Το άρθρο περιγράφει την εξέλιξη και την ιστορική σημασία του κανονιού από την εφεύρεσή του κατά τη δυναστεία Σονγκ στην Κίνα έως τη σύγχρονη εποχή.
Το κανόνι, ένα βαρύ οπλικό σύστημα που χρησιμοποιεί εκρηκτικά για την εκτόξευση βλημάτων, αντικατέστησε σταδιακά παρωχημένα όπλα όπως οι πολιορκητικές μηχανές.
Η χρήση του εξαπλώθηκε από την Κίνα στη Μέση Ανατολή, την Ευρώπη και την Αφρική, επηρεάζοντας καταλυτικά τις τακτικές πολέμου και τις ναυτικές μάχες.
Κατά τον Μεσαίωνα, το κανόνι έγινε πιο αποτελεσματικό, οδηγώντας στην ανάπτυξη νέων οχυρωματικών σχεδίων, ενώ στον Α' και Β' Παγκόσμιο Πόλεμο συνέβαλε σημαντικά στην αύξηση των απωλειών.
Σήμερα, αν και η σημασία των κανονιών έχει μειωθεί λόγω των πυραύλων, τα σύγχρονα κανόνια διατηρούν τεχνολογικές ομοιότητες με αυτά του Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Πιο αναλυτικά
Το κανόνι είναι ένα βαρύ οπλικό σύστημα το οποίο χρησιμοποιεί πυρίτιδα ή άλλη εκρηκτική ύλη ώστε να εκτοξεύσει ένα βλήμα.
Τα κανόνια ποικίλλουν σε διαμέτρημα, εύρος, κινητικότητα, ταχυβολία, γωνία και δύναμη πυρός.
Διαφορετικές μορφές κανονιού συνδυάζουν και την ισορροπία σε αυτά τα χαρακτηριστικά σε διαφορετικό βαθμό, ανάλογα με την προοριζόμενη χρήση τους στο πεδίο της μάχης.
Το κανόνι εφευρέθηκε επί δυναστείας Σονγκ στην Κίνα και είναι μία από τις πρώτες μορφές πυροβόλων όπλων και με την πάροδο του χρόνου αντικατέστησε τις πολιορκητικές μηχανές-μεταξύ άλλων παρωχημένων όπλων- στο πεδίο της μάχης.
Στη Μέση Ανατολή, η πρώτη χρήση κανονιών χειρός θεωρείται ότι έλαβε χώρα περίπου το 1260 στη μάχη του Αΐν Τζαλούτ ανάμεσα σε Μαμελούκους και Μογγόλους. Το πρώτο κανόνι στην Ευρώπη πιθανότατα χρησιμοποιήθηκε στην Ιβηρική χερσόνησο ανάμεσα στον 11ο και το 12ο αιώνα.
Στην Αφρική, το κανόνι πρωτοχρησιμοποιήθηκε από τον Σομαλό ιμάμη Αχμάντ ιμν Ιμπριχίμ αλ-Γκαζί στην κατάκτηση της στέπας του Ογκαντέν το 1529.
Η χρήση του κανονιού εξαπλώθηκε κατά τον Μεσαίωνα και έγινε πιο αποτελεσματικό τόσο για χρήση σε πολιορκίες, όσο και εναντίον του πεζικού.
Μετά τον Μεσαίωνα, τα περισσότερα μεγάλα κανόνια εγκαταλείφθηκαν και τη θέση τους πήραν πιο ελαφριά όπλα. Επιπλέον, αναπτύχθηκαν νέες τεχνολογίες και τακτικές με αποτέλεσμα οι περισσότερες άμυνες να καταστούν ξεπερασμένες.
Αυτό οδήγησε στην κατασκευή αστεροειδών οχυρών, ειδικά σχεδιασμένα για να αντέχουν το βομβαρδισμό, αλλά και αυτά έγιναν παρωχημένα όταν άρχισαν να χρησιμοποιούνται εκρηκτικά και διατρητικά βλήματα.
Το κανόνι επίσης μεταμόρφωσε και τις ναυτικές μάχες, καθώς οι ευρωπαϊκοί στόλοι εκμεταλλεύτηκαν τη δύναμη πυρός τους. Η ακρίβεια και η καταστροφική δύναμη των κανονιών αυξήθηκε, με αποτέλεσμα τα στρατεύματα να χρειαστεί να αλλάξουν τακτική και τα πλοία να θωρακιστούν.
Στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η πλειονότητα των θανάτων στη μάχη προήλθε από το βαρύ πυροβολικό και χρησιμοποιήθηκε ευρέως και στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Τα σύγχρονα κανόνια είναι παρόμοια με αυτά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, αν και η σημασία των όπλων μεγάλου διαμετρήματος έχει μειωθεί μετά την ανάπτυξη των πυραύλων.
