Μια διεθνής έρευνα αποκάλυψε ότι οι σύγχρονες πατάτες προέρχονται από ένα αρχαίο υβρίδιο που συνδυάζει γονίδια από την οικογένεια Etuberosum της Χιλής και την ντομάτα.
Αναλύοντας 450 γονιδιώματα καλλιεργημένης πατάτας και 56 είδη αγριοπατάτας, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι το 60% των γονιδίων προέρχεται από την οικογένεια Etuberosum και το 40% από την ντομάτα.
Αυτή η ανακάλυψη υπογραμμίζει τη σημασία της υβριδοποίησης στην εξέλιξη των ειδών, αντί για τις μεταλλάξεις. Το γονίδιο της ντομάτας που συνδέεται με τον κόνδυλο λειτουργεί σε συνδυασμό με ένα γονίδιο του Etuberosum, επιτρέποντας την υπόγεια ανάπτυξη.
Η δυνατότητα αγενούς αναπαραγωγής της πατάτας συνέβαλε στην ταχεία εξάπλωσή της παγκοσμίως. Οι ερευνητές εργάζονται τώρα σε ένα υβρίδιο πατάτας που θα αναπαράγεται με σπόρους, επιταχύνοντας την καλλιέργειά της.
Πιο αναλυτικά
Η προέλευση της πατάτας, ενός από τα σημαντικότερα αγροτικά προϊόντα στον κόσμο, είχε κινήσει εδώ και πολύ καιρό το ενδιαφέρον των επιστημόνων. Μια διεθνής ομάδα ερευνητών φαίνεται ότι έλυσε το μυστήριο, αναλύοντας 450 γονιδιώματα καλλιεργημένης πατάτας και 56 είδη αγριοπατάτας.
«Είναι πολύ δύσκολο να συλλέξουμε δείγματα αγριοπατάτας και για αυτόν τον λόγο, αυτή η συλλογή γονιδιωμάτων θεωρείται η πληρέστερη που έχει αναλυθεί ποτέ», εξήγησε ο βασικός συγγραφέας της μελέτης, ο Ζιγιάνγκ Ζανγκ, του Γεωργικού Ινστιτούτου Γονιδιωματικής του Σεντζέν, στην Κίνα.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι γονιδιακά, οι σύγχρονες πατάτες (τόσο οι καλλιεργημένες όσο και οι άγριες) προέρχονται από δύο πανάρχαια είδη που σήμερα δεν έχουν καμία ομοιότητα μεταξύ τους: κατά 60% από την οικογένεια Etuberosum της Χιλής, που περιλάμβανε τρία είδη τα οποία μοιάζουν με τα φυτά της σύγχρονης πατάτας, αλλά χωρίς τον κόνδυλο, το βρώσιμο μέρος της. Και, κατά 40%, από την ντομάτα.
«Αυτό μας δείχνει με σαφήνεια ότι πρόκειται μάλλον για ένα αρχαίο υβρίδιο και (η πατάτα) δεν προέκυψε από μεταγενέστερες γενετικές μεταλλάξεις» είπε η Σάντρα Ναπ, βοτανολόγος στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Μεγάλης Βρετανίας.
Ο Λόρεν Ράιζεμπεργκ, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Βρετανικής Κολομβίας και εκ των συγγραφέων της μελέτης, είπε στο Γαλλικό Πρακτορείο ότι η έρευνα αυτή σηματοδοτεί μια «βαθιά αλλαγή» στη βιολογία της εξέλιξης. Μολονότι οι επιστήμονες πίστευαν ότι οι αλλεπάλληλες μεταλλάξεις ήταν η βασική αιτία εμφάνισης νέων ειδών «σήμερα συμφωνούμε ότι υποτιμήσαμε τον ρόλο της υβριδοποίησης», είπε.
Στην περίπτωση της σύγχρονης πατάτας, το γονίδιο που συνδέεται με τον κόνδυλο προέρχεται από την ντομάτα αλλά δεν θα μπορούσε να λειτουργήσει παρά μόνο σε συνδυασμό με ένα γονίδιο του φυτού Etuberosum που επιτρέπει την υπόγεια ανάπτυξη του φυτού.
Ένα άλλο στοιχείο-κλειδί της σύγχρονης πατάτας είναι η δυνατότητά της για αγενή αναπαραγωγή, δηλαδή χωρίς να χρειάζεται σπόρους ή επικονίαση. Το χαρακτηριστικό αυτό επέτρεψε στην πατάτα να αναπτυχθεί πολύ γρήγορα στη Νότια Αμερική και μετά να «καταλάβει» όλον τον κόσμο, όπου την μετέφερε ο άνθρωπος.
Ο Σανουέν Χουάνγκ, καθηγητής στο Γεωργικό Ινστιτούτο Γονιδιωματικής του Σεντζέν, που μετείχε στην έρευνα, είπε ότι το εργαστήριό του εργάζεται τώρα σε ένα υβρίδιο πατάτας που θα αναπαράγεται με σπόρους, κάτι που θα μπορούσε να επιταχύνει την καλλιέργειά της.
Συνοπτικά
- Η διεθνής έρευνα αποκάλυψε ότι οι σύγχρονες πατάτες προέρχονται από υβρίδιο που συνδυάζει γονίδια από την οικογένεια Etuberosum και την ντομάτα.
- Η ανάλυση 450 γονιδιωμάτων καλλιεργημένης πατάτας και 56 ειδών αγριοπατάτας έδειξε ότι το 60% των γονιδίων προέρχεται από το Etuberosum και το 40% από την ντομάτα.
- Η ανακάλυψη υπογραμμίζει τη σημασία της υβριδοποίησης στην εξέλιξη των ειδών, αντί για τις μεταλλάξεις.
- Οι ερευνητές αναπτύσσουν υβρίδιο πατάτας που θα αναπαράγεται με σπόρους, επιταχύνοντας την καλλιέργειά της.
