Σε μια χρονική συγκυρία που η κυβέρνηση αναζητά πολιτικό οξυγόνο και επανεκκίνηση της σχέσης της με την κοινωνία, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης εξήγγειλε την Τρίτη (22/4) μόνιμα μέτρα στήριξης 2,7 εκατομμυρίων πολιτών, ύψους 1,1 δισ. ευρώ.

Πίσω από τις ανακοινώσεις, ωστόσο, υπάρχει έντονο παρασκήνιο, σχεδιασμός εβδομάδων και σαφής πολιτική στόχευση, με κυβερνητικά στελέχη σε κάθε περίπτωση να ξεκαθαρίζουν πως πρόκειται για μόνιμες παρεμβάσεις και όχι για παροχές συγκυριακού χαρακτήρα με ορίζοντα τις εκλογές.

Προς επίρρωση, μάλιστα, αυτών η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι τα εν λόγω μέτρα θα αρχίσουν να εφαρμόζονται εντός του 2025 και παραπέμπει στις πρωθυπουργικές εξαγγελίες της επικείμενης ΔΕΘ για τα επιπλέον μέτρα που θα εφαρμοστούν από το 2026.

Σημειώνεται ότι η εξαγγελία των μέτρων έγινε με φόντο μια προγραμματισμένη επικοινωνιακή αντεπίθεση της κυβέρνησης, η οποία συνεχίζεται την Τετάρτη (23/4) με την επίσκεψη του πρωθυπουργού στο Υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας. Εκεί θα συζητηθούν λεπτομέρειες των πολιτικών στέγασης, όπως τα προγράμματα «Σπίτι μου 2», «Κοινωνική Αντιπαροχή» και «Ανακαινίζω – Νοικιάζω». Πρόκειται για συνέχεια του κύκλου επισκέψεων του πρωθυπουργού σε παραγωγικά υπουργεία, σε μια προσπάθεια να συνδεθεί η οικονομική πρόοδος με τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών.

Το οικονομικό επιτελείο παρακολουθούσε στενά την εκτέλεση του προϋπολογισμού κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024. Η είσπραξη φόρων ξεπέρασε τις προσδοκίες, κυρίως χάρη στην αύξηση της απασχόλησης, τη βελτίωση των εισοδημάτων και – καθοριστικά – τη διασύνδεση των POS με την ΑΑΔΕ. Η υπεραπόδοση αυτή, που οδήγησε σε πρωτογενές πλεόνασμα 4,8%, έδωσε πολιτικό και δημοσιονομικό περιθώριο για ένα πακέτο μέτρων με κοινωνικό πρόσημο.

«Η ισχυρή ανάπτυξη με τη συμβολή όλων των πολιτών, δημιουργεί ισχυρά πλεονάσματα που αξιοποιούνται από την κυβέρνηση για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής» σημείωσε σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ο υπουργός Ανάπτυξης Τάκης Θεοδωρικάκος.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα μετά την ανακοίνωση των μέτρων σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «στόχος αυτής της κυβέρνησης είναι η συλλογική πρόοδος να μετατρέπεται, σταδιακά, και σε ατομική προκοπή».

Σύμφωνα με τα όσα είπε η Κάτια Μακρή στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 με τον Νίκο Χατζηνικολάου, η χρονική στιγμή της ανακοίνωσης των μέτρων δεν είναι τυχαία. Με τις πρώτες ενδείξεις φθοράς στις δημοσκοπήσεις και σε μια περίοδο πολιτικής στασιμότητας, το Μαξίμου επενδύει στην ενίσχυση του κοινωνικού προφίλ της κυβέρνησης. Οι τελευταίες παρεμβάσεις – εξοπλιστικό πακέτο, χάρτες για την ΑΟΖ, έλεγχοι  – φάνηκαν να «μιλούν» περισσότερο στο παραδοσιακό ακροατήριο της ΝΔ. Η ανακοίνωση κοινωνικών μέτρων έρχεται ως ισορροπητική απάντηση, με σαφή στόχο τη μεσαία τάξη και τα ευάλωτα νοικοκυριά.

Το οικονομικό πακέτο περιλαμβάνει δύο πυλώνες:

• 600 εκατ. ευρώ για στήριξη των πολιτών με χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

• 500 εκατ. ευρώ για ενίσχυση του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, που μεταφράζεται σε έργα στους δήμους και τις γειτονιές.

Η επιστροφή ενοικίου: Μέτρο- τομή με παγίδες

Ξεχωρίζει το μέτρο επιστροφής ενοικίου κάθε Νοέμβριο στους ενοικιαστές, το οποίο έχει διπλό στόχο: να ανακουφίσει τα νοικοκυριά που πλήττονται από την εκτόξευση των ενοικίων και να περιορίσει τη φοροδιαφυγή στην αγορά ακινήτων.

Ωστόσο, το μέτρο ενέχει τον κίνδυνο πληθωριστικών πιέσεων, καθώς οι ιδιοκτήτες μπορεί να αυξήσουν τεχνητά τα ενοίκια, αξιοποιώντας την επιστροφή ως δικαιολογία. Από την άλλη, επισημαίνεται ότι πλέον δεν συμφέρει κανέναν να δέχεται «μαύρο» ενοίκιο, αφού η επιστροφή θα γίνεται μόνο επί του δηλωμένου ποσού.

Παράλληλα, καθιερώνεται ετήσια ενίσχυση 250 ευρώ για χαμηλοσυνταξιούχους, ανασφάλιστους υπερήλικες και άτομα με αναπηρία. Δεν πρόκειται για εφάπαξ παροχή αλλά για πάγιο μέτρο, όπως ξεκαθάρισαν ο Υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, ο Αναπληρωτής Υπουργός Νίκος Παπαθανάσης και ο Υφυπουργός Θάνος Πετραλιάς κατά τη διάρκεια της έκτακτης συνέντευξης Τύπου.

Με το βλέμμα στη ΔΕΘ και το 2026

Το κυβερνητικό μήνυμα είναι σαφές: τα μέτρα αυτά δεν υποκαθιστούν όσα θα εξαγγελθούν τον Σεπτέμβριο από τη ΔΕΘ, τα οποία θα αφορούν στο 2026. Είναι παρεμβάσεις του «σήμερα», αποτέλεσμα της τρέχουσας υπεραπόδοσης της οικονομίας και μέρος ενός ευρύτερου, μετρημένου σχεδίου.

«Δεν είμαστε του “δώστα όλα”», σχολίασε στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Κωστής Χατζηδάκης, προσθέτοντας πως το πακέτο έχει σχεδιαστεί εντός των ορίων που θέτουν οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες.

«Ήδη από πέρυσι έχουν ληφθεί μέτρα μετά τη ΔΕΘ, ύψους 1,3 δισ. ευρώ, άλλα μέτρα εφαρμόστηκαν από την 1^η Ιανουαρίου και μετά και σήμερα χάρη στην υψηλή επίδοση της οικονομίας παρουσιάσαμε νέες πρωτοβουλίες. Γιατί δεν πάμε παραπάνω; Όχι γιατί δεν θέλουμε. Υπάρχουν όμως δημοσιονομικοί κανόνες που δεν γίνεται να υπερβούμε ούτε εμείς, ούτε οι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Υπάρχουν συγκεκριμένα όρια σε σχέση με τον στόχο δαπανών και μείωσης του χρέους και δεν μπορούμε να υπερβούμε κάποια όρια. Το ότι είχαμε μεγαλύτερη ανάπτυξη, μείωση της φοροδιαφυγής και την ψηφιακή κάρτα εργασίας, όλα αυτά μας επέτρεψαν την καλύτερη δημοσιονομική επίδοση και ανακοινώσαμε τις πρωτοβουλίες αυτές», ανέφερε χαρακτηριστικά.

«Πυρά» από τα κόμματα της αντιπολίτευσης για τα μέτρα στήριξης που ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση

Έντονες αντιδράσεις προκάλεσαν στην αντιπολίτευση τα νέα μέτρα στήριξης που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, με τα κόμματα να ασκούν δριμεία κριτική στην κυβέρνηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει λόγο για «επικοινωνιακά τρικ», ενώ το ΠΑΣΟΚ καταγγέλλει τη χρήση του πλεονάσματος ως εργαλείου ενίσχυσης της προεκλογικής εκστρατείας. Αντίστοιχα αιχμηρές ήταν και οι τοποθετήσεις των υπολοίπων κομμάτων της αντιπολίτευσης, που βλέπουν στις εξαγγελίες προσπάθεια αποπροσανατολισμού από τα βασικά κοινωνικά ζητήματα.

Το ΠΑΣΟΚ κατηγορεί την κυβέρνηση ότι χρησιμοποιεί ως προεκλογικό εργαλείο το υπερπλεόνασμα που οφείλεται, όπως αναφέρει, στην φορολογική αφαίμαξη των μεσαίων και των πιο ευάλωτων στρωμάτων, σημειώνοντας ότι το μέρισμα της όποιας ανάπτυξης εδώ και έξι χρόνια δεν έχει απτό αποτέλεσμα στην ευημερία της κοινωνίας και στην μείωση των ανισοτήτων.

«Η εξαγγελία της επιστροφής ενός ενοικίου στους ενοικιαστές δεν είναι ικανή παρέμβαση για να αναχαιτιστεί η οξύτατη στεγαστική κρίση. Όσον αφορά τα μέτρα για τους συνταξιούχους, η κυβερνητική κοροϊδία συνεχίζεται. Έπειτα από το πανάκριβο πασχαλινό τραπέζι ο Πρωθυπουργός επιχείρησε να “χρυσώσει” το χάπι ανακοινώνοντας ένα ακόμη επίδομα» τονίζεται σε ανακοίνωση του τομέα Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ.

Όσα επικοινωνιακά τρικ και αν επιστρατεύσει ο κύριος Μητσοτάκης δεν θα σταματήσει την κατάρρευσή του, σχολίασε ο Σωκράτης Φάμελλος. «Με μέτρα ασπιρίνες ο πρωθυπουργός της ακρίβειας και των καρτέλ προσπαθεί να σταματήσει την κατάρρευση του. Όσα επικοινωνιακά τρικ και αν επιστρατεύσει ο κ. Μητσοτάκης, δεν υπάρχει επιστροφή. Παραμένει ένας απονομιμοποιημένος πρωθυπουργός σε μια κυβέρνηση που πνέει τα λοίσθια» υπογραμμίζει ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ.

«Σε συνθήκες που η ακρίβεια “σπάει κόκκαλα” η κυβέρνηση, αντί για πραγματική μείωση φόρων και αύξηση μισθών και συντάξεων, καταφεύγει σε μέτρα – κοροϊδία που κινούνται στη γνωστή λογική “ο φτωχός πληρώνει τον φτωχότερο”» τονίζει το ΚΚΕ.

«Μια κυβέρνηση η οποία ληστεύει τους πολίτες για να χρηματοδοτεί ολιγάρχες είναι επικίνδυνη για την Ελλάδα και τους Έλληνες» ανέφερε ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης, Κυριάκος Βελόπουλος.

«Η παροχολογία, λίγο πριν την Πρωτομαγιά, που έχει ημερομηνία υλοποίησης το τέλος του 2025, δεν είναι παρά εμπαιγμός της κοινωνίας. Με άλλα λόγια: “ζήσε Μάη μου να φας ψίχουλα”» επισημαίνει σε ανακοίνωσή της η Νέα Αριστερά.

Ο πρόεδρος της Νίκης, Δημήτρης Νατσιός, ανέφερε «η κοροϊδία της κυβέρνησης Μητσοτάκη φθάνει στο ζενίθ της όταν οι ανακοινώσεις των δήθεν παροχών της γίνονται την 3η μέρα του Πάσχα ενώ θα γίνουν πράξη, αν γίνουν, το Νοέμβριο του 2025».

Η πρόεδρος της Πλεύσης Ελευθερίας, Ζωή Κωνσταντοπούλου, δήλωσε: «Αυτά που ανακοίνωσε έχουν τον χαρακτήρα των κλασικών παλαιοκομματικών προεκλογικών μέτρων με τα οποία έχουν συνηθίσει να κοροϊδεύουν τους ανθρώπους. Η κοροϊδία τελείωσε».