Η πιο εκτεθειμένη ευρωπαϊκή χώρα στις αλλαγές, που φέρνουν στο εμπόριο οι εξαγγελίες του Τραμπ για τέλη στα πλοία που κατασκευάζονται στην Κίνα, αναδεικνύεται η Ελλάδα.

Και αυτό, γιατί η χώρα μας εξαρτάται σχεδόν αποκλειστικά από τις θαλάσσιες εμπορευματικές μεταφορές -με το 96,4% των εμπορευμάτων της να μεταφέρονται δια θαλάσσης, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat για το 2023. Επομένως, αναμένεται να πληγεί δυσανάλογα από τα νέα τέλη στα κινεζικά πλοία σε σχέση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες. apple-system, system-ui, BlinkMacSystemFont, ‘Segoe UI’, Helvetica, Arial, sans-serif, ‘Apple Color Emoji’, ‘Segoe UI Emoji’, ‘Segoe UI Symbol’;”>Μόνο η Πορτογαλία (98,2%) και η Κύπρος (96,5%) παρουσιάζουν παρόμοια ποσοστά εξάρτησης από τις θαλάσσιες μεταφορές.

Για 15 από τις 22 χώρες της ΕΕ με ακτογραμμή, η θαλάσσια μεταφορά ήταν ο κυρίαρχος τρόπος μεταφοράς εμπορευμάτων, με πάνω από το 70% του συνόλου των φορτίων να μεταφέρονται δια θαλάσσης σε 10 εξ αυτών.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η θάλασσα παραμένει ο βασικός δίαυλος εμπορευματικών μεταφορών, με 67,4% του συνόλου των φορτίων να μετακινούνται με πλοία, λαμβάνοντας υπόψη τόσο την ποσότητα όσο και την απόσταση μεταφοράς (σε τονοχιλιόμετρα). Οι οδικές μεταφορές καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση με 25,3%, ενώ ακολουθούν οι σιδηροδρομικές με 5,5%, οι εσωτερικές πλωτές με 1,6% και οι αεροπορικές με μόλις 0,2%.

Στο πλαίσιο της ενίσχυσης της αμερικανικής ναυπηγικής βιομηχανίας και του περιορισμού της κυριαρχίας της Κίνας στον παγκόσμιο ναυτιλιακό τομέα, η κυβέρνηση του Τραμπ ανακοίνωσε την Πέμπτη (17.4.2025) επιβολή νέων δασμών σε ιδιοκτήτες ή εφοπλιστές πλοίων κινεζικής κατασκευής, οι οποίο υποχρεούνται πλέον να πληρώνουν τέλη όταν τα σκάφη τους εισέρχονται σε αμερικανικά λιμάνια. 

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Εμπορικού Αντιπροσώπου των Ηνωμένων Πολιτειών (USTR), τα τέλη που θα εφαρμοστούν εντός 180 ημερών, ξεκινούν από 50 δολάρια ανά τόνο φορτίου, με προοδευτική αύξηση κατά 30 δολάρια τον τόνο ετησίως για τα επόμενα τρία χρόνια. Παράλληλα, τα κινεζικής κατασκευής πλοία θα χρεώνονται με 18 δολάρια ανά τόνο ή 120 δολάρια ανά εμπορευματοκιβώτιο, με αντίστοιχη ετήσια αύξηση.

Αν και ηπιότερο από τις αρχικές προτάσεις του Φεβρουαρίου -που προέβλεπαν τέλη έως και 1,5 εκατ. δολαρίων ανά επίσκεψη- το σχέδιο του USTR περιλαμβάνει και πρόσθετες χρεώσεις για εξειδικευμένα πλοία, όπως εκείνα που μεταφέρουν οχήματα ή υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG). Οι δασμοί για τα LNG tankers θα ξεκινήσουν σε τρία χρόνια, αλλά θα συνεχίσουν να αυξάνονται για τις επόμενες δύο δεκαετίες. 

Τα τέλη αυτά θα χρεώνονται κατά επίσκεψη στις ΗΠΑ –όχι σε κάθε αμερικανικό λιμάνι που δένουν– ως και πέντε φορές ανά πλοίο τον χρόνο. 

Πολυεπίπεδες ενδέχεται να είναι οι επιπτώσεις για τη χώρα μας, καθώς μεγάλο μέρος του ελληνικού στόλου αποτελείται από πλοία που έχουν κατασκευαστεί στην Κίνα λόγω του χαμηλότερου κόστους και της ταχύτερης παράδοσης που προσφέρουν τα κινεζικά ναυπηγεία.

Μέχρι στιγμής το 35% των ελληνόκτητων πλοίων είναι κινεζικής κατασκευής, αλλά το ποσοστό αυτό πρόκειται να φθάσει το 65%, καθώς τα 400 από τα 600 πλοία που έχουν παραγγελθεί στην Ελλάδα κατασκευάζονται στην Κίνα.

Η επιβολή των νέων τελών στα πλοία κινεζικής κατασκευής δημιουργεί σοβαρές ανησυχίες για ενδεχόμενη αύξηση του κόστους των ναυτιλιακών μεταφορών προς την Ελλάδα.