Πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια, η Μεσόγειος ήταν μια τεράστια έρημος λόγω τεκτονικών αλλαγών που απομόνωσαν τη θάλασσα από τον Ατλαντικό. Αυτή η περίοδος ονομάζεται «Κρίση Αλατότητας Μεσσήνιου».
Μετά από 600.000 χρόνια, οι οροσειρές βυθίστηκαν, επιτρέποντας στο νερό να επιστρέψει με τη Zanclean Megaflood, τη μεγαλύτερη πλημμύρα στην ιστορία της Γης. Το νερό, με ταχύτητα 72 μιλίων την ώρα, δημιούργησε καταστροφικούς σεισμούς και τεράστιους καταρράκτες.
Παρά την επιστροφή του νερού, η νέα Μεσόγειος ήταν αλμυρή και φτωχή σε θρεπτικά στοιχεία, απαιτώντας χιλιάδες χρόνια για να ανακάμψει το οικοσύστημα. Οι επιστήμονες επισημαίνουν ότι η μελέτη αυτής της καταστροφής προσφέρει πολύτιμα διδάγματα για την κατανόηση των μελλοντικών επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής.
Πιο αναλυτικά
Πριν από έξι εκατομμύρια χρόνια, σύμφωνα με τους επιστήμονες, η Μεσόγειος δεν ήταν θάλασσα.
Μοιάζει απίστευτο, όμως τεκτονικές αλλαγές ύψωσαν ένα φυσικό φράγμα στο Στενό του Γιβραλτάρ, αποκόπτοντάς την από τον Ατλαντικό. Χωρίς τη ροή νερού, η περιοχή μετατράπηκε σε μια τεράστια έρημο από αλάτι και γύψο. Η επιστημονική κοινότητα το ονομάζει «Κρίση Αλατότητας Μεσσήνιου».
Περίπου 600.000 χρόνια αργότερα, οι ίδιες οι οροσειρές που απομόνωσαν τη Μεσόγειο βυθίστηκαν αρκετά ώστε μια σταγόνα να ξεχειλίσει από τον Ατλαντικό. Και αυτή η σταγόνα έγινε χείμαρρος. Το νερό έσπασε το φράγμα με ταχύτητα 72 μιλίων την ώρα, δημιουργώντας τη Zanclean Megaflood, τη μεγαλύτερη πλημμύρα που έχει γνωρίσει ποτέ η Γη.
Η πίεση του νερού που έμπαινε με ρυθμό έως και 100 εκατομμύρια κυβικά μέτρα το δευτερόλεπτο ήταν τέτοια, που προκάλεσε σεισμούς. Οι άνεμοι πίσω από τον υδάτινο όγκο είχαν την ένταση τροπικής καταιγίδας. Κάθε μέρα, η στάθμη ανέβαινε έως και 10 μέτρα, αλλάζοντας για πάντα το τοπίο.
Το νερό αρχικά γέμισε το δυτικό τμήμα της λεκάνης, ώσπου έφτασε το επόμενο εμπόδιο: το γεωλογικό ρήγμα που σήμερα λέμε «Μάλτα Εσκαρπμέντο». Όταν ξεχείλισε κι αυτό, το νερό έπεσε σε βάθος 1,5 χιλιομέτρου, δημιουργώντας τον μεγαλύτερο καταρράκτη όλων των εποχών – 30 φορές μεγαλύτερο από το Νιαγάρα.
Μέσα από τη βιβλική καταστροφή, ελάχιστα θαλάσσια είδη κατάφεραν να επιβιώσουν. Μόλις 86 από τα 780 είδη του παλιού οικοσυστήματος διασώθηκαν σε μικρές λίμνες και υφάλμυρες κοιλότητες. Η σημερινή Μεσόγειος, γεμάτη ζωή, δεν έχει καμία σχέση με την προγενέστερη θάλασσα.
Παρά την επιστροφή του νερού, η νέα Μεσόγειος δεν ήταν φιλόξενη. Ήταν πολύ αλμυρή και άδεια από θρεπτικά στοιχεία. Χρειάστηκαν χιλιάδες χρόνια για να δημιουργηθεί ένα νέο, ισορροπημένο οικοσύστημα. Ακόμη και σήμερα, η Μεσόγειος είναι αισθητά πιο αλμυρή από τον Ατλαντικό.
Όπως τονίζουν οι επιστήμονες, η Zanclean Megaflood αποτελεί ένα μοναδικό φυσικό μοντέλο για να καταλάβουμε το μέλλον της Γης. Με την κλιματική αλλαγή να προκαλεί αύξηση των πλημμυρών λόγω της τήξης των πάγων, η μελέτη του παρελθόντος μας προετοιμάζει για τα ακραία σενάρια του αύριο.
