Η Βρετανία και η ΕΕ συμμετέχουν σήμερα στο Λονδίνο σε μια κρίσιμη Σύνοδο, πέντε χρόνια μετά το Brexit, με στόχο να θέσουν τα θεμέλια μας πιο στενής διμερούς σχέσης, κυρίως στον τομέα της άμυνας. Σύμφωνα με βρετανικές κυβερνητικές πηγές που επικαλούνται τα διεθνή ΜΜΕ, υπήρξε μια «σημαντική πρόοδος» στις συνομιλίες μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ χθες το βράδυ.

Οι ίδιες πηγές ανέφεραν ότι τα «εμπόδια» για μια συμφωνία Βρετανίας – Ε.Ε., κυρίως όσον αφορά τα αλιευτικά δικαιώματα, ξεπεράστηκαν περίπου στις 10:30 το βράδυ της Κυριακής.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ, ο οποίος μετά την εκλογή του τον Ιούλιο δεσμεύθηκε να «επαναεισαγάγει» τη συνεργασία με την ΕΕ, υποδέχεται την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αντόνιο Κόστα.

Η Σύνοδος αυτή αποτελεί ευκαιρία για τον Βρετανό Πρωθυπουργό να προχωρήσει σε συγκεκριμένα βήματα για την προσέγγιση της χώρας του με τις Βρυξέλλες και να γυρίσει τη σελίδα έπειτα από χρόνια έντασης μεταξύ των 27 και των προηγούμενων, Συντηρητικών πρωθυπουργών της Βρετανίας που συνδέονταν με το Brexit.

Από τότε τα δεδομένα έχουν αλλάξει μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον κίνδυνο αποδέσμευσης των ΗΠΑ από την Ευρώπη, ωθώντας το Λονδίνο και τις Βρυξέλλες να επιδιώξουν να συσφίξουν τους δεσμούς τους στον τομέα της ασφάλειας.

Τα «αγκάθια»

Αν και η ατμόσφαιρα μεταξύ των δύο πλευρών έχει αναθερμανθεί, τις συνομιλίες βαραίνουν κάποια ζητήματα, όπως η κινητικότητα των νέων και η αλιεία.

Ο Κιρ Στάρμερ και η Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν συνομίλησαν την Παρασκευή στην Αλβανία στο περιθώριο της συνόδου της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας, σε μια προσπάθεια να εξομαλύνουν τις διαφορές τους.

Ο Βρετανός Πρωθυπουργός υποσχέθηκε το Σάββατο το βράδυ ότι «μια ενισχυμένη σύμπραξη» με την ΕΕ θα είναι «καλή για τις θέσεις εργασίας μας, καλή για τους λογαριασμούς μας και καλή για τα σύνορά μας». Όμως το πλαίσιο της συμφωνίας παραμένει ασαφές και οι διαπραγματεύσεις συνεχίστηκαν και την Κυριακή.

«Βρισκόμαστε στις τελευταίες ώρες. Αναμένω ότι (οι συνομιλίες) θα διαρκέσουν ως το τέλος διότι διαπραγματευόμαστε εξαιρετικά σκληρά, για το εθνικό συμφέρον», εξήγησε χθες, Κυριακή, το πρωί ο Βρετανός υπουργός αρμόδιος για τις σχέσεις με την ΕΕ Νικ Τόμας- Σίμοντς.

«Οδεύουμε προς τη σωστή κατεύθυνση. Μένουν να διευθετηθούν κάποιες λεπτομέρειες, αλλά είναι μάλλον θετικά (τα πράγματα), θα τα καταφέρουμε», σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης, που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του, χθες, Κυριακή, από τις Βρυξέλλες.

Οι αξιωματούχοι της ΕΕ και της Βρετανίας αναμένεται να ανακοινώσουν μια συνεργασία για την άμυνα και την ασφάλεια, να υπογράψουν ένα έγγραφο που θα ορίζει ξεκάθαρα το κοινό τους όραμα για τα μεγάλα παγκόσμια διακυβεύματα και ένα ακόμη που θα αναφέρει τα ζητήματα στα οποία σκοπεύουν να σημειώσουν προόδους τους επόμενους μήνες.

Η συζήτηση για άμυνα, ελεύθερη μετακίνηση και εμπορικές συναλλαγές

Η συμφωνία για την άμυνα θα επιτρέψει στο Λονδίνο να συμμετέχει σε υπουργικές συνόδους της ΕΕ, όπως και σε κάποιες ευρωπαϊκές στρατιωτικές αποστολές, πέρα από τις ήδη υπάρχουσες κοινές δεσμεύσεις της Βρετανίας με τις ευρωπαϊκές χώρες μέλη του ΝΑΤΟ.

Για το Λονδίνο το διακύβευμα είναι επίσης οικονομικό, με βασικό ζήτημα την πρόσβαση των εταιρειών του στο μελλοντικό ευρωπαϊκό πρόγραμμα αξίας 150 δισεκατομμύρια ευρώ που έχει στόχο την ενίσχυση της τεχνολογικής και βιομηχανικής βάσης της ΕΕ στον τομέα της άμυνας.

Εκτός από την άμυνα η κυβέρνηση των Εργατικών, που επιζητεί να ενισχύσει τις διμερείς εμπορικές συναλλαγές με την ΕΕ, άφησε να εννοηθεί ότι είναι ανοικτή σε μια δυναμική ευθυγράμμιση με τα πρότυπα της ΕΕ για τα γεωργικά και διατροφικά προϊόντα.

Μια συμφωνία στον τομέα αυτό θα βοηθούσε τους Βρετανούς παραγωγούς «που αντιμετωπίζουν τεράστια γραφειοκρατία και ελέγχους για να εξάγουν προς τον πιο κοντινό και πιο σημαντικό μας εμπορικό εταίρο», εκτίμησε η Ντάουνινγκ Στριτ.

Όμως κάποιες χώρες της ΕΕ έχουν θέσει και άλλα αιτήματα, όπως να επιτραπεί ξανά στους Ευρωπαίους αλιείς η πρόσβαση στα βρετανικά ύδατα και ένα πρόγραμμα αμοιβαίας κινητικότητας των νέων ηλικίας 18 με 30 ετών ώστε να μπορούν να εργάζονται και να σπουδάζουν στη Βρετανία και την ΕΕ.

Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο για τη Βρετανία, ακόμη περισσότερο μετά την άνοδο του ευρωσκεπτικιστικού και αντιμεταναστευτικού κόμματος Reform UK υπό τον Νάιτζελ Φάρατζ. Για τον λόγο αυτόν ο Στάρμερ θέλει να αποφύγει την αύξηση της νόμιμης μετανάστευσης, την οποία έχει δεσμευθεί ότι θα μειώσει.

Παράλληλα ο Βρετανός πρωθυπουργός επανέλαβε τις «κόκκινες γραμμές» του: δεν υπάρχει περίπτωση επιστροφής της χώρας στην κοινή αγορά της ΕΕ ή την τελωνειακή ένωση, όπως δεν υπάρχει και πιθανότητα αποκατάστασης της ελεύθερης μετακίνησης των πολιτών της ΕΕ στη Βρετανία.