Το αποτύπωμα βρέθηκε στη βάση ενός πήλινου «σπιτιού-ψυχής» – μιας πρότυπης κατοικίας που χρησιμοποιείται συχνά σε ταφές – από ερευνητές στο Μουσείο Φιτζγουίλιαμ του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ κατά τη διάρκεια των προετοιμασιών για την επερχόμενη έκθεση, «Made in Ancient Egypt» , η οποία θα ανοίξει τις πύλες της στις 3 Οκτωβρίου 2025.

Τα σπίτια των ψυχών, που συχνά ήταν κτίρια με ανοιχτή αυλή, τοποθετούνταν συχνά σε τάφους για να φιλοξενούν προσφορές τροφίμων όπως ψωμί, μαρούλι και κεφάλια βοδιών. Μπορεί να χρησίμευαν τόσο ως συμβολικοί δίσκοι προσφορών όσο και ως τόπος ανάπαυσης για την ψυχή του νεκρού.

Ένα αποτύπωμα χεριού κατασκευαστή ορατό στην κάτω πλευρά του «σπιτιού της ψυχής» πιθανότατα δημιουργήθηκε όταν κάποιος, ίσως ο αγγειοπλάστης, μετέφερε το σπίτι έξω από το εργαστήριο για να στεγνώσει πριν το ψήσει σε πηλό, 2055–1650 π.Χ.

Το σπίτι της ψυχής, το οποίο χρονολογείται γύρω στο 2055-1650 π.Χ., υποβλήθηκε σε εκτεταμένες έρευνες στο Μουσείο, οι οποίες έριξαν νέο φως στον τρόπο κατασκευής του πριν από 4.000 χρόνια.

Ο αγγειοπλάστης δημιούργησε πρώτα ένα πλαίσιο από ξύλινα ραβδιά και στη συνέχεια το επικάλυψε με πηλό για να φτιάξει ένα κτίριο με δύο ορόφους που στηρίζονταν σε πυλώνες. Κατά το ψήσιμο, το ξύλινο πλαίσιο κάηκε, αφήνοντας κενά στη θέση τους.

Το αποτύπωμα χεριού που βρέθηκε από κάτω είναι πιθανό να δημιουργήθηκε όταν κάποιος, ίσως ο αγγειοπλάστης, μετέφερε το σπίτι έξω από το εργαστήριο για να στεγνώσει πριν το ψήσει σε κλίβανο.

«Έχουμε εντοπίσει ίχνη δακτυλικών αποτυπωμάτων σε υγρό βερνίκι ή σε ένα φέρετρο στη διακόσμηση, αλλά είναι σπάνιο και συναρπαστικό να βρίσκεις ένα ολόκληρο αποτύπωμα χεριού κάτω από αυτό το σπίτι της ψυχής. Αυτό το άφησε ο κατασκευαστής που το άγγιξε πριν στεγνώσει ο πηλός.

Δεν έχω ξαναδεί ποτέ ένα τόσο λεπτομερές αποτύπωμα χεριού σε αιγυπτιακό αντικείμενο. Μπορείτε απλώς να φανταστείτε το άτομο που το έφτιαξε, να το παίρνει για να το μεταφέρει έξω από το εργαστήριο για να στεγνώσει πριν το ψήσει.

Αυτό σας μεταφέρει απευθείας στη στιγμή που κατασκευάστηκε το αντικείμενο και στο άτομο που το έφτιαξε, το οποίο είναι το επίκεντρο της έκθεσής μας», ανέφερε η Έλεν Στράντγουικ, επιμελήτρια του Made in Ancient Egypt και επικεφαλής Αιγυπτιολόγος στο Μουσείο Φιτζγουίλιαμ

Τα κεραμικά χρησιμοποιούνταν ευρέως στην αρχαία Αίγυπτο, κυρίως ως λειτουργικά αντικείμενα, αλλά περιστασιακά και ως διακοσμητικά κομμάτια. Αυτό είναι εμφανές από τις τεράστιες ποσότητες κεραμικής που έχουν διασωθεί.

Σε αντίθεση με πολλές άλλες αρχαίες αιγυπτιακές τέχνες, έχουν διασωθεί σχετικά λίγες λεπτομέρειες σχετικά με τους αγγειοπλάστες εν ώρα εργασίας, γεγονός που καθιστά την ανακάλυψη ενός ολόκληρου αποτυπώματος χεριού ακόμη πιο σημαντική. Η άμεση διαθεσιμότητα και η γενικά χαμηλή αξία της κεραμικής, καθώς και το γεγονός ότι οι αγγειοπλάστες εργάζονταν με πηλό, μπορεί να επηρέασαν την κατάστασή τους.
Ο πηλός ήταν ένα συνηθισμένο υλικό, στην έρημο. Ο σχιστόλιθος υποβαλλόταν σε επεξεργασία για να σχηματιστεί ένας άργιλος γνωστός ως μάργα, εμβαπτίζοντάς τον σε νερό πριν ζυμωθεί με το χέρι ή κάτω από τα πόδια.

Οι ζωές και οι ιστορίες των Αιγυπτίων ηγεμόνων έχουν τραβήξει την προσοχή, αλλά οι ίδιοι οι κατασκευαστές των αντικειμένων συχνά παραβλέπονται. Η έκθεση «Made in Ancient Egypt» θα δείξει ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι, πώς έβλεπαν τον εαυτό τους και τι πίστευαν οι άλλοι Αιγύπτιοι γι’ αυτούς.

Η έκθεση «Made in Ancient Egypt» θα συνδυάσει αυτά τα στοιχεία με τα αποτελέσματα επιστημονικών αναλύσεων, για να βοηθήσει στη δημιουργία μιας ζωντανής εικόνας αυτών των εργατών ως ατόμων, ενώ μνημεία και αρχεία, όπως οι στήλες, αποκαλύπτουν πώς ήθελαν να αναπαραστήσουν τον εαυτό τους.

ΠΗΓΗ και ΦΩΤΟ ΕΔΩ