Δεν θα είναι η πρώτη φορά που ο Πούτιν και ο Τραμπ μιλούν φέτος – αλλά η τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ των δύο ηγετών την Τρίτη (18/3) εξελίσσεται σε σημαντική, καθώς παραμένει άγνωστο πόσο διατεθειμένη είναι η Μόσχα να δεχτεί το σχέδιο εκεχειρίας στο οποίο έχουν καταλήξει ο Αμερικανός πρόεδρος και ο Ουκρανός ομόλογός του.

Όπως σημειώνει το BBC, το τηλεφώνημα, θα σηματοδοτήσει την πρώτη γνωστή συνομιλία των δύο προέδρων από τότε που η Ουκρανία συμφώνησε να υποστηρίξει την εκεχειρία που πρότειναν οι ΗΠΑ.

Το Κρεμλίνο επιβεβαίωσε την Δευτέρα ότι γίνονται προετοιμασίες για το τηλεφώνημα, αλλά αρνήθηκε να τοποθετηθεί σχετικά με το τι ακριβώς θα συζητήσουν. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι ο Τραμπ σχεδιάζει να συζητήσει “γη”, “μονάδες παραγωγής ενέργειας” και “διαχωρισμό ορισμένων περιουσιακών στοιχείων”.

Η Ουκρανία θα είναι αναμφίβολα στην κορυφή του μυαλού και των δύο ηγετών, ιδίως δεδομένου ότι μόλις πριν από μία εβδομάδα οι Αμερικανοί και οι Ουκρανοί εκπρόσωποι συμφώνησαν σε προτάσεις για κατάπαυση του πυρός 30 ημερών. Ο Πούτιν δήλωσε ότι υποστηρίζει την ιδέα, αλλά πρόσθεσε ότι υπάρχουν ακόμη “αποχρώσεις” που πρέπει να επεξεργαστούν. Αυτά θα θέλει να συζητήσει.

Την Δευτέρας, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι εξέφρασαν τις απόψεις τους σχετικά με το ποια θα μπορούσε να είναι η έκβαση των αυριανών συνομιλιών – με ορισμένους να ασκούν πίεση στον Πούτιν να παράσχει περισσότερες αποδείξεις για την υποτιθέμενη υποστήριξή του στην κατάπαυση του πυρός.

Ανεξάρτητα από το περιεχόμενο της συνομιλίας, είναι βέβαιο ότι αυτή θα έχει βαρύτητα στις μελλοντικές διαπραγματεύσεις για την ειρήνη στην περιοχή. Μιλώντας εν συντομία στους δημοσιογράφους, ο Τραμπ δήλωσε ότι ελπίζει να συζητήσει την κατάσταση των ουκρανών στρατιωτών κατά την αυριανή του συνδιάλεξη με τον Πούτιν, οι οποίοι, όπως λέει, είναι περικυκλωμένοι από ρωσικές δυνάμεις.

Ο Τραμπ επέμεινε και πάλι στην αισιοδοξία του ότι οι δύο πλευρές, με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, θα μπορέσουν να καταλήξουν σε κατάπαυση του πυρός και τελικά σε ειρηνευτική συμφωνία.

Οι ρωσικές αντιρρήσεις

Η Ουκρανία έχει συμφωνήσει, αλλά η Ρωσία δεν έχει ακόμη συμφωνήσει. Μία από τις αποχρώσεις που επικαλέστηκε ο Πούτιν είναι ότι όπως είπε πρέπει να αρθούν οι “βαθύτερες αιτίες” του πολέμου, αλλά δεν ανέφερε ρητά ποιες είναι αυτές.

Ο Πούτιν συνέχισε να απαριθμεί τα ερωτήματα που θέλει να απαντηθούν: «Πώς θα χρησιμοποιηθούν αυτές οι 30 ημέρες; Για να ενισχυθεί η Ουκρανία; Για να υποχωρήσει; Να εκπαιδεύσει ανθρώπους; Ή τίποτα από αυτά; Τότε ένα ερώτημα – πώς θα ελεγχθεί αυτό; Ποιος θα δώσει την εντολή να τερματιστούν οι μάχες; Με ποιο κόστος; Ποιος αποφασίζει ποιος έχει παραβιάσει κάθε πιθανή εκεχειρία, πάνω από 2.000 χιλιόμετρα (1.243 μίλια); Όλα αυτά τα ερωτήματα χρειάζονται σχολαστική δουλειά και από τις δύο πλευρές. Ποιος ασκεί την αστυνόμευση;».

Μια από τις κύριες περιοχές διαμάχης είναι η δυτική περιοχή Κουρσκ της Ρωσίας, είπε ο Πούτιν, όπου η Ουκρανία εξαπέλυσε στρατιωτική εισβολή τον περασμένο Αύγουστο και κατέλαβε κάποια εδάφη.  Υποστήριξε ότι η Ρωσία έχει επιστρέψει πλήρως στον έλεγχο του Κουρσκ και δήλωσε ότι τα ουκρανικά στρατεύματα εκεί “έχουν απομονωθεί”. Οι Ουκρανοί παραδέχονται ότι έχουν υποστεί μεγάλες καταστροφές στο Κουρσκ, αλλά σημειώνουν ότι είναι ακόμα εκεί και έτοιμοι να πεθάνουν.

Ο Ρώσος ηγέτης είχε θέσει τόσες πολλές προϋποθέσεις “που τίποτα δεν θα λειτουργήσει καθόλου”, δήλωσε ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι.

Μένει να φανεί αν ο Πούτιν θα συμφωνήσει με το σχέδιο. Ο Πούτιν θέλει χρόνο κυρίως για να ανακαταλάβει πλήρως το Κουρσκ, την ώρα που Τραμπ θέλει μια συμφωνία γρήγορα, σημειώνει το BBC.

Η συμμαχία των προθύμων

Mία από τις πιο σοβαρές αντιρρήσεις του Πούτιν είναι η παρουσία νατοϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία. Περισσότερες από 30 χώρες θα συμμετάσχουν σε έναν “συνασπισμό των προθύμων” για να βοηθήσουν την Ουκρανία, δήλωσε εκπρόσωπος του πρωθυπουργού της Βρετανία Κιρ Στάρμερ. Ο ίδιος επανέλαβε ότι η χώρα του θα υποστηρίξει τη δέσμευσή του με “μπότες στο έδαφος και αεροπλάνα στον αέρα”.

Μέχρι τώρα, μόνο η Βρετανία και η Γαλλία είχαν δηλώσει ότι θα ήταν πρόθυμες να στείλουν στρατιώτες στο έδαφος, οπότε αυτό ακούγεται σαν πρόοδος. Αλλά δεν είναι γνωστό ποιες είναι αυτές οι πρόσθετες χώρες ή ποιες θα είναι οι άλλες συνεισφορές, αν και ο Βρετανός εκπρόσωπος ανέφερε τη μηχανική υποστήριξη και τη χρήση αεροδρομίων ως δύο πιθανούς τομείς.

Οι λεπτομέρειες αυτής της σαφώς εξελισσόμενης εικόνας αναμένεται να αναπτυχθούν σε συνάντηση των αρχηγών άμυνας στο Λονδίνο την Πέμπτη.

Η Ρωσία από την άλλη επιμένει ότι δεν θα συμφωνήσει στην αποστολή στρατευμάτων από κανένα μέλος του ΝΑΤΟ.  Ο Στάρμερ δεν φαίνεται να αποθαρρύνεται. Η Ρωσία, λέει, δεν μπορεί να υπαγορεύσει τη σύνθεση μιας ειρηνευτικής δύναμης.

Ένας άλλος σημαντικός τομέας αμφιβολιών αφορά το ποια -αν υπάρχει- βοήθεια είναι διατεθειμένες να προσφέρουν οι Ηνωμένες Πολιτείες σε αυτή την κυρίως ευρωπαϊκή δύναμη.

Μέχρι στιγμής, η κυβέρνηση Τραμπ φαίνεται να έχει αποκλείσει τη συμμετοχή της. Αλλά για να αναπτυχθούν στρατεύματα στην Ουκρανία, δήλωσε ο εκπρόσωπος του Βρετανού πρωθυπουργού, ο συνασπισμός θα πρέπει να έχει την υποστήριξη των ΗΠΑ. Δεν διευκρίνισε τι είδους υποστήριξη.

Παρά τις ασάφειες, τα σκοτεινά σημεία και τις αντιφάσεις μεταξύ των όσων γίνονται και δηλώνονται για την ειρήνευση στην Ουκρανία, ανάμεσα στο τρίγωνο ΗΠΑ, Ρωσία και Ευρώπης, το πιο σημαντικό κομμάτι της συνομιλίας θα είναι τα εδάφη που θα κρατήσουν οι δύο πλευρές και οι πόροι που θα περιέχονται σε αυτά.