Ερευνητές ανακάλυψαν μια αλυσίδα μήκους 680 χιλιομέτρων από σβησμένα, απολιθωμένα ηφαίστεια, θαμμένα βαθιά κάτω από τη Νότια Κίνα . Τα ηφαίστεια σχηματίστηκαν όταν δύο τεκτονικές πλάκες συγκρούστηκαν κατά τη διάσπαση της υπερηπείρου Ροντίνια πριν από εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια, ανέφεραν οι επιστήμονες σε μια νέα μελέτη. Τα αρχαία ηφαίστεια επεκτείνουν την περιοχή της παρελθούσας ηφαιστειακής δραστηριότητας σε αυτήν την περιοχή κατά αρκετές εκατοντάδες μίλια και μπορεί να έχουν επηρεάσει το κλίμα της Γης.
Πριν από περίπου 800 εκατομμύρια χρόνια, κατά την πρώιμη Νεοπρωτεροζοϊκή εποχή, η Νότια Κίνα βρισκόταν στο βορειοδυτικό άκρο της Ροντίνια. Η μετατόπιση των τεκτονικών πλακών προκάλεσε τη διάσπαση αυτής της περιοχής σε αυτό που είναι στις μέρες μας η πλάκα του Μπλοκ Γιανγκτσέ, ωθώντας την προς την πλάκα του Κινεζικού Ωκεανού. Καθώς οι δύο πλάκες συγκρούστηκαν, ο πυκνότερος ωκεάνιος φλοιός βυθίστηκε κάτω από τον πιο πλωτό ηπειρωτικό φλοιό και γλίστρησε βαθιά στη Γη — μια διαδικασία γνωστή ως καταβύθιση.
Καθώς ο ωκεάνιος φλοιός υποβυθίζεται, θερμαίνεται και απελευθερώνει νερό, το οποίο παράγει μάγμα. Το μάγμα ανεβαίνει στην επιφάνεια, δημιουργώντας μια μακριά, στενή αλυσίδα ηφαιστείων που ακολουθούν μια καμπύλη γραμμή πάνω από τη ζώνη υποβύθισης. Αυτό είναι γνωστό ως ηφαιστειακό τόξο.
Η ηφαιστειακή δραστηριότητα και η συσσώρευση βουνών σε συστήματα τόξων δημιουργούν νέο φλοιό και τροποποιούν τον υπάρχοντα φλοιό. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές μελετούν τα αρχαία ηφαιστειακά τόξα για να κατανοήσουν πώς σχηματίστηκε ο φλοιός στην πρώιμη Γη.
Οι γεωλόγοι είχαν ανακαλύψει προηγουμένως υπολείμματα ενός σβησμένου ηφαιστειακού τόξου κατά μήκος της άκρης του μπλοκ Γιανγκτσέ που χρονολογείται από τις αρχές του Νεοπρωτεροζωικού. Στη νέα μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 30 Ιουνίου στο Journal of Geophysical Research: Solid Earth , ο Zhidong Gu , ανώτερος μηχανικός στην PetroChina, ο Junyong Li , ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Nanjing, και οι συνεργάτες του εξέτασαν εάν αυτά τα ηφαίστεια τόξου εκτείνονται περαιτέρω στην ενδοχώρα.
Σήμερα, αρκετά χιλιόμετρα ιζηματογενών πετρωμάτων καλύπτουν το εσωτερικό του μπλοκ Γιανγκτσέ, σχηματίζοντας τη λεκάνη του Σετσουάν.
Η ομάδα των Gu και Li χρησιμοποίησε έναν αερομεταφερόμενο μαγνητικό αισθητήρα για να «δει» τον φλοιό κάτω από αυτά τα ιζηματογενή πετρώματα. Διαφορετικοί τύποι πετρωμάτων περιέχουν διαφορετικά μαγνητικά ορυκτά, επομένως οι γεωφυσικοί χρησιμοποιούν μαγνητικά σήματα για να χαρτογραφήσουν τους υπόγειους βραχώδεις σχηματισμούς.
Βρήκαν μια λωρίδα βράχου πλούσιου σε σίδηρο με ένα ισχυρότερο από το μέσο όρο μαγνητικό πεδίο που βρίσκεται περίπου 6 χιλιόμετρα κάτω από την επιφάνεια. Σχηματίζει μια ζώνη μήκους περίπου 700 χιλιομέτρων και πλάτους 50 χιλιομέτρων που εκτείνεται από τα βορειοανατολικά έως τα νοτιοδυτικά του μπλοκ Γιανγκτσέ και φτάνει έως και τα 900 χιλιόμετρα στην ενδοχώρα. Πέτρωμα πλούσιο σε σίδηρο, όπως αυτό, δημιουργείται πάνω από τον βυθιζόμενο ωκεάνιο φλοιό.
Η ομάδα ανέλυσε επίσης πετρώματα από επτά βαθιές γεωτρήσεις που έγιναν στον ανώτερο φλοιό κάτω από τη λεκάνη του Σετσουάν. Επαλήθευσαν ότι αυτά τα πετρώματα προέρχονταν από μάγμα και ήταν χημικά παρόμοια με τον νέο φλοιό που σχηματίστηκε από τοξωτά ηφαίστεια. Χρονολόγησαν τα μαγματικά πετρώματα μεταξύ 770 εκατομμυρίων και 820 εκατομμυρίων ετών πριν, επιβεβαιώνοντας ότι τα πετρώματα είχαν σχηματιστεί κατά τη διάρκεια του πρώιμου Νεοπρωτεροζωικού.
Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η καταβύθιση των πλακών κατά τη διάσπαση του Ροντίνια σχημάτισε έναν δακτύλιο ηφαιστείων που εκτείνεται εκατοντάδες μίλια στο εσωτερικό του μπλοκ Γιανγκτσέ.
Αυτό το εύρημα είναι εκπληκτικό, ανέφερε η ομάδα, επειδή τα περισσότερα ηφαιστειακά τόξα σχηματίζουν στενότερες ζώνες κατά μήκος του ηπειρωτικού περιθωρίου. Για παράδειγμα, οι Καταρράκτες σχηματίζουν μια ενιαία οροσειρά πάνω από την πλάκα Juan de Fuca καθώς αυτή βυθίζεται κάτω από τις ακτές της Βόρειας Αμερικής.
Οι Gu και Li απέδωσαν το πλατύ τόξο του Γιανγκτσέ σε ένα διαφορετικό είδος τεκτονικής, που ονομάζεται καταβύθιση επίπεδης πλάκας. Στην καταβύθιση επίπεδης πλάκας, η ωκεάνια πλάκα κινείται οριζόντια κάτω από την ηπειρωτική πλάκα σε ρηχή γωνία για εκατοντάδες μίλια πριν βυθιστεί στη Γη. Αυτή η διαδικασία παράγει δύο διακριτές ηφαιστειακές κορυφογραμμές – μία κοντά στο όριο όπου η ωκεάνια πλάκα γλιστράει για πρώτη φορά κάτω από την ήπειρο, και μία πιο βαθιά στην ενδοχώρα, όπου τελικά βυθίζεται. Παρόμοια ρηχή καταβύθιση της πλάκας Νάζκα κάτω από τη δυτική ακτή της Νότιας Αμερικής σχηματίζει τις παράλληλες οροσειρές των Άνδεων σήμερα.
Ο Peter Cawood , γεωλόγος στο Πανεπιστήμιο Monash στην Αυστραλία, ο οποίος δεν συμμετείχε στη μελέτη, συμφώνησε ότι αυτός ήταν ένας τρόπος με τον οποίο θα μπορούσαν να έχουν σχηματιστεί τα ηφαίστεια στην ενδοχώρα. Ωστόσο, πρότεινε μια εναλλακτική εξήγηση. «Θα μπορούσε οι δύο ζώνες να μην αποτελούν μέρος ενός ευρέος συστήματος τόξων και μιας επίπεδης πλάκας, αλλά να αντιπροσωπεύουν δύο ανεξάρτητα αλλά χρονικά ισοδύναμα συστήματα που ράβονταν μεταξύ τους», δήλωσε στο Live Science.
Ανεξάρτητα από αυτό, ο Cawood είπε ότι η εργασία παρουσιάζει ένα «συναρπαστικό νέο σύνολο δεδομένων σε μια περιοχή που ήταν δύσκολο να μελετηθεί». Πρόσθεσε ότι «δείχνει ότι ο όγκος της μαγματικής δραστηριότητας κατά μήκος αυτού του ορίου μπορεί να είναι σημαντικά μεγαλύτερος από ό,τι είχε προηγουμένως εκτιμηθεί» και ο αντίκτυπός της στο παρελθόν κλίμα της Γης θα πρέπει να αξιολογηθεί.
Δείτε ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ
