Αρχαιολογικά ευρήματα από τα αρχαία Άβδηρα αποκαλύπτουν την πρώτη επιτυχή χειρουργική επέμβαση για κρανιοεγκεφαλική κάκωση στον ελλαδικό χώρο, που πραγματοποιήθηκε τον 7ο αιώνα π.Χ., δύο αιώνες πριν τη γέννηση του Ιπποκράτη. Η επέμβαση αφορούσε μια γυναίκα που τραυματίστηκε από βλήμα σφεντόνας και παρουσιάστηκε στο Εθνικό Συνέδριο Τραύματος στη Θεσσαλονίκη από επιστήμονες της Πανεπιστημιακής Νευροχειρουργικής Κλινικής του ΔΠΘ.
Η ανάλυση του κρανίου, που ανακαλύφθηκε πριν 19 χρόνια, αποκάλυψε ένα επουλωμένο ωοειδές άνοιγμα και ίχνη χειρουργικής επέμβασης με ξέστρο για την αφαίρεση του βλήματος. Η ασθενής όχι μόνο επέζησε της επέμβασης αλλά έζησε για άλλα 20 χρόνια σε καλή φυσική κατάσταση, με μόνα προβλήματα ήπια αρθρίτιδα και οδοντικά ζητήματα.
Το εύρημα αποδεικνύει ότι προηγμένες χειρουργικές τεχνικές που συνδέονται με τον Ιπποκράτη εφαρμόζονταν ήδη δύο αιώνες νωρίτερα, εγείροντας το ερώτημα για την ταυτότητα του ικανού ιατρού που πραγματοποίησε αυτή την πολύπλοκη επέμβαση, με την απάντηση να παραμένει κρυμμένη στη γη της Θράκης.
Πιο αναλυτικά:
Ο άγνωστος γιατρός που την πραγματοποίησε έσωσε τη ζωή μιας γυναίκας, η οποία τραυματίστηκε από βλήμα σφεντόνας και όχι μόνο επέζησε, αλλά έζησε για άλλα 20 χρόνια.
Η συγκλονιστική ιστορία αυτής της επέμβασης παρουσιάστηκε στο Εθνικό Συνέδριο Τραύματος, που διεξάγεται στην Θεσσαλονίκη, υπό μορφή αναρτημένης ανακοίνωσης από ομάδα επιστημόνων της Πανεπιστημιακής Νευροχειρουργικής Κλινικής του ΔΠΘ στο Νοσοκομείο Αλεξανδρούπολης, αποτελούμενη από τους Γ. Αντωνίου, Ε. Σπυριδόπουλο, Ι. Σιάσιο, Ι. Μαυρίδη, Ε. Ρέχοβα και Θ. Μπιρμπίλη.
Η ιστορία αυτή ήρθε στο φως πριν από 19 χρόνια όταν η Ελληνική Αρχαιολογική Υπηρεσία κατά τη διάρκεια ανασκαφών εντόπισε έναν καλοδιατηρημένο σκελετό γυναίκας σε τάφο στα αρχαία Άβδηρα. Η γυναίκα αυτή φαίνεται να ανήκε σε αποικιακή αποστολή από τις ελληνικές πόλεις της Ιωνικής Αμφικτιονίας, η οποία εγκαταστάθηκε στην περιοχή γύρω στο 654 π.Χ.
Όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση στο κρανίο της βρέθηκαν ίχνη σοβαρού τραυματισμού – πιθανότατα από βλήμα σφεντόνας – αλλά και καθαρές ενδείξεις χειρουργικής παρέμβασης στο πίσω μέρος της κεφαλής.
Το κρανίο εστάλη για περαιτέρω ανάλυση στο Πανεπιστήμιο Delphi-NY των ΗΠΑ, όπου αποκαλύφθηκαν εντυπωσιακές λεπτομέρειες:
- Ένα επουλωμένο άνοιγμα ωοειδούς σχήματος (14,78 x 9,19 mm), δεξιά ίνιο-βρεγματικά πάνω από τη λαμδοειδή ραφή,
- Περιμετρικά, ίχνη από χειρουργική επέμβαση με ξέστρο, διαστάσεων 66,36 x 19,91 mm, για την αφαίρεση του βλήματος.
Από την επιστημονική έρευνα προέκυψε ότι ασθενής όχι μόνο επέζησε της επέμβασης αλλά ανάρρωσε πλήρως και έζησε για άλλα 20 χρόνια, πριν καταλήξει από άγνωστη αιτία. Η έρευνα των οστών έδειξε πως, εκτός από ήπια αρθρίτιδα και οδοντικά προβλήματα, ήταν σε καλή φυσική κατάσταση, αλλά δεν μπόρεσε να προσδιορίσει τα ακριβή αίτια του θανάτου της.
Από το εύρημα προκύπτει ότι χειρουργικές τεχνικές που συνδέονται με τον Ιπποκράτη και τη διατριβή του «Περί των εν κεφαλή τρωμάτων» φαίνεται ότι εφαρμόζονταν ήδη τουλάχιστον δύο αιώνες νωρίτερα στον ελλαδικό χώρο.
Και έτσι γεννιέται ένα από τα πιο συναρπαστικά ερωτήματα της ιστορίας τη Ιατρικής:
«Εάν ο Ιπποκράτης, υπήρξε ο πιο γνωστός εκπρόσωπος της Ιατρικής Σχολής της Ιωνίας ποιος ήταν ο ιατρός ο οποίος πραγματοποίησε μια τόσο πολύπλοκη εγχείρηση επιτυχώς; ».
Η απάντηση, ίσως, κρύβεται ακόμα κάτω από τη γη της Θράκης.
