Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση της Metron Analysis που πραγματοποιήθηκε για λογαριασμό του Ινστιτούτου Αλέξη Τσίπρα, οι πολίτες εκφράζουν ανησυχία για την εμπιστοσύνη τους στους δημοκρατικούς θεσμούς.

Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι η εκτίμηση προς τα πολιτικά κόμματα, τη Δικαιοσύνη και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς είναι χαμηλή.

Συγκεκριμένα, η δημοσκόπηση εξετάζει πώς οι πολίτες αντιλαμβάνονται την αποτελεσματικότητα της Δικαιοσύνης, ποιες μεταρρυθμίσεις επιθυμούν να υλοποιηθούν στον τομέα αυτό και πώς η εκ νέου υποψηφιότητα του Ντόναλντ Τραμπ επηρεάζει το κράτος δικαίου.

Στο ερώτημα «πόσο εμπιστεύεστε κάθε έναν από τους παρακάτω θεσμούς;», με διαφορά τις περισσότερες θετικές απαντήσεις (4+5) έλαβε η οικογένεια, καταγράφοντας ισοζύγιο έναντι των αρνητικών +77. Ακολουθούν αρκετά πιο κάτω οι Ένοπλες Δυνάμεις με +40. Τρίτος θεσμός σε εμπιστοσύνη μετρήθηκαν τα πανεπιστήμια, με ισοζύγιο +24.

Οριακά αρνητικό μετρήθηκε το ισοζύγιο για την Εκκλησία (-3) και την Αστυνομία (-7). Στους επόμενους θεσμούς αναδεικνύεται μεγάλο έλλειμμα εμπιστοσύνης των πολιτών. Δικαιοσύνη, υπερεθνικοί θεσμοί (ΕΕ, ΟΗΕ κτλ) και ΕΣΥ καταγράφονται στο φάσμα του -24 έως -31. Ακόμα χαμηλότερη είναι η εμπιστοσύνη στην κυβέρνηση, τις τράπεζες και το Κοινοβούλιο (περί το -50). Μάλιστα η έρευνα κρατά το βαθμό εμπιστοσύνης προς το Κοινοβούλιο ως δείκτη γενικότερης πολιτικής εμπιστοσύνης. Το αρνητικό ισοζύγιο αγγίζει το -70 σε θεσμούς όπως τα ΜΜΕ, τα συνδικάτα και τα πολιτικά κόμματα.

Λογοδοσία, ισότητα και διάκριση των εξουσιών ανησυχούν τους πολίτες

Προβληματισμό προκαλούν οι απαντήσεις που έδωσαν οι πολίτες στην ερώτηση πόσο καλά διασφαλίζεται στην πράξη η κάθε μία από τις βασικές διαστάσεις του κράτους δικαίου. Εδώ όλα τα ισοζύγια απαντήσεων είναι αρνητικά, με πρώτο από το τέλος τον έλεγχο της εξουσίας-λογοδοσία (-59).

Οι ερωτώμενοι επίσης θεωρούν κατά πλειοψηφία πως δεν διασφαλίζονται επαρκώς η ισότητα ευκαιριών (-47), η αμεροληψία της Δικαιοσύνης (-46), η διάκριση των τριών εξουσιών (-39) και η ισονομία (-37). Αρνητικό μεν αλλά όχι εντελώς απογοητευτικό είναι το ισοζύγιο όσον αφορά στην προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (-29) και την ανεμπόδιστη λειτουργία των ανεξάρτητων αρχών (-23).

Εννιά στους δέκα βλέπουν υπερβολικά αργή τη Δικαιοσύνη

Η ταχύτητα απονομής είναι το σοβαρότερο από τα προβλήματα που μαστίζουν τη Δικαιοσύνη, σύμφωνα με την έρευνα της Metron Analysis, αφού το 91% απάντησαν πως τη θεωρούν αργή. Μεγάλα ποσοστά συγκεντρώνουν επίσης οι απαντήσεις «πολιτικά ελεγχόμενη» (79%), «ανεπαρκής στην οργάνωση» (76%), «νομικά δαιδαλώδης» (74%) και «κοινωνικά άδικη» (70%).

Ακολουθούν οι απαντήσεις «οικονομικά ελεγχόμενη» (67%) και «υπερβολικά επιεικής» (51%). Στον αντίποδα 29% κρίνει ότι η Δικαιοσύνη είναι «υπερβολικά αυστηρή» (29) ενώ μόνο το 27% βρίσκει πως η Δικαιοσύνη είναι «ανεξάρτητη».

Το 74% του συνόλου εκτιμά ότι γίνεται προσπάθεια συγκάλυψης στην υπόθεση των Τεμπών και το 72% πιστεύει ότι έγινε αντίστοιχη προσπάθεια στην υπόθεση των υποκλοπών.

Σχεδόν 9 στους 10 θεωρούν ότι το θεσμικό πλαίσιο που διέπει την ελληνική Δικαιοσύνη χρειάζεται σοβαρές αλλαγές. Μία από αυτές είναι η αλλαγή του τρόπου επιλογής της ηγεσίας της Δικαιοσύνης, καθώς ο ορισμός της από την Εκτελεστική Εξουσία θεωρείται ότι θίγει τη ζητούμενη ανεξαρτησία της.

Η πλειοψηφία (56%) προτείνει τον ορισμό της ηγεσίας της Δικαιοσύνης από μια ανεξάρτητη αρχή αποτελούμενη δικαστές, δικηγόρους και εκπροσώπους κοινωνικών φορέων.

Η πρώτη αντίδραση στις πιθανές επιδράσεις της εκλογής Τραμπ σε θέματα Κράτους Δικαίου είναι αρνητική.