ενίσχυση μικροκινητικότητας: e-scooter, ηλεκτρικά ποδήλατα), ηλεκτρικά μικροαυτοκίνητα και ηλεκτροκίνητα shuttle.
– Προτεραιότητα στη βιώσιμη μεταφορά από τα λιμάνια προς τους κύριους οικισμούς.
Η ιδέα προφανώς δεν είναι να περιορίσουμε τον τουρισμό, αλλά να διαχειριστούμε καλύτερα τον τρόπο που τον υποδεχόμαστε. Αν θέλουμε τα ελληνικά νησιά να παραμείνουν βιώσιμα -περιβαλλοντικά, κοινωνικά και τουριστικά- η εμπειρία της Ibiza ίσως αποτελεί την αφορμή για μια πολύ σοβαρή συζήτηση.
