Ο Παρθενώνας, ένα από τα πιο εμβληματικά μνημεία της Ελλάδας, κρύβει πολλά άγνωστα στοιχεία που αποκαλύπτουν ενδιαφέρουσες πτυχές της ιστορίας και της κατασκευής του.
Πριν από τον γνωστό Παρθενώνα, υπήρχε ο προ-Παρθενώνας, ένας ναός που καταστράφηκε κατά τον Περσικό πόλεμο. Αν και σήμερα φαίνεται λευκός, ο Παρθενώνας ήταν αρχικά χρωματισμένος με έντονα χρώματα.
Το μεγαλύτερο κόστος της κατασκευής του αφορούσε τη μεταφορά του πεντελικού μαρμάρου, ενώ η χρηματοδότηση προήλθε από τους συμμάχους της Δήλου.
Ο Παρθενώνας σχεδιάστηκε με τη χρυσή τομή και υπέστη πολλές αλλαγές, όπως η κλοπή του χρυσού από το άγαλμα της Αθηνάς. Η ονομασία "Παρθενώνας" καθιερώθηκε αργότερα, ενώ η αναστήλωση του μνημείου ξεκίνησε τη δεκαετία του '70.
Επιπλέον, υπήρξαν σχέδια να γίνει μέρος του παλατιού του βασιλιά Όθωνα, αλλά τελικά δεν υλοποιήθηκαν. Στις ΗΠΑ, υπάρχει ένα ακριβές αντίγραφο του Παρθενώνα στο Νάσβιλ, το οποίο περιλαμβάνει και αντίγραφο του αγάλματος της Αθηνάς.
Πιο αναλυτικά
Ο Παρθενώνας αποτελεί ένα απ’ τα πιο εμβληματικά αξιοθέατα της χώρας μας. Προσελκύει χιλιάδες επισκέπτες κάθε χρόνο και μέχρι και σήμερα διατηρεί κάποια μυστικά του αφανέρωτα.
Δείτε αναλυτικά:
- Η ύπαρξη του προ-Παρθενώνα. Ο Παρθενώνας αποτελεί ένα απ’ τα διασημότερα μνημεία παγκοσμίως, παρόλα αυτά δεν ήταν το πρώτο κτίσμα που ανεγέρθηκε στην περιοχή της Ακρόπολης. Στην πραγματικότητα στο ίδιο ακριβώς σημείο υπήρξε ένας ναός υπό κατασκευή αφιερωμένος στην θέα Αθηνά, ο οποίος σήμερα αποκαλείται ως προ- Παρθενώνας. Ο ναός αυτός φαίνεται να καταστράφηκε κατά την διάρκεια του Περσικού πολέμου το 480 Π.Χ και μετά από περίπου 30 χρόνια ξεκίνησε η ανοικοδόμηση του τωρινού Παρθενώνα από την ομάδα του Ικτίνου και του Καλλικράτη σε συνεργασία με το γλύπτη Φειδία, η οποία χρειάστηκε περίπου δέκα χρόνια κατασκευής (447-438 Π. Χ.)
- Ο Παρθενώνας ήταν χρωματιστός. Παρά το γεγονός ότι η εικόνα του Παρθενώνα στο μυαλό όλων μας είναι ταυτισμένη με την λευκή απόχρωση, πρόσφατες μελέτες με χρήση υπέρυθρου φωτισμού έχουν ανακαλύψει την ύπαρξη ιχνών από κόκκινο, μπλε και χρυσό χρώμα που στόλιζε το διάκοσμο του, τα οποία μάλιστα σε σημεία μπορούν να γίνουν ορατά και με γυμνό μάτι. Ο λόγος που στο σήμερα το μνημείο παρουσιάζει αυτή την ελαφριά γκρι απόχρωση, οφείλεται στην αποσύνθεση του χρώματος που πραγματοποιείται με το πέρασμα των αιώνων.
- Το μεγαλύτερο έξοδο κατασκευής του. Μέσα στο βάθος των χρόνων κάποια από τα οικονομικά στοιχεία του χτισίματος του Παρθενώνα έχουν επιβιώσει στο σήμερα, αναδεικνύοντας πως το μεγαλύτερο έξοδο της κατασκευής αποτελούσε η μεταφορά του πεντελικού μαρμάρου στο λόφο της Ακροπόλεως, μια διαδρομή περίπου 16 χιλιομέτρων. Για το σκοπό της κατασκευής χρειάστηκαν περίπου 20 χιλιάδες τόνοι μαρμάρου, ενώ η απόσταση από το λατομείο καλυπτόταν μέσα σε έξι ώρες, με την τελική ανάβαση να επιτυγχάνεται με τη χρήση αυτοσχέδιων γερανών.
- Το ακριβές αντίγραφο στην Αμερική. Η αρχιτεκτονική του Παρθενώνα, έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για την κατασκευή πολλών κτιρίων παγκοσμίως, που έχουν φανεί να αντιγραφούν την εμφάνιση του, όπως το Βρετανικό μουσείο στο Λονδίνο. Στην περιοχή του Νάσβιλ στην πολιτεία του Τενεσί των Ηνωμένων πολιτειών, υπάρχει μάλιστα ένα ακριβές αντίγραφο του μνημείου, που στέκει κοσμώντας το κέντρο του πάρκου της πόλης, από το 1897. Το 1990 εγκαταστάθηκε ένα αντίγραφο του περίφημου αγάλματος της Αθηνάς, ολοκληρώνοντας την αναπαράσταση.
- Η χρηματοδότηση δεν έγινε από τους Αθηναίους. Οι Αθηναίοι με την έκβαση των περσικών πολέμων κατάφεραν να μετατραπούν σε ηγέτιδα δύναμη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα η χρηματοδότηση του μνημείου να έρθει απ΄ το κεφάλαιο των υπόλοιπών κρατών μελών της συμμαχίας της Δήλου που αποτελούσαν σύμμαχοι των Αθηναίων και όχι απευθείας από τους ίδιους τους πολίτες της.
- Η χρήση της χρυσής τομής. Ως χρυσή τομή αποκαλείται εκείνη η αναλογία μεταξύ μήκους και πλάτους που κάνει ένα παραλληλόγραμμο ευχάριστο στο μάτι. Ο γλύπτης Φειδίας που την χρησιμοποιούσε κατά κόρον στα γλυπτά του, κατασκεύασε και τον Παρθενώνα ως ένα “χρυσό” ορθογώνιο, ο οποίος χτίστηκε με την εξαιρετική ακρίβεια της μαθηματικής αυτής αναλογίας.
- Η κλοπή του χρυσού του αγάλματος. Το άγαλμα της Αθηνάς της Παρθένου, στο εσωτερικό του Παρθενώνα έπεσε θύμα καπήλευσης από τον τύραννο Λάχαρη, τον 3ο αιώνα Π. Χ., ο οποίος πήρε το χρυσό από τα μαλλιά και τα ρούχα της ώστε να κόψει νόμισμα για να πληρώσει τους μισθοφόρους του στρατού. Στην θέση του άλλοτε πολύτιμου μετάλλου, πιστεύεται από τους ειδικούς ότι τοποθετήθηκαν αυτήν την φορά πλάκες, οι οποίες είχαν επιχρυσωθεί.
- Η ονομασία Παρθενώνας. Παρότι η ονομασία Παρθενώνας είναι ταυτόσημη με το μνημείο, σε κείμενα του 5ου αιώνα Π. Χ. γινόταν αναφορά στο κτίσμα του ως “ο μεγάλος ναός”. Η πρώτη παρουσία του ονόματος που έμελλε να γίνει συνώνυμο του δέους και της υψηλής αρχιτεκτονικής παρουσιάζεται σε κείμενα του ρήτορα Δημοσθένη έναν αιώνα αργότερα και θεωρείται πως οι ρίζες του βασίζονται σ΄ ένα συγκεκριμένο δωμάτιο μέσα στο κτίσμα χωρίς να έχει διαλευκανθεί ποιο ακριβώς ήταν αυτό.
- Η αναστήλωση του Παρθενώνα. Χρονολογούμενη από την δεκαετία του ‘70 έχει ξεκινήσει από την ελληνική πολιτεία η διαδικασία αποκατάστασης και συντήρησης του Παρθενώνα, οπού τα αρχικά υλικά κατασκευής συμπληρώνονται με ανθεκτικότερα στις καιρικές συνθήκες και στην διάβρωση, ώστε να υποστηριχτεί η ακεραιότητα του μνημείου στο πέρασμα των αιώνων.
- Το σχέδιο κατασκευής του παλατιού. Ο Παρθενώνας μέσα στην μακραίωνη συνταρακτική ιστορία του έχει βιώσει πολλές μεταμορφώσεις με μια από αυτές να τον ήθελε να γίνει μεσοτοιχία με το νεόκτιστο παλάτι του βασιλιά Όθωνα. Μετά την δημιουργία των τολμηρών αυτών σχεδίων από τον Γερμανό αρχιτέκτονα Σίνκελ, η ιδέα έμεινε τελικά αποτυπωμένη μόνο στα χαρτιά.
