Οστά περίπου 4.000 ετών από τη Χιλή περιέχουν γενετικά στοιχεία για λέπρα, γεγονός που υποδηλώνει ότι μια σπάνια μορφή του βακτηρίου που προκαλεί την ασθένεια μπορεί να κυκλοφορούσε στην Αμερική πολύ πριν φτάσουν οι Ευρωπαίοι.

Οστά από ανθρώπινους σκελετούς 4.000 ετών που ανακαλύφθηκαν στη Χιλή περιέχουν στοιχεία για μια σπάνια μορφή της νόσου του Χάνσεν, γνωστής και ως λέπρας, αποκαλύπτει αρχαίο DNA.

Ενώ η πιο κοινή μορφή λέπρας που είναι γνωστή σήμερα προκαλείται από ένα βακτήριο που ονομάζεται Mycobacterium leprae , αυτοί οι σκελετοί είχαν ενδείξεις μιας διαφορετικής, σπανιότερης μορφής της νόσου που προκαλείται από το βακτήριο Mycobacterium lepromatosis . Τα ευρήματα, που δημοσιεύθηκαν στις 30 Ιουνίου στο περιοδικό Nature Ecology and Evolution , υποδηλώνουν ότι τα δύο βακτήρια που προκαλούν λέπρα εξελίχθηκαν ξεχωριστά, σε αντίθετες πλευρές του πλανήτη, για χιλιάδες χρόνια.

Για να κάνουν την ανακάλυψη, οι ερευνητές ανακατασκεύασαν το γονιδίωμα του M. lepromatosis από τα λείψανα δύο ενήλικων αρσενικών που βρέθηκαν στους γειτονικούς αρχαιολογικούς χώρους Cerrito και La Herradura στη βόρεια Χιλή.

«Αυτό αναδιαμορφώνει την κατανόησή μας για την ιστορία της νόσου και εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με το πώς έφτασε και εξαπλώθηκε στην Αμερική», δήλωσε η Σαρλότ Αβάνζι , η οποία μελετά την εξάπλωση και τη γονιδιωματική της λέπρας στο Κρατικό Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και δεν συμμετείχε σε αυτή τη μελέτη.

Η προέλευση της λέπρας
Η λέπρα είναι μια χρόνια μολυσματική ασθένεια με πληθώρα επώδυνων συμπτωμάτων, όπως δερματικές αλλοιώσεις και μούδιασμα των άκρων. Μπορεί να οδηγήσει σε συγκεκριμένες, παρατηρήσιμες αλλαγές στα οστά, και αυτές οι χαρακτηριστικές μεταμορφώσεις έχουν βρεθεί σε σκελετούς στην Ευρώπη, την Ασία και την Ωκεανία ήδη από 5.000 χρόνια πριν, σύμφωνα με δήλωση του Ινστιτούτου Εξελικτικής Ανθρωπολογίας Max Planck στη Λειψία της Γερμανίας.

Η ασθένεια προκαλείται συνήθως από το M. leprae , το οποίο έχει μελετηθεί εκτενώς. Αρχαιολογική ανάλυση οστών από την Ευρώπη υποδεικνύει την Ευρασία ως την προέλευση του βακτηρίου, το οποίο πιθανότατα εμφανίστηκε πριν από περίπου 6.000 χρόνια, κατά τη νεολιθική μετάβαση από την αναζήτηση τροφής στη γεωργία.

Μέχρι σήμερα, δεν υπήρχαν τεκμηριωμένα στοιχεία για αυτές τις αλλαγές στα οστά από την Αμερική πριν από την αποικιακή περίοδο, γεγονός που υποδηλώνει ότι η λέπρα εισήχθη στην περιοχή κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου. Η έρευνα αυτή περιπλέκεται από την επίθεση παθογόνων που ήρθαν στην Αμερική κατά τη διάρκεια αυτής της εποχής και τη δυσκολία προσδιορισμού μιας διάγνωσης από το αρχαίο DNA, σύμφωνα με την ανακοίνωση.

« Το αρχαίο DNA έχει γίνει ένα εξαιρετικό εργαλείο που μας επιτρέπει να εμβαθύνουμε σε ασθένειες που έχουν μακρά ιστορία στην Αμερική», δήλωσε η Kirsten Bos , μοριακή παλαιοπαθολόγος στο Ινστιτούτο Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Το γονιδίωμα του M. lepromatosis από τα οστά της Χιλής είχε «εκπληκτική διατήρηση, κάτι που είναι ασυνήθιστο στο αρχαίο DNA, ειδικά από δείγματα αυτής της εποχής», δήλωσε η Lesley Sitter , υπολογιστική βιολόγος στο Ινστιτούτο Max Planck για την Εξελικτική Ανθρωπολογία και συν-συγγραφέας της μελέτης.

Αφού απομονώσαμε το DNA του παθογόνου, «αρχικά ήμασταν καχύποπτοι, καθώς η λέπρα θεωρείται ασθένεια της αποικιακής εποχής», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Darío Ramirez , υποψήφιος διδάκτορας βιολογικής ανθρωπολογίας στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα στην Αργεντινή. Με περαιτέρω έλεγχο, η ομάδα επιβεβαίωσε ότι πράγματι εξέταζαν στοιχεία λέπρας που προκαλείται από έναν τύπο βακτηρίου που θεωρείται σπάνιος στη σύγχρονη εποχή.

Αυτό το εύρημα είναι σημαντικό, αλλά όχι αρκετά οριστικό για να προσδιορίσει εάν η ασθένεια προήλθε από την Αμερική, δήλωσε ο Μπος. «Μέχρι στιγμής τα στοιχεία δείχνουν προς την κατεύθυνση μιας αμερικανικής προέλευσης, αλλά θα χρειαστούμε περισσότερα γονιδιώματα από άλλες χρονικές περιόδους και πλαίσια για να είμαστε σίγουροι».

Αυτή η εργασία βοηθά επίσης να απαντηθεί ένα άλλο σημαντικό ερώτημα: πώς εξαπλώθηκε η λέπρα σε τόσο τεράστιες περιοχές της Αμερικής; Μια ιδέα είναι ότι το παθογόνο εμφανίστηκε κατά τη διάρκεια ενός πρώιμου γεγονότος εποικισμού στην Αμερική . Ή, ίσως το παθογόνο βρισκόταν ήδη στην Αμερική σε μια δεξαμενή ζώων και στη συνέχεια μεταδόθηκε από ανθρώπους, έγραψαν οι ερευνητές στη νέα μελέτη.

Αυτή η μελέτη συμπληρώνει τα ευρήματα της Avanzi και της ομάδας της, η οποία ανέλυσε πιο πρόσφατα λείψανα από τον Καναδά και την Αργεντινή και ανακάλυψε επίσης στοιχεία ότι το M. lepromatosis ήταν διασκορπισμένο σε όλη την Αμερική πριν από την ευρωπαϊκή αποικιοκρατία.

Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ