Η πιθανή αποστολή πυραύλων Tomahawk στην Ουκρανία από τις ΗΠΑ έχει ανοίξει ένα νέο μέτωπο ανησυχίας, με τη Μόσχα να προειδοποιεί για τον κίνδυνο κλιμάκωσης και την Ουάσινγκτον να εξετάζει ένα βήμα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν αδιανόητο.

Η Ρωσία δήλωσε τη Δευτέρα ότι οι στρατιωτικοί της αναλυτές εξετάζουν αν οι ΗΠΑ θα προμηθεύσουν την Ουκρανία με πυραύλους κρουζ Tomahawk για επιθέσεις βαθιά στο εσωτερικό της χώρας, ένα ενδεχόμενο που, σύμφωνα με Ρώσους αξιωματούχους, θα μπορούσε να προκαλέσει δραματική κλιμάκωση.

Σε αναμονή έγκρισης από τον Τραμπ

Ο Αμερικανός αντιπρόεδρος Τζέι Ντι Βανς είχε δηλώσει την Κυριακή ότι η Ουάσινγκτον εξετάζει αίτημα του Κιέβου να αποκτήσει πυραύλους Tomahawk.

Το ενδεχόμενο αυτό συνιστά, όπως σχολιάζουν αναλυτές, μια τεκτονική αλλαγή στην αμερικανική πολιτική, καθώς θα έδινε στην Ουκρανία τη δυνατότητα να πλήξει βαθιά στο ρωσικό έδαφος -συμπεριλαμβανομένης της Μόσχας- κάτι που οι προηγούμενες κυβερνήσεις θεωρούσαν υπερβολικά επικίνδυνο.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, δεν έχει λάβει ακόμη την τελική του απόφαση και εμφανίζεται επιφυλακτικός απέναντι σε κινήσεις που θα οδηγούσαν τον πόλεμο στην Ουκρανία σε άμεση αντιπαράθεση με τη Ρωσία.

Ωστόσο, το γεγονός ότι εξετάζει πλέον ένα τέτοιο σενάριο δείχνει το μέγεθος της απογοήτευσής του με την άρνηση του Ρώσου προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, έπειτα από τη συνάντησή τους στην Αλάσκα τον περασμένο μήνα.

Πύραυλοι Tomahawk

Οι Tomahawk έχουν εμβέλεια 2.500 χιλιομέτρων, αρκετή για να πλήξουν τη Μόσχα και το μεγαλύτερο μέρος της ευρωπαϊκής Ρωσίας εάν εκτοξευθούν από ουκρανικό έδαφος.

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, είχε προειδοποιήσει την περασμένη εβδομάδα τους αξιωματούχους του Κρεμλίνου ότι πρέπει να «ξέρουν πού βρίσκονται τα καταφύγια». Για το Κίεβο, οι πύραυλοι δεν αποτελούν μέσο για μικρές προωθήσεις στη γραμμή του μετώπου, αλλά «εργαλείο» για να πλήξει τη δυνατότητα της Ρωσίας να συντηρεί τον πόλεμο από τα μετόπισθεν.

Ο Τζορτζ Μπάρος, επικεφαλής της ομάδας γεωχωρικών πληροφοριών και αναλυτής Ρωσίας στο Ινστιτούτο για τη Μελέτη του Πολέμου, εξήγησε στην Kyiv Post: «Η Ουκρανία έχει επιχειρησιακή ανάγκη να πλήξει την ενδιάμεση και την βαθιά πίσω περιοχή της Ρωσίας».

Ο ίδιος τόνισε ότι, παρότι η Ουκρανία διαθέτει ορισμένα εγχώρια οχήματα μεγάλης εμβέλειας, αυτά συχνά «δεν διαθέτουν την ικανότητα μεταφοράς φορτίου». Οι Tomahawk, αντίθετα, μπορούν να μεταφέρουν βαρύτερα φορτία σε μεγαλύτερες αποστάσεις, κάτι κρίσιμο για την καταστροφή εξειδικευμένων και ενισχυμένων στόχων.

Ο Κόλμπι Μπάντγουαρ, αναλυτής ασφάλειας στην ερευνητική ομάδα Tochnyi, υπογράμμισε επίσης τις στρατηγικές προεκτάσεις του ζητήματος, λέγοντας ότι η σημασία των όπλων δεν είναι «οποιαδήποτε τακτική ή επιχειρησιακή επίδραση στο μέτωπο αλλά στρατηγικές επιπτώσεις για την αντιαεροπορική άμυνα της Ρωσίας».

Παραμένει ασαφές πώς ή μέσω ποιων χωρών θα μπορούσαν να παραδοθούν οι πύραυλοι Tomahawk. Ο Ζελένσκι έχει ζητήσει από την Ουάσινγκτον να τους πουλήσει σε ευρωπαϊκά κράτη, τα οποία στη συνέχεια θα τους αποστείλουν στην Ουκρανία. Για το Κρεμλίνο, ο κίνδυνος κλιμάκωσης από την εμπλοκή των ΗΠΑ στη χρήση τέτοιων πυραύλων βαθιά στο ρωσικό έδαφος είναι προφανής.

Το ερώτημα που θέτει το Κρεμλίνο

«Το ερώτημα… είναι το εξής: ποιος μπορεί να εκτοξεύσει αυτούς τους πυραύλους…; Μπορούν μόνο οι Ουκρανοί να τους εκτοξεύσουν ή πρέπει να το κάνουν Αμερικανοί στρατιώτες;» δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, σε δημοσιογράφους όταν ρωτήθηκε για τα σχόλια του Βανς.

«Ποιος καθορίζει τους στόχους αυτών των πυραύλων; Η αμερικανική πλευρά ή οι ίδιοι οι Ουκρανοί;» πρόσθεσε, σημειώνοντας ότι «απαιτείται μια πολύ σε βάθος ανάλυση».

Ο Πούτιν έχει ήδη προειδοποιήσει ότι η Ρωσία διατηρεί το δικαίωμα να πλήξει στρατιωτικές εγκαταστάσεις σε χώρες που θα επιτρέψουν στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει πυραύλους τους για επιθέσεις κατά της Ρωσίας.

Ο Αντρέι Καρταπόλοφ, επικεφαλής της επιτροπής άμυνας της ρωσικής Δούμας, δήλωσε στο πρακτορείο Mayak ότι οποιοιδήποτε Αμερικανοί ειδικοί βοηθήσουν την Ουκρανία να εκτοξεύσει Tomahawks κατά της Ρωσίας θα αποτελέσουν στόχο για τη Μόσχα. «Και κανείς δεν θα τους προστατεύσει. Ούτε ο Τραμπ, ούτε ο [Κιθ] Κέλογκ, ούτε κανείς άλλος», είπε χαρακτηριστικά.

Ο Κιθ Κέλογκ, ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ στην Ουκρανία, ανέφερε την Κυριακή ότι ο Τραμπ είχε δώσει το σήμα πως το Κίεβο πρέπει πλέον να είναι σε θέση να πραγματοποιεί επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας κατά της Ρωσίας. «Χρησιμοποιήστε την ικανότητα να πλήξετε βαθιά. Δεν υπάρχουν τέτοια πράγματα όπως ασφαλή καταφύγια», είπε στο Fox News.

Ωστόσο, ο Πεσκόφ τη Δευτέρα υποβάθμισε τη σημασία μιας τέτοιας εξέλιξης, σημειώνοντας ότι η χρήση πυραύλων Tomahawk δεν θα αποτελέσει παράγοντα που θα ανατρέψει τις ισορροπίες στον πόλεμο. «Ακόμη κι αν συμβεί αυτό, δεν υπάρχει πανάκεια που να μπορεί να αλλάξει την κατάσταση στο μέτωπο για το καθεστώς του Κιέβου αυτή τη στιγμή… Και είτε πρόκειται για Tomahawks είτε για άλλους πυραύλους, δεν θα μπορέσουν να αλλάξουν τη δυναμική», είπε, αναφερόμενος στις αργές αλλά σταθερές προελάσεις των ρωσικών δυνάμεων στην ανατολική Ουκρανία.

Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η Ευρώπη «απλώς δεν μπορεί να αντέξει έναν πόλεμο με τη Ρωσία» αλλά ότι «η πιθανότητα ενός μοιραίου ατυχήματος υπάρχει πάντα».

Σε κατάσταση επιφυλακής η Ευρώπη

«Δεν βρισκόμαστε σε πόλεμο, αλλά ούτε σε ειρήνη», δήλωσε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, υπογραμμίζοντας πως ο κόσμος βιώνει θεμελιώδεις αλλαγές.

Μιλώντας σε εκδήλωση που διοργάνωσε η εφημερίδα Rheinische Post, ο Μερτς είπε ότι η διεθνής τάξη που βασίζεται σε κανόνες αντικαθίσταται από την πολιτική ωμής ισχύος, η οποία συχνά συνοδεύεται από στρατιωτική βία. «Ζούμε σε έναν εντελώς διαφορετικό κόσμο», είπε ο Γερμανός καγκελάριος.

Η συνεχιζόμενη ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία και η στάση της Ευρώπης απέναντι στον πόλεμο βρέθηκαν στο επίκεντρο δηλώσεων του Γερμανού υπουργού Άμυνας, Μπόρις Πιστόριους, ο οποίος προειδοποίησε ότι δεν υπάρχει καμία αμφιβολία πως ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν επιθυμεί να τερματίσει τη σύγκρουση.

Ο Πιστόριους τόνισε ότι οι συνεχιζόμενες συζητήσεις για ειρηνευτικές συμφωνίες παραμένουν κυρίως «ευσεβείς πόθοι», καθώς «οι διπλωματικές προσπάθειες αποτυγχάνουν να φέρουν οποιαδήποτε ουσιαστική πρόοδο» στον πόλεμο.

Πρώην υψηλόβαθμο στέλεχος της MI5 προειδοποίησε ότι η Βρετανία ίσως ήδη βρίσκεται σε πόλεμο με τη Μόσχα, ενώ οι επιθέσεις στην Ουκρανία συνεχίζονται αμείλικτες.

Η πρώην επικεφαλής της MI5, Ελίζα Μάνινγκχαμ-Μπούλερ, δήλωσε ότι η «εκτεταμένη» χρήση κυβερνοεπιθέσεων, κατασκοπείας, «φυσικών επιθέσεων» και «σαμποτάζ» από τη Μόσχα στο Ηνωμένο Βασίλειο ισοδυναμεί με σύγκρουση.

Παράλληλα, η Δανία ενισχύει τα μέτρα ασφαλείας της ενόψει δύο κρίσιμων ευρωπαϊκών Συνόδων Κορυφής στην Κοπεγχάγη αυτή την εβδομάδα, μετά τα πρόσφατα περιστατικά με drones που προκάλεσαν το κλείσιμο αεροδρομίων.

Η Σουηδία ανακοίνωσε ότι αποστέλλει ραντάρ και αντιαεροπορικά συστήματα κατά μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ενώ στο πλευρό της Δανίας βρέθηκε και η Γερμανία με φρεγάτα που έχει αναλάβει επιτήρηση του εναέριου χώρου.

Την ίδια στιγμή, η πρωθυπουργός της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, σε τηλεοπτικό της διάγγελμα, δήλωσε ότι η χώρα της βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν «υβριδικό πόλεμο», κατονομάζοντας τη Ρωσία ως τον μόνο παράγοντα που έχει και τη δυνατότητα και την πρόθεση να προβεί σε τέτοιες προκλήσεις.