Σε μια απρόσμενη και ιδιαίτερα ανησυχητική εξέλιξη, δικαστική απόφαση στην Αίγυπτο οδηγεί στη δήμευση της περιουσίας της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, ενός από τα αρχαιότερα εν λειτουργία μοναστικά κέντρα στον κόσμο.

Η εν λόγω απόφαση ανοίγει τον δρόμο για τη μετατροπή του ελληνορθόδοξου μοναστηριού σε τουριστικό αξιοθέατο, προκαλώντας θύελλα αντιδράσεων σε εκκλησιαστικό, πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο στην Ελλάδα και διεθνή προβληματισμό για την τύχη ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής και θρησκευτικής σημασίας.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη, που φέρεται να βασίζεται σε πολυετείς νομικές διεκδικήσεις και να έχει ρίζες στην περίοδο διοίκησης των «Αδελφών Μουσουλμάνων», έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις πρόσφατες δημόσιες και ιδιωτικές δεσμεύσεις του Προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για διατήρηση του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της Μονής.

Η Μονή της Αγίας Αικατερίνης, αναγνωρισμένη από την UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πνευματικούς και πολιτιστικούς φάρους της Ορθοδοξίας.

Διπλωματικοί αναλυτές τονίζουν, μάλιστα, ότι η απόφαση «θέτει σε δοκιμασία τη στρατηγική σχέση Ελλάδας–Αιγύπτου» και ενδέχεται να επηρεάσει και άλλους τομείς συνεργασίας, όπως η ΑΟΖ, η ενεργειακή πολιτική και η αντιμετώπιση της τρομοκρατίας στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Τι αναφέρει στο enikos.gr o Aρχιμανδρίτης Πορφύριος Φραγκάκος

O εκπρόσωπος Τύπου της Μονής Σινά, Αρχιμανδρίτης Πορφύριος Φραγκάκος, μιλώντας στο enikos.gr σημείωσε ότι «η συγκεκριμένη δικαστική απόφαση έπιασε εξαπίνης τόσο τους μοναχούς, όσο και την ελληνική Κυβέρνηση, η οποία έχει δείξει έμπρακτο ενδιαφέρον για το μοναστήρι».

Υπογράμμισε, δε, ότι «καταστρατηγούνται ατομικές ελευθερίες, καθώς και το στοιχειώδες δικαίωμα στην περιουσία», τονίζοντας ότι η Μονή Σινά αποτελεί το «κειμηλιοφυλάκιο του Βυζαντίου».

«Το θέμα μας υπερβαίνει», ανέφερε και πρόσθεσε: «Καθιστά την αιγυπτιακή πλευρά άνευ εμπιστοσύνης γιατί ενώ υποσχέθηκε να υπογράψει εξωδικαστικό διακανονισμό, βγάζει δικαστική απόφαση αντίθετη του διακανονισμού που είχε υπογράψει».

«Δηλαδή τι γίνεται; Τι να πιστέψουμε;», διερωτήθηκε.

Σχολιάζοντας δημοσιεύματα που αναφέρουν ότι η Αίγυπτος με την εν λόγω απόφαση εκδιώκει τους μοναχούς, ο πανοσιολογιότατος εξήγησε: «Ένας μοναχός που βρίσκεται στη Μονή για 30 χρόνια κάθε χρόνο πρέπει να ανανεώνει τη βίζα του. Αυτή τη στιγμή η Αίγυπτος δεν διώχνει τους μοναχούς, δημιουργεί όμως τις προϋποθέσεις να τους διώξει και όλο αυτό προκαλεί ανασφάλεια».

Η απόφαση: Δήμευση περιουσίας και περιορισμός λειτουργίας

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής στοιχεία, η δικαστική απόφαση προβλέπει τη μεταβίβαση της κυριότητας όλων των περιουσιακών στοιχείων της Μονής στο αιγυπτιακό Δημόσιο, καθώς και την απομάκρυνση των μοναχών από συγκεκριμένες εγκαταστάσεις και ακίνητα. Παρότι δεν προβλέπεται προς το παρόν πλήρης εκδίωξη από τον χώρο του μοναστηριού, οι μοναχοί περιορίζονται στη χρήση του μόνο για «θρησκευτικούς σκοπούς», και υπό όρους που τίθενται πλέον από το αιγυπτιακό κράτος.

Το γεγονός αυτό σηματοδοτεί μια ουσιαστική αλλαγή καθεστώτος, με σοβαρές συνέπειες τόσο για τη λειτουργία της Μονής όσο και για την ελληνορθόδοξη παρουσία στην περιοχή του Σινά.

Το παρασκήνιο της κρίσης: Από την εποχή των «Αδελφών Μουσουλμάνων» στη σημερινή ρήξη

Η απόφαση έρχεται λίγες μόλις εβδομάδες μετά την επίσημη επίσκεψη του Αιγύπτιου Προέδρου στην Αθήνα και τη συνάντησή του με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Κατά τις κοινές δηλώσεις των δύο ηγετών, είχε δοθεί έμφαση στην ανάγκη προστασίας του πνευματικού και ιστορικού χαρακτήρα της Μονής, ενώ είχε προαναγγελθεί η υπογραφή διμερούς συμφωνίας που θα κατοχύρωνε τη συνέχεια της θρησκευτικής της λειτουργίας.

Ωστόσο, η έκδοση της δικαστικής απόφασης αιφνιδίασε την ελληνική πλευρά, η οποία μέσω του Υπουργείου Εξωτερικών ζήτησε άμεση επίσημη ενημέρωση για το περιεχόμενό της. Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν πως η απόφαση «αναιρεί τη συναίνεση υψηλού επιπέδου» μεταξύ των δύο κρατών και θέτει εν αμφιβόλω την αξιοπιστία των αιγυπτιακών δεσμεύσεων.

Ελληνική κυβέρνηση: «Καμία ανατροπή στα συμφωνηθέντα»

Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης δήλωσε κατηγορηματικά ότι «η ελληνική κυβέρνηση δεν αναμένει καμία διαφοροποίηση στα συμφωνηθέντα» και επανέλαβε τη δημόσια δέσμευση του Πρωθυπουργού να διασφαλίσει τον ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της Μονής.

Η εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, επιβεβαίωσε ότι ήδη έχουν γίνει υψηλού επιπέδου επαφές με την αιγυπτιακή πλευρά, ενώ το ελληνικό διπλωματικό σώμα βρίσκεται σε πλήρη κινητοποίηση, αναμένοντας το πλήρες περιεχόμενο της απόφασης για περαιτέρω αξιολόγηση και απαντητική δράση.

Ιερώνυμος: «Ιστορική άλωση» – Οργισμένη αντίδραση της Εκκλησίας

Με δραματικούς τόνους σχολίασε την εξέλιξη ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος, κάνοντας λόγο για «ιστορική άλωση» και «κατάλυση κάθε έννοιας δικαίου και θρησκευτικής ελευθερίας». Στην δήλωσή του, υποστήριξε ότι η απόφαση καταστρέφει ουσιαστικά τον λειτουργικό, πνευματικό και πολιτιστικό ρόλο της Μονής, ενώ κάλεσε διεθνείς φορείς και την ελληνική πολιτεία να κινητοποιηθούν άμεσα για την αποκατάσταση της νομιμότητας.

Οξύτατη κριτική από σύσσωμη την αντιπολίτευση προς την κυβέρνηση

Η απόφαση των αιγυπτιακών αρχών για τη μονομερή μεταβολή του νομικού καθεστώτος της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης στο Όρος Σινά, με δήμευση περιουσιακών στοιχείων και έξωση μοναχών, έχει προκαλέσει πολιτικές αναταράξεις στην Ελλάδα. Τα κόμματα της αντιπολίτευσης, αλλά και  ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, καταγγέλλουν την απόφαση και επιτίθενται στην κυβέρνηση Μητσοτάκη καταλογίζοντάς της αποτυχία να διαφυλάξει τα εθνικά και πολιτιστικά συμφέροντα.

Ο Αντώνης Σαμαράς, παρεμβαίνοντας δημόσια, έκανε λόγο για πρωτοφανή διεθνή ανυποληψία και περιθωριοποίηση της Ελλάδας. Επεσήμανε την ανάγκη για άμεση παγκόσμια κινητοποίηση του ελληνισμού και της Ορθοδοξίας, χαρακτηρίζοντας την απόφαση της Αιγύπτου ως «απίστευτη» και τονίζοντας τη σημασία της Μονής ως «πνευματικού φάρου της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού».

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Νίκος Ανδρουλάκης καταγγέλλει την προσβολή της θρησκευτικής ελευθερίας και ενός μνημείου πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO, ενώ κάνει λόγο για εκτεθειμένη ελληνική κυβέρνηση και «χαμηλής έντασης» αντίδραση του ΥΠΕΞ. Ο Παύλος Χρηστίδης προσθέτει πως ο Πρωθυπουργός είχε πρόσφατα λάβει προσωπικές διαβεβαιώσεις από τον Σίσι για τη συνέχιση της λειτουργίας της Μονής και ζητά άμεση ανατροπή της προσβλητικής απόφασης.

Ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει λόγο για σοβαρή διπλωματική αποτυχία της κυβέρνησης, καταγγέλλοντας ότι, παρά τις πρόσφατες δεσμεύσεις του Αιγύπτιου Προέδρου και την υπογραφή Κοινής Διακήρυξης για πολιτιστική συνεργασία, η αιγυπτιακή πλευρά ανατρέπει μονομερώς το στάτους κβο της Μονής. Κατηγορεί την κυβέρνηση Μητσοτάκη για έλλειμμα αξιοπιστίας και χειρισμούς χωρίς σοβαρότητα σε ευαίσθητα εκκλησιαστικά και εθνικά θέματα.

Το ΚΚΕ ζητά σαφείς απαντήσεις από την κυβέρνηση για τον ρόλο της «στρατηγικής συμμάχου» Αιγύπτου, καταγγέλλοντας τις αυθαιρεσίες απέναντι στις θρησκευτικές ελευθερίες. Συνδέει την εξέλιξη με την πρόσφατη επίσκεψη Σίσι στην Αθήνα, η οποία είχε χαρακτηριστεί από την κυβέρνηση ως «ιστορική», αμφισβητώντας πλέον τη βάση αυτής της συνεργασίας.

Η Ελληνική Λύση χαρακτηρίζει την κυβέρνηση Μητσοτάκη ως «κυβέρνηση εθνικής συρρίκνωσης και προδοσίας», τονίζοντας ότι μετά την παραχώρηση ΑΟΖ στην Αίγυπτο, τώρα γίνεται «ξερίζωμα της Ορθοδοξίας» από τον Σινά. Το κόμμα θεωρεί πως η στάση της Αιγύπτου είναι αποτέλεσμα της υποχωρητικής και αποτυχημένης εξωτερικής πολιτικής της κυβέρνησης.

Ο πρόεδρος της Νίκης, Δημήτρης Νατσιός, καταγγέλλει κατάφωρα άδικη απόφαση του αιγυπτιακού δικαστηρίου και χαρακτηρίζει τη στάση του Πρωθυπουργού ως «ένα ακόμη προσωπικό Βατερλό». Επισημαίνει ότι τα περιουσιακά στοιχεία της Μονής αρπάζονται από το Αιγυπτιακό Δημόσιο και ζητά δυναμική παρέμβαση.

Ο Στέφανος Κασσελάκης στηλιτεύει τη σιωπή της κυβέρνησης και διερωτάται «ως πότε η χώρα θα υποβαθμίζεται διεθνώς». Τονίζει ότι η Μονή Σινά αποτελεί παγκόσμιο σύμβολο του ελληνορθόδοξου κόσμου και καλεί σε παγκόσμια κινητοποίηση του ελληνισμού για την υπεράσπιση της Μονής και της πολιτιστικής της ταυτότητας.