Η έκτακτη σύνοδος του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. με αντικείμενο την επιδεινούμενη κατάσταση στην Μέση Ανατολή, υπό την προεδρία της Ύπατης Εκπροσώπου της ΕΕ, Κάγια Κάλας, επικεντρώθηκε στις αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, τις επιπτώσεις στην περιφερειακή και παγκόσμια ασφάλεια, καθώς και στις δράσεις που μπορεί να αναλάβει η Ευρώπη για την αποτροπή ευρύτερης σύρραξης.

Η κυρία Κάλλας, διευκρίνισε πως η τηλεδιάσκεψη είχε ως κύριο στόχο τον συντονισμό των ενεργειών εκκένωσης των πολιτών της Ε.Ε. και την ενίσχυση των διπλωματικών προσπαθειών για αποκλιμάκωση, ιδίως σε μια περίοδο όπου οι διαπραγματεύσεις μεταξύ Ιράν και ΗΠΑ έχουν σταματήσει.

Η Κάγια Κάλλας επισήμανε πως «η τελευταία πενθήμερη ανταλλαγή επιθέσεων μεταξύ Ισραήλ και Ιράν έχει αυξήσει σημαντικά τον κίνδυνο μιας ευρύτερης σύγκρουσης στην περιοχή». Οι ΥΠΕΞ της ΕΕ συμφώνησαν στην ανάγκη άμεσης αποκλιμάκωσης, καλώντας όλα τα μέρη να σεβαστούν το διεθνές δίκαιο, να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση και να αποφύγουν ενέργειες που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε ανεξέλεγκτη κλιμάκωση.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος επανέλαβε σύμφωνα με την ΕΡΤ, τη σαφή θέση της ΕΕ ότι «το Ιράν δεν μπορεί να αποκτήσει πυρηνικό όπλο». Η διπλωματία αποτελεί τη μοναδική βιώσιμη λύση για την αντιμετώπιση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, και η Ευρώπη είναι έτοιμη να συμβάλει ενεργά σε αυτή την προσπάθεια. Τονίστηκε ότι η πρόσφατη ανακοίνωση του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (IAEA) για παραβίαση από το Ιράν των υποχρεώσεών του στο πλαίσιο μη-διάδοσης πυρηνικών όπλων δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιείκεια.

Ένα σημαντικό αποτέλεσμα της συνόδου ήταν η ενεργοποίηση μηχανισμών πολιτικής προστασίας για την υποστήριξη των κρατών-μελών στην εκκένωση των πολιτών τους από την περιοχή. Η ΕΕ συντονίζει τις προσπάθειες, αξιοποιώντας τις δυνατότητες διαφορετικών κρατών για την ασφαλή απομάκρυνση των Ευρωπαίων που επιθυμούν να φύγουν.

Παράλληλα, η ΕΕ είναι έτοιμη να αναπτύξει ειδικούς πολιτικής προστασίας και να ενισχύσει την ναυτική της επιχείρηση, η οποία προστατεύει τα εμπορικά πλοία από επιθέσεις των Χούθι, παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες για την κατάσταση στην περιοχή.

Η Ύπατη Εκπρόσωπος τόνισε πως «η σύγκρουση έχει αυξήσει τους κινδύνους στην παγκόσμια αγορά ενέργειας» και πως η ΕΕ, όπως δήλωσε η Πρόεδρος von der Leyen, είναι έτοιμη να συνεργαστεί με διεθνείς εταίρους για να διασφαλίσει τη σταθερότητα της αγοράς και να αποτρέψει περαιτέρω αναταράξεις.

Ανθρωπιστική κρίση στην Γάζα

Οι ΥΠΕΞ τόνισαν ότι δεν θα αποσπαστεί η προσοχή από την ανθρωπιστική κατάσταση στην Γάζα. Ζήτησαν άμεση πλήρη πρόσβαση στη βοήθεια, κατάπαυση του πυρός και απελευθέρωση των ομήρων. Το θέμα θα συζητηθεί εκτενώς στην επόμενη τακτική σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων.

Η ΕΕ επιδιώκει ενεργό διπλωματικό ρόλο για την αποκατάσταση της σταθερότητας στην περιοχή, διατηρώντας παράλληλα την εστίαση στην ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα.

Συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα

Η έκτακτη σύνοδος των Ευρωπαίων υπουργών Εξωτερικών Υποθέσεων κατήγγειλε την πρόσφατη καταστροφική αεροπορική επίθεση της Ρωσίας στο Κίεβο, με θύματα και αγνοούμενους. Η ΕΕ επανέλαβε την ανάγκη να διατηρηθεί η πίεση στη Ρωσία, η οποία συνεχίζει να επιτίθεται σε αμάχους και να παρατείνει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Η ΕΕ δεν θεωρεί τη Ρωσία ως αξιόπιστο μεσολαβητή στην κρίση, λόγω της συνεχιζόμενης επιθετικότητάς της στην Ουκρανία και της συνεργασίας της με το Ιράν.

Τέλος η Κάγια Κάλλας επισήμανε ότι, η ΕΕ επιμένει στην εφαρμογή του ορίου τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο, προκειμένου να περιοριστούν τα έσοδα της Ρωσίας που χρηματοδοτούν τον πόλεμο, παρά τις αυξημένες εντάσεις στη Μέση Ανατολή.