Καλείται να αντιμετωπίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία, τη νέα στάση των ΗΠΑ προς το ΝΑΤΟ και τους δασμούς

Από τη Μαρία Δεναξά

Η διεθνοποίηση του πολέμου στην Ουκρανία, οι απειλές των ΗΠΑ προς το ΝΑΤΟ και ο εμπορικός πόλεμος που βρίσκεται προ των πυλών εγείρουν υπαρξιακά ερωτήματα για την ασφάλεια στην Ευρώπη, τα οποία η Ευρωπαϊκή Ένωση καλείται να αντιμετωπίσει μέσα σε ένα κλίμα γενικής απαξίωσής της όχι μόνο σε παγκόσμιο επίπεδο, αλλά και από τους ευρωπαϊκούς λαούς.

Μέχρι τώρα η απειλή του πολέμου ήταν διάχυτη. Φαινόταν, επίσης, απομακρυσμένη. Ο κίνδυνος μιας γενικής σύρραξης αναφερόταν ως μακροπρόθεσμη υπόθεση. Αλλά τώρα τα γεγονότα εξελίσσονται με ταχείς ρυθμούς.

Εκτός από την υποστήριξη που παρέχουν η Κίνα και το Ιράν στη Ρωσία, η άφιξη Βορειοκορεατών στρατιωτών και μισθοφόρων Χούτι στο μέτωπο που άνοιξε η Ουκρανία στη Ρωσία έχει εντείνει την κλιμάκωση. Η ρωσο-ουκρανική σύγκρουση έχει γίνει πιο ευρασιατική από ποτέ. Σε αντίποινα οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία έδωσαν το πράσινο φως για τη χρήση πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς, η Ουκρανία τούς εκτόξευσε αμέσως και η Ρωσία ανταπέδωσε με έναν πύραυλο που θα μπορούσε να μεταφέρει πυρηνική κεφαλή. Και το ερώτημα που τίθεται σήμερα είναι: πόσο ακόμη θα συνεχιστεί αυτή η κλιμάκωση;

Ο Ντόναλντ Τραμπ, όταν θα αναλάβει την εξουσία, φέρεται ότι, παρόλο που για την ώρα δεν είναι ξεκάθαρες οι προθέσεις του, θέλει να τερματίσει τον πόλεμο χωρίς να υπολογίζει την εδαφική ακεραιότητα ή την κυριαρχία της Ουκρανίας. Σύμφωνα με την δεξαμενή σκέψης Le Grand Continent, η Ευρώπη βρίσκεται ξαφνικά αντιμέτωπη με τρία καταστροφικά σενάρια: Την ήττα της Ουκρανίας, την απόσυρση της αμερικανικής προστασίας και τον εμπορικό πόλεμο που η Ουάσινγκτον θέλει να διεξάγει κατά της Κίνας και γενικά κατά των χωρών που κάνουν εξαγωγές στην Αμερική.

Προκλήσεις και απειλές

Σχεδόν από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία ήταν αποδεκτό ότι ένας παρατεταμένος πόλεμος δεν θα ήταν προς όφελος της χώρας, αλλά ούτε και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κι εδώ βρισκόμαστε σήμερα. Όποιες κι αν είναι οι συνθήκες υπό τις οποίες θα σταματήσουν οι μάχες, με ή χωρίς συμφωνία μεταξύ των εμπόλεμων μερών, η Ευρώπη θα πρέπει να υποστεί τις συνέπειες, είτε θα πρέπει να δώσει αξιόπιστες εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία είτε να επιταχύνει την ένταξή της σε μια Ευρωπαϊκή Ένωση που ήδη αποδυναμώνεται ή να υποδεχτεί νέες προσφυγικές ροές και να αυξήσει την οικονομική της βοήθεια προς το Κίεβο.

Η εχθρότητα του Ντόναλντ Τραμπ απέναντι στην Ατλαντική Συμμαχία δεν είναι κάτι καινούργιο: θα επιδιώξει πραγματικά να την αποδυναμώσει; Αν, ναι, Ευρωπαίοι και Αμερικανοί δεν θα έχουν πλέον την ίδια αντίληψη για τους περιφερειακούς κινδύνους και οι εκτιμήσεις τους θα διαφέρουν για τον ρόλο της Κίνας. Πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται πώς θα μπορούσε να λειτουργήσει η Συμμαχία υπό αυτές τις συνθήκες.

Τέλος, ως επιστέγασμα όλων αυτών, η επιβολή νέων δασμών στις ευρωπαϊκές εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες αναμένεται να βλάψει -σε ορισμένες περιπτώσεις σοβαρά- τις οικονομίες των χωρών της Ε.Ε. και των εταίρων τους.

Φυσικά, δεν είναι σαφές ότι τα γεγονότα αυτά θα μπορούσαν να συμβούν ταυτόχρονα. Όπως δήλωσε ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα, σε συνέντευξή του στους «Financial Times», τι συμφέρον θα είχε ο Τραμπ να αρχίσει έναν εμπορικό πόλεμο, όταν ισχυρίζεται ότι είναι ο άνθρωπος που θέλει να βάλει τέλος στις συγκρούσεις στον πλανήτη; Αναμφίβολα πρόκειται για ρητορική ερώτηση…

Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»