H κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να έχει επιταχύνει τις παρασκηνιακές της διπλωματικής κινήσεις για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, επιδιώκοντας να παρουσιάσει ένα νέο, συνολικό σχέδιο ειρήνης που θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει το γεωπολιτικό τοπίο της Ευρώπης.
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Axios, Ουάσιγκτον και Μόσχα βρίσκονται σε μυστικές, εντατικές διαβουλεύσεις, με τη ρωσική πλευρά να εμφανίζεται αισιόδοξη και τον Λευκό Οίκο να προσπαθεί να εξασφαλίσει την υποστήριξη Ουκρανίας και Ευρωπαίων.
Το σχέδιο Τραμπ
Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ έχει εργαστεί μυστικά -σε στενή συνεννόηση με τη Ρωσία- για τη διαμόρφωση ενός νέου σχεδίου τερματισμού του πολέμου στην Ουκρανία, σύμφωνα με Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους που μίλησαν στο Axios.
Το αμερικανικό σχέδιο, που αποτελείται από 28 σημεία, αντλεί έμπνευση από το επιτυχημένο σχέδιο του Τραμπ για συμφωνία στη Γάζα.
Ένας κορυφαίος Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε στο Axios πως είναι αισιόδοξος για το σχέδιο, αν και μέχρι στιγμής παραμένει άγνωστο πώς θα αντιδράσουν η Ουκρανία και οι Ευρωπαίοι υποστηρικτές της.
Σύμφωνα με το Axios, το σχέδιο των 28 σημείων επικεντρώνεται σε τέσσερις βασικούς άξονες:
- τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία
- την παροχή εγγυήσεων ασφαλείας
- τη διασφάλιση της ευρωπαϊκής ασφάλειας
- τη μελλοντική διαμόρφωση των σχέσεων ΗΠΑ–Ρωσίας–Ουκρανίας
Ωστόσο, παραμένει απολύτως ασαφές πώς οι Ηνωμένες Πολιτείες σκοπεύουν να χειριστούν το ζήτημα των εδαφικών διεκδικήσεων.
Η βασική ιδέα στηρίζεται στις συζητήσεις που είχαν ο Τραμπ και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν στην Αλάσκα τον Αύγουστο. Ο στόχος είναι να προκύψει μια πρόταση που όχι μόνο θα αντιμετωπίζει τη σύγκρουση στην Ουκρανία, αλλά θα βελτιώνει τις σχέσεις ΗΠΑ–Ρωσίας και θα δίνει απαντήσεις στις ρωσικές ανησυχίες περί ασφάλειας.
Αξιωματούχοι που επικαλείται το δημοσίευμα αναφέρουν ότι επιδιώκουν ένα «ευρύτερο, μακροπρόθεσμο σχέδιο» που θα διασφαλίζει την ασφάλεια της Ευρώπης συνολικά, και όχι μόνο της Ουκρανίας. Οι εργασίες συνεχίζονται με στόχο να υπάρχει γραπτό προσχέδιο πριν από την επόμενη συνάντηση Τραμπ–Πούτιν.
Ο ρόλος του Γουίτκοφ
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στο ότι ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, συνεργάζεται με τον Ρώσο απεσταλμένο Κίριλ Ντμιτρίεφ -ο οποίος έχει βαθιά εμπλοκή στη διπλωματία για την Ουκρανία- για την κατάρτιση του σχεδίου. Ο Γουίτκοφ ήταν επίσης επικεφαλής των συνομιλιών ειρήνης για τη Γάζα.
Σύμφωνα με το ρεπορτάζ, ο Ντμιτρίεφ πέρασε τρεις ημέρες με τον Γουίτκοφ και άλλα μέλη της κυβέρνησης Τραμπ κατά την επίσκεψή του στο Μαϊάμι, μεταξύ 24 και 26 Οκτωβρίου.
Εκφράζοντας την αισιοδοξία του, ο Ρώσος αξιωματούχος δήλωσε: «Νιώθουμε πως η ρωσική θέση πραγματικά ακούγεται».
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι ΗΠΑ επιχειρούν πλέον να πείσουν την Ουκρανία και τις ευρωπαϊκές χώρες για τα πλεονεκτήματα της τρέχουσας προσέγγισής τους, ενώ σημείωσε πως η βελτίωση της ρωσικής θέσης στο πεδίο της μάχης δίνει στη Μόσχα μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ.
Ο Γουίτκοφ επρόκειτο να έχει συνάντηση με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, αλλά το ταξίδι του αναβλήθηκε. Ωστόσο, είχε ήδη συζητήσει το σχέδιο με τον Ουκρανό σύμβουλο εθνικής ασφάλειας Ρουστέμ Ουμέροφ στο Μαϊάμι.
Ουκρανοί αξιωματούχοι ανέφεραν στο Axios ότι γνωρίζουν πως κάτι βρίσκεται σε εξέλιξη.
Αξιωματούχοι του Πεντάγωνου στο Κίεβο
Παράλληλα, όπως αποκάλυψε η Wall Street Journal, ο Αμερικανός Πρόεδρος έχει αποστείλει κορυφαία αντιπροσωπεία του υπουργείου Πολέμου (Άμυνας) στο Κίεβο με στόχο την επανεκκίνηση των διαπραγματεύσεων με τη Ρωσία.
Στο επίκεντρο της επίσκεψης βρίσκεται η προσπάθεια εμπλοκής της ουκρανικής ηγεσίας στη ειρηνευτική διαδικασία με τη Μόσχα που έχει βαλτώσει, παρότι η Ρωσία έχει απορρίψει όλες τις προηγούμενες προσπάθειες ΗΠΑ και Ουκρανίας για παύση των συγκρούσεων.
Η WSJ, επικαλούμενη ανώτερους Αμερικανούς αξιωματούχους, αναφέρει ότι η κίνηση αυτή αποτελεί την τελευταία προσπάθεια της κυβέρνησης Τραμπ να επανεκκινήσει τις συνομιλίες για τον τερματισμό του πολέμου.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, ο υπουργός Στρατού των ΗΠΑ, Ντάνιελ Ντρίσκολ, μαζί με δύο στρατηγούς, επρόκειτο να έχει συνομιλίες με τον πρόεδρο Ζελένσκι, άλλους Ουκρανούς αξιωματούχους και υψηλόβαθμους εκπροσώπους της στρατιωτικής βιομηχανίας.
Ο Ντρίσκολ, βετεράνος του αμερικανικού στρατού και φίλος του αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς από το Yale, έχει αναδειχθεί σε σημαντικό παράγοντα μέσα στο Πεντάγωνο και φαίνεται πως ενδέχεται να αναλάβει ακόμη πιο κεντρικό ρόλο.
Επιπλέον, είναι γνωστό πως ο Ντρίσκολ σχεδιάζει να συναντηθεί και με Ρώσους αξιωματούχους, αλλά σε μεταγενέστερο χρόνο. Η WSJ σημειώνει ότι η απόφαση του Λευκού Οίκου να στραφεί στον Ντρίσκολ και άλλους υψηλόβαθμους αξιωματούχους προέκυψε εν μέρει από την εκτίμηση ότι η Μόσχα ίσως είναι πιο δεκτική σε διαπραγματεύσεις υπό στρατιωτική διαμεσολάβηση, καθώς και από την απογοήτευση ότι πολυάριθμες προηγούμενες προσπάθειες δεν είχαν αποδώσει.
Ανώτερος αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ τόνισε ότι ο Ντρίσκολ μεταβαίνει στην Ουκρανία για να αξιολογήσει την κατάσταση επί του εδάφους και ότι αναμένεται να συμμετάσχει σε συναντήσεις και να μεταφέρει τα ευρήματά του στον Λευκό Οίκο.
Δύσκολες διαπραγματεύσεις
Ωστόσο, η πραγματικότητα των διαπραγματεύσεων παραμένει δύσκολη. Οι ΗΠΑ και ο Ντόναλντ Τραμπ έχουν λειτουργήσει ως μεσολαβητές σε ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, όμως ο Αμερικανός ηγέτης αναγνώρισε ότι ο τερματισμός του πολέμου με τη Ρωσία αποδείχθηκε πιο δύσκολος απ’ ό,τι υπολόγιζε.
Η τελευταία προσπάθειά του περιλάμβανε μια σχεδιασμένη συνάντηση με τον Ρώσο ηγέτη Βλαντίμιρ Πούτιν, η οποία επρόκειτο να πραγματοποιηθεί στη Βουδαπέστη, αλλά απορρίφθηκε από τη Μόσχα, η οποία δήλωσε ότι δεν έβλεπε κανέναν λόγο για τις συνομιλίες.
Οι δύο ηγέτες είχαν συναντηθεί τελευταία φορά στις 15 Αυγούστου στην Αλάσκα. Μετά τη συνάντηση εκείνη, και έπειτα από μια σειρά ρωσικών επιθέσεων κατά της Ουκρανίας, Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η θετική δυναμική που είχε δημιουργηθεί από τις συνομιλίες των δύο ηγετών «εξαντλήθηκε».
