Μια ουκρανική, «άνευ προηγούμενου» στρατιωτική επιχείρηση, εναντίον του ρωσικού δεξαμενόπλοιου «Qendil» σε διεθνή ύδατα της Μεσογείου, φέρνει για πρώτη φορά τον πόλεμο πολύ μακριά από τα σύνορα της Ουκρανίας, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στη σύγκρουση με τη Ρωσία αλλά και γύρω από τον λεγόμενο «σκιώδη στόλο» της Μόσχας, προκαλώντας ανησυχία μεταξύ άλλων και στη βιομηχανία της ναυτιλίας.

Για πρώτη φορά, η Υπηρεσία Ασφαλείας της Ουκρανίας (SBU) επιτέθηκε σε τάνκερ που ανήκει στον αποκαλούμενο «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας στη Μεσόγειο Θάλασσα, όπως δήλωσαν ανώνυμες πηγές της SBU στο RBC-Ukraine.

The naval war continues. – The Security Service of Ukraine attacked the tanker “QENDIL” of the “shadow fleet” in the Mediterranean Sea with drones. The ship sails under the flag of Oman. pic.twitter.com/T9dualVMKl

— Drone Wars (@Drone_Wars_) December 19, 2025

Η τοποθεσία της επίθεσης

Τα δεδομένα παρακολούθησης πλοίων της πλατφόρμας MarineTraffic έδειχναν ότι το πρωί της Παρασκευής η τελευταία ορατή θέση του δεξαμενόπλοιου βρισκόταν ανοιχτά της Κρήτης, πλέοντας παράλληλα με τις ακτές της Λιβύης.

Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές που μίλησαν στο RBC-Ukraine, η ειδική επιχείρηση πραγματοποιήθηκε σε απόσταση άνω των 2.000 χιλιομέτρων από την Ουκρανία και χαρακτηρίζεται ως πρωτοφανής σε κλίμακα.

Το πολυεπίπεδο σχέδιο κατέληξε στο να πλήξει η επίλεκτη «Μονάδα Alpha» της SBU το δεξαμενόπλοιο «Qendil» (IMO: 9310525), το οποίο, σύμφωνα με το Κίεβο, χρησιμοποιούνταν από τη Ρωσία για την παράκαμψη των διεθνών κυρώσεων, αναφέρει η ιστοσελίδα The Insider.

Η επίθεση πραγματοποιήθηκε με τη χρήση εναέριων drones, ανέφεραν οι πηγές, ενώ τη στιγμή του πλήγματος το πλοίο έπλεε χωρίς φορτίο, γεγονός που σημαίνει ότι η επιχείρηση δεν ενείχε περιβαλλοντικό κίνδυνο για την περιοχή.

Πηγή της SBU δήλωσε στο RBC-Ukraine: «Η Ρωσία χρησιμοποιούσε αυτό το δεξαμενόπλοιο για να παρακάμπτει τις κυρώσεις και να κερδίζει χρήματα που χρησιμοποιούνταν για τη διεξαγωγή πολέμου κατά της Ουκρανίας. Επομένως, από την άποψη του διεθνούς δικαίου και των νόμων και εθίμων του πολέμου, πρόκειται για έναν απολύτως νόμιμο στόχο για την SBU. Ο εχθρός πρέπει να καταλάβει ότι η Ουκρανία δεν θα σταματήσει και θα τον πλήττει οπουδήποτε στον κόσμο, όπου κι αν βρίσκεται».

Η ίδια πηγή πρόσθεσε ότι το πλοίο υπέστη κρίσιμες ζημιές και δεν μπορεί πλέον να χρησιμοποιηθεί για τον σκοπό για τον οποίο προοριζόταν.

Το ταξίδι του «Qendil»

Σύμφωνα με δεδομένα του συστήματος παρακολούθησης Starboard Maritime Intelligence, τα οποία επικαλείται το The Insider, το δεξαμενόπλοιο είχε δηλώσει ως προορισμό το ρωσικό λιμάνι Ουστ Λούγκα και κινούνταν με κανονική ταχύτητα πλεύσης έως περίπου τις 2:00 τα ξημερώματα, ώρα Μόσχας, στις 19 Δεκεμβρίου.

Στη συνέχεια πραγματοποίησε αναστροφή, όπως ανέφερε και το Γαλλικό Πρακτορείο Ειδήσεων (AFP) που ανέλυσε δορυφορικές εικόνες, παρέμεινε στάσιμο και κατόπιν κινήθηκε με κανονική ταχύτητα προς το Πορτ Σάιντ της Αιγύπτου.

Russian tanker hit in Ukrainian drone strike

A Russian oil tanker tied to Moscow’s so-called shadow fleet has sustained critical damage after being struck by Ukrainian aerial drones in the Mediterranean Sea, according to reports. #MarineTraffic data shows the tanker Qendil… pic.twitter.com/jb82QT40S7

— MarineTraffic (@MarineTraffic) December 19, 2025

Ο λόγος της αναστροφής παραμένει άγνωστος, ενώ πηγή ασφαλείας δήλωσε στη Lloyd’s List ότι «ένα drone, τύπου hexacopter εκτοξεύθηκε από μικρή απόσταση, είτε από άλλο πλοίο είτε από γειτονική χώρα».

Ο δηλωμένος προορισμός του άλλαξε αρχικά σε Πορτ Σάιντ και στη συνέχεια σε Αλίαγα της Τουρκίας, ενώ αργότερα το πλοίο σταμάτησε να εκπέμπει σήμα.

Το The Insider επιβεβαιώνει ότι το Qendil τελεί υπό κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση, τη Βρετανία, τον Καναδά, την Αυστραλία, την Ελβετία και τη Νέα Ζηλανδία και ότι πλέει υπό σημαία Ομάν.

Ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών αναφέρουν ότι κατά την περίοδο του εμπάργκο πετρελαίου από την G7 και την ΕΕ και του πλαφόν στην τιμή του ρωσικού αργού, το συγκεκριμένο πλοίο χρησιμοποιούνταν για εξαγωγές πετρελαίου από ρωσικά λιμάνια προς τρίτες χώρες, συχνά με απενεργοποιημένο το σύστημα εντοπισμού.

Η Ουκρανία έχει εντείνει τις επιθέσεις της σε δεξαμενόπλοια που συνδέονται με τον «σκιώδη στόλο» της Ρωσίας, κυρίως στη Μαύρη Θάλασσα, με το The Insider να σημειώνει ότι αυτή η κλιμάκωση έχει αναγκάσει πλοία του στόλου να αλλάξουν συνήθεις διαδρομές και να πλέουν πιο κοντά στις τουρκικές ακτές καθ’ οδόν προς το ρωσικό λιμάνι του Νοβοροσίσκ.

Σύμφωνα με το Euronews, το Qendil είχε αποπλεύσει από το ινδικό λιμάνι Σίκα.

Η ιστοσελίδα Lloyd’s List Intelligence ανέφερε ότι το δεξαμενόπλοιο, που ναυπηγήθηκε το 2006, κινούνταν δυτικά στη Μεσόγειο μεταξύ Μάλτας και Κρήτης έως τις 23:00 GMT της 18ης Δεκεμβρίου, προτού αλλάξει πορεία προς τα ανατολικά και δηλώσει προορισμό το Πορτ Σάιντ.

Το Qendil είχε αποπλεύσει από το ρωσικό λιμάνι Νοβοροσίσκ στις 4 Νοεμβρίου, διέσχισε τον Βόσπορο και τη Μεσόγειο, πέρασε τη Διώρυγα του Σουέζ και προσέγγισε το λιμάνι Τζαμναγκάρ της Ινδίας, όπου εκφόρτωσε το φορτίο του την 1η Δεκεμβρίου, αναχωρώντας την ίδια ημέρα με κατεύθυνση προς το Γιβραλτάρ.

Η εταιρεία ασφάλειας Vanguard επισήμανε ότι πρόκειται για το πρώτο επιβεβαιωμένο ουκρανικό πλήγμα τόσο μακριά από τις επιχειρήσεις στη Μαύρη Θάλασσα, σημειώνοντας ότι η εξέλιξη αυτή αντανακλά «μια έντονη επέκταση της χρήσης μη επανδρωμένων εναέριων συστημάτων από την Ουκρανία κατά ναυτικών μέσων που συνδέονται με το δίκτυο εξαγωγών ρωσικού αργού πετρελαίου υπό κυρώσεις».

Η αντίδραση του Πούτιν

Η επίθεση ανακοινώθηκε την ώρα που ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν πραγματοποιούσε την ετήσια, μαραθώνια συνέντευξη Τύπου για το τέλος του έτους, σημειώνει το Anadolu.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι οι ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικά δεξαμενόπλοια που μεταφέρουν ενεργειακούς πόρους αποσκοπούν στην αύξηση του κόστους ασφάλισης και, κατ’ επέκταση, στην παρεμπόδιση των διεθνών παραδόσεων.

«Αυτό γίνεται, μεταξύ άλλων, για έναν στόχο – να αυξηθούν τα ασφάλιστρα. Αυτό δεν θα οδηγήσει στο αναμενόμενο αποτέλεσμα, στο τέλος δεν θα διαταράξει καμία προμήθεια, αλλά θα δημιουργήσει μόνο μια πρόσθετη απειλή», σημείωσε.

«Από την πλευρά μας θα υπάρξει αντίδραση», τόνισε.

Πρόσθεσε ακόμη ότι οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις απαντούν τακτικά σε επιθέσεις κατά δεξαμενόπλοιων «με αντίποινα που δεν συγκρίνονται με αυτά» του Κιέβου, τονίζοντας: «Ό,τι πλήττει πολιτικές υποδομές, όχι μαχητές, ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με τις εχθροπραξίες, είναι, φυσικά, άξιο της πιο έντονης καταδίκης. Η απάντησή μας θα ακολουθεί πάντα».

Στο επίκεντρο ο «σκιώδης στόλος»

Όπως υπενθυμίζει το Aeronaut Media, στα τέλη Νοεμβρίου σημειώθηκαν εκρήξεις στη Μαύρη Θάλασσα σε δύο δεξαμενόπλοια που κατευθύνονταν προς το Νοβοροσίσκ, τα οποία ανήκαν στον «σκιώδη στόλο» και τελούσαν ήδη υπό κυρώσεις της ΕΕ, των ΗΠΑ και της Βρετανίας.

Αργότερα επιβεβαιώθηκε ότι επλήγησαν από τα θαλάσσια drones «Sea Baby» της SBU, ενώ ακόμη ένα δεξαμενόπλοιο, το «Dashan», χτυπήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου.

Παράλληλα, η SBU πραγματοποίησε πρόσφατα επιτυχημένη επίθεση στην εξέδρα πετρελαίου «Filanovsky» στην Κασπία Θάλασσα, οδηγώντας στην αναστολή της λειτουργίας της, στην πρώτη καταγεγραμμένη περίπτωση πλήγματος ρωσικών πετρελαϊκών υποδομών σε αυτή την περιοχή.

Το Defence Matters σημειώνει ότι το πλήγμα στη Μεσόγειο έρχεται εν μέσω αυστηρότερων ευρωπαϊκών μέτρων κατά του «σκιώδους στόλου», καθώς στις 18 Δεκεμβρίου η ΕΕ επέβαλε περιοριστικά μέτρα σε επιπλέον 41 πλοία, ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό σχεδόν στα 600.

Οι πολιτικές της ΕΕ και της G7 στοχεύουν στον περιορισμό των εσόδων της Ρωσίας από το πετρέλαιο, ενώ αναλυτές προειδοποιούν ότι οι πρακτικές του «σκιώδους στόλου» αυξάνουν τους κινδύνους ασφάλειας και περιβάλλοντος λόγω αδιαφανούς ιδιοκτησίας και κενών στην ασφάλιση.

Το ίδιο μέσο αναφέρει ότι η επίθεση στη Μεσόγειο διευρύνει σημαντικά το γεωγραφικό πεδίο της ουκρανικής εκστρατείας κατά της ρωσικής ναυτιλιακής δραστηριότητας, προσθέτοντας νέα επίπεδα αβεβαιότητας για λιμάνια, ναυτιλιακές και πετρελαϊκές εταιρείες αλλά και παράκτια κράτη.

Τι λένε αναλυτές

Το BBC, επικαλούμενο ειδικούς, αναφέρει ότι το υλικό από την επίθεση φαίνεται να δείχνει ένα ή δύο πλήγματα στο πλοίο, με τον απόστρατο συνταγματάρχη των Πεζοναυτών των ΗΠΑ, Μαρκ Κάνσιαν, να σημειώνει ότι «η προπαγανδιστική αξία ήταν εξίσου σημαντική με την οικονομική και πολιτική», δεδομένης της καταγραφής του γεγονότος με drones.

Ο αναλυτής Φάμπιαν Χιντς εκτίμησε ότι η επίθεση θα μπορούσε να πραγματοποιήθηκε είτε με drone είτε με εκρηκτικό μηχανισμό που μεταφέρθηκε λαθραία στο πλοίο, ενώ ο καθηγητής Τζ. Άντρες Γκάνον θεωρεί πιθανή τη χρήση drone μεγάλης εμβέλειας.

Η Telegraph, τέλος, σχολιάζει ότι η επιχείρηση αποτελεί «επίδειξη ισχύος» της Ουκρανίας, σχεδιασμένη τόσο για να περιορίσει τα έσοδα του Βλαντίμιρ Πούτιν από παράνομες εξαγωγές πετρελαίου όσο και για να δείξει ότι το Κίεβο παραμένει ενεργό στο πεδίο της μάχης, προειδοποιώντας ότι πλέον οι ναυτιλιακές εταιρείες θα πρέπει να επανεξετάσουν τους κινδύνους ακόμη και σε θαλάσσιες περιοχές που μέχρι πρότινος θεωρούνταν εκτός πολεμικού θεάτρου.