Η νέα συμφωνία για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας, που χαρακτηρίστηκε ως ιστορική από την Υπουργό Εργασίας Νίκη Κεραμέως, σηματοδοτεί την επαναφορά και ενίσχυση των συλλογικών διαπραγματεύσεων στην Ελλάδα.
Η συμφωνία, που υπογράφηκε από την κυβέρνηση και όλους τους Εθνικούς Κοινωνικούς Εταίρους, περιλαμβάνει τρεις βασικούς άξονες: την επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων ώστε να καλύπτουν περισσότερους εργαζόμενους, την πλήρη προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων μετά τη λήξη των συμβάσεων, και την επιτάχυνση των διαδικασιών επίλυσης διαφορών.
Αυτές οι αλλαγές αναμένεται να προσφέρουν σταθερότητα και ασφάλεια στο εργασιακό περιβάλλον, να ενισχύσουν την ανάπτυξη και να καταπολεμήσουν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, ενώ παράλληλα ανοίγουν το δρόμο για αυξήσεις μισθών και παροχών.
Η συμφωνία αποτελεί προϊόν διαλόγου και συνεργασίας, υπογραμμίζοντας τη σημασία της συλλογικής δράσης για την επίτευξη κοινών στόχων.
Πιο αναλυτικά
«Ιστορική για την αγορά εργασίας» χαρακτήρισε η υπουργός Εργασίας Νίκη Κεραμέως τη συμφωνία κυβέρνησης και Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την επαναφορά των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Η έκδοση του Σχεδίου Δράσης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας θα πραγματοποιηθεί εντός του Δεκεμβρίου, ενώ η Κοινωνική Συμφωνία θα νομοθετηθεί στις αρχές του 2026.
Το υπουργείο Εργασίας τονίζει ότι είναι η πρώτη φορά που μία τέτοια συμφωνία φέρει την υπογραφή του συνόλου των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων και της Πολιτείας, ύστερα από επτά μήνες εντατικών και εξαιρετικά αποδοτικών διαβουλεύσεων, ενώ σημειώνει ότι με την υπογραφή της Κοινωνικής Συμφωνίας τίθεται οριστικό τέλος σε μνημονιακούς περιορισμούς.
«Είναι μία ιστορική συμφωνία. Όχι μόνο γιατί κάτι ανάλογο δεν έχει συμβεί ποτέ στο παρελθόν στη χώρα μας – μία συμφωνία Κυβέρνησης με όλους τους Εθνικούς Κοινωνικούς Εταίρους τέτοιου εύρους – αλλά κυρίως γιατί η Συμφωνία χτίζει ένα πλαίσιο συνεργασίας που δίνει σταθερότητα, ασφάλεια και ξεκάθαρους κανόνες για όλους και σηματοδοτεί την αφετηρία μιας νέας εποχής για τις Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας στην Ελλάδα. Σύντομα, θα καλύπτονται από Συλλογικές Συμβάσεις πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι, με πολλά και πολύ σημαντικά οφέλη για εκείνους, αλλά και για τις επιχειρήσεις. Για τους εργαζόμενους, σημαίνει δυνατότητα για αύξηση μισθών και παροχών, σταθερό, ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, λιγότερο άγχος, αφού μειώνεται η ανησυχία για αλλαγές στους εργασιακούς όρους. Είναι μια βαθιά ανάσα ασφάλειας και αξιοπρέπειας. Για τις επιχειρήσεις, σημαίνει σταθερότητα, δυνατότητα επένδυσης στους εργαζόμενους, περιβάλλον με ξεκάθαρους κανόνες δίχως συνεχείς ή ανοιχτές διαπραγματεύσεις, περιβάλλον που διευκολύνει και ενισχύει την ανάπτυξη και την καταπολέμηση αθέμιτου ανταγωνισμού», δήλωσε η κα Κεραμέως στη συνέντευξη Τύπου που πραγματοποιήθηκε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και στην οποία συμμετείχαν οι εκπρόσωποι των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων κ.κ. Γιάννης Παναγόπουλος (ΓΣΕΕ), Σπύρος Θεοδωρόπουλος (ΣΕΒ), Γιώργος Καββαθάς (ΓΣΕΒΕΕ), Σταύρος Καφούνης (ΕΣΕΕ), Γιάννης Παράσχης (ΣΕΤΕ) και Λουκία Σαράντη (ΣΒΕ). Η συνέντευξη Τύπου πραγματοποιήθηκε παρουσία των Υφυπουργών Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Άννας Ευθυμίου και Κώστα Καραγκούνη, του Γενικού Γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων Νίκου Μηλαπίδη και του Γενικού Γραμματέα Κοινωνικών Ασφαλίσεων Κωνσταντίνου Τσαγκαρόπουλου.
Οι 3 άξονες
Οι διαβουλεύσεις αυτές επιστεγάστηκαν με την υπογραφή μιας Κοινωνικής Συμφωνίας, ιστορικής σημασίας, η οποία κινείται σε τρείς βασικούς άξονες:
Ο πρώτος άξονας αφορά τη διευκόλυνση που παρέχεται στην επέκταση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας ώστε πολλοί περισσότεροι εργαζόμενοι να προστατεύονται από Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή
α) μειώνεται το απαιτούμενο ποσοστό κάλυψης από 50% σε 40%,
β) δημιουργείται νέα δυνατότητα για την επέκταση Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, καθώς το ποσοτικό κριτήριο του 40% δεν θα εξετάζεται καθόλου όταν τη Συλλογική Σύμβαση Εργασίας συνυπογράφουν Εθνικοί Κοινωνικοί Εταίροι και
γ) δίνεται η δυνατότητα στη ΓΣΕΕ να μπορεί να συνάπτει ή να συνυπογράφει κλαδικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας επικουρικά εφόσον προσκληθεί από μέλος της να το κάνει, ώστε να εφαρμόζεται η νέα δυνατότητα της επέκτασης. Επίσης, προβλέπεται απλοποίηση των διαδικασιών για εγγραφή στα μητρώα οργανώσεων (ΓΕΜΗΣΟΕ και ΓΕΜΗΟΕ) ώστε να ενισχυθεί η εγγραφή σε αυτά και κατά συνέπεια η δυνατότητα επέκτασης συλλογικών συμβάσεων εργασίας.
Ο δεύτερος άξονας αφορά στην πλήρη προστασία των εργαζομένων μετά τη λήξη των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας. Με τον τρόπο αυτό ενισχύεται η σταθερότητα και η ασφάλεια του εργασιακού περιβάλλοντος, αφού διατηρούνται στο ακέραιο τα δικαιώματα των εργαζομένων μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας. Στην κατεύθυνση αυτή, όλοι οι όροι μιας Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τη λήξη της. Αρχικά, δίνεται μία παράταση τριών μηνών στην ισχύ της. Μετά την παρέλευση αυτού του χρόνου εξακολουθούν να ισχύουν όλοι οι όροι της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, μέχρι τη σύναψη νέας συλλογικής ή ατομικής σύμβασης εργασίας. Καταργείται η μνημονιακή ρύθμιση για τη μερική μετενέργεια που ισχύει από το 2012 και επαναφέρεται το προμνημονιακό καθεστώς της πλήρους μετενέργειας. Επίσης, καλύπτονται από την Συλλογική Σύμβαση Εργασίας και όσοι εργαζόμενοι προσλαμβάνονται κατά την τρίμηνη παράτασή της.
Ο τρίτος άξονας αφορά στην επιτάχυνση των διαδικασιών σε περίπτωση διαφωνίας εργαζομένων και εργοδοτών. Θεσπίζονται καλύτερες και ταχύτερες διαδικασίες για την επίλυση διαφορών μέσω του Ο.ΜΕ.Δ. Συγκεκριμένα, η Κοινωνική Συμφωνία προβλέπει μηχανισμό προελέγχου των προϋποθέσεων για μονομερή προσφυγή στη Μεσολάβηση και στη Διαιτησία από τριμελή επιτροπή που θα συσταθεί στον Ο.ΜΕ.Δ. Επίσης, καταργείται ο δεύτερος βαθμός διαιτησίας του Ο.ΜΕ.Δ για τη γρηγορότερη επίλυση διαφορών, ενώ διατηρείται η δυνατότητα δικαστικής προσβολής της διαιτητικής απόφασης.
Η Κοινωνική Συμφωνία συνεπάγεται πολλαπλά οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις καθώς οδηγεί στη σύναψη και επέκταση περισσότερων Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας, δημιουργεί ένα ασφαλές και προβλέψιμο εργασιακό περιβάλλον, προστατεύει πλήρως τα δικαιώματα των εργαζομένων ακόμα και μετά τη λήξη Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας, προστατεύει τους νεοπροσλαμβανόμενους, δημιουργεί τις προϋποθέσεις για περαιτέρω αύξηση μισθών και παροχών, ενισχύει τον υγιή ανταγωνισμό και διασφαλίζει τη νομιμότητα με σαφή προσδιορισμό του πεδίου εφαρμογής των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας και κατά την επέκτασή τους.
«Επιτρέψτε μου να επισημάνω ότι η Κοινωνική Συμφωνία, πέρα από τα οφέλη για εργαζόμενους και επιχειρήσεις, αποδεικνύει στην πράξη ότι οφείλουμε να συζητάμε. Ότι μπορούμε, μέσα από το διάλογο, να καταλήγουμε σε συμφωνίες που ωφελούν όλα τα μέρη. Εργαζόμενους, εργοδότες, ολόκληρη την κοινωνία. Θέλω για μία ακόμα φορά να ευχαριστήσω τους εκπροσώπους των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων για την εξαιρετική συνεργασία και την πολύτιμη συνεισφορά τους στην επίτευξη της Συμφωνίας. Ξεχωριστές ευχαριστίες στον κ. Γενικό Γραμματέα Νίκο Μηλαπίδη, που ηγήθηκε της πρώτης κρίσιμης φάσης της διαπραγμάτευσης με όλα τα τεχνικά κλιμάκια των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων και συμμετείχε βέβαια ενεργά και στην δεύτερη φάση. Θέλω να εκφράσω την ικανοποίηση μας, γιατί ο οδικός χάρτης για την ενίσχυση των Συλλογικών Συμβάσεων Εργασίας δεν αποτελεί μονομερή απόφαση της Κυβέρνησης, αλλά το προϊόν διαλόγου και συμφωνίας ανάμεσα στην Πολιτεία και το σύνολο των Εθνικών Κοινωνικών Εταίρων. Πρόκειται για σημαντική κατάκτηση και ταυτοχρόνως σημαντική αφετηρία, για τη διεύρυνση του κοινωνικού διαλόγου σε όλα τα επίπεδα. Η σημερινή ιστορική Κοινωνική Συμφωνία αποδεικνύει και κάτι ακόμη: ότι είναι πολλά περισσότερα αυτά που μας ενώνουν από αυτά που μας χωρίζουν. Και εμείς θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να διευρύνουμε αυτά που μας ενώνουν και να περιορίζουμε αυτά που μας χωρίζουν» κατέληξε η Υπουργός.
Αναλυτικά η παρουσίαση της συμφωνίας για τις Συλλογικές Συμβάσεις
