Διευκρινίσεις και 3 μεγάλες αλλαγές περιλαμβάνει το επικαιροποιημένο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών Ενηλίκων για την περίοδο 2025-2026. Στη νέα εγκύκλιο που φέρει την υπογραφή της αναπληρώτριας υπουργού Υγείας, Ειρήνης Αγαπηδάκη, υπάρχουν στοχευμένες οδηγίες για τα εμβόλια COVID-19, RSV, HPV και γρίπης.

Σκοπός να δοθεί η απαραίτητη έμφαση στην προστασία των ηλικιωμένων και όλων των ευάλωτων ομάδων. Η νέα εγκύκλιος συστήνει διευρυμένη προστασία μέσω των προληπτικών εμβολιασμών για περισσότερες ηλικιακές ομάδες, ενώ απλοποιεί τη διαδικασία της ταυτόχρονης χορήγησης εμβολίων για COVID- 19 και γρίπη και ενισχύει την προστασία ηλικιωμένων, εγκύων και ανοσοκατεσταλμένων.

Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών: Νέα σύσταση για το εμβόλιο κατά της COVID-19

Η σημαντικότερη αλλαγή αφορά το εμβόλιο κατά της COVID-19, καθώς εισάγεται δεύτερη δόση του επικαιροποιημένου μονοδύναμου εμβολίου για τα άτομα άνω των 75 ετών, με μεσοδιάστημα 6 μηνών.

Επιπλέον, διευκρινίζεται ότι ο εμβολιασμός μπορεί να γίνει τουλάχιστον 3 μήνες μετά από προηγούμενο εμβολιασμό ή νόσηση, ενώ για πρώτη φορά επιτρέπεται επισήμως η συγχορήγηση με το αντιγριπικό εμβόλιο, “την ίδια ημέρα, αλλά σε διαφορετικό σημείο του σώματος”.

Η προσθήκη αυτή ευθυγραμμίζει το ελληνικό πρόγραμμα με τις συστάσεις του ΕCDC και του ΠΟΥ, που πλέον αντιμετωπίζουν τον COVID-19 ως εποχικό ιό με αναμνηστικές δόσεις σε ευπαθείς ομάδες.

Εμβόλιο RSV: Επεκτείνεται σε περισσότερους και σε εγκύους

Για πρώτη φορά, η εγκύκλιος επεκτείνει τη σύσταση εμβολιασμού κατά του αναπνευστικού συγκυτιακού ιού (RSV) σε ενήλικες άνω των 60 ετών με υποκείμενα νοσήματα, και όχι μόνο σε άτομα άνω των 65 ετών όπως ίσχυε μέχρι σήμερα.

Παράλληλα, εισάγεται σύσταση για εμβολιασμό το εμβόλιο RSVpreF (Abrysvo), σε εγκύους άνω των 18 ετών, μεταξύ 32ης και 36ης εβδομάδας κύησης, με αναμενόμενη ημερομηνία τοκετού από Νοέμβριο έως Μάρτιο. Η σύσταση αυτή στοχεύει στην προστασία των νεογνών από σοβαρές αναπνευστικές λοιμώξεις κατά τους χειμερινούς μήνες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι καταργήθηκε η παλαιότερη προειδοποίηση αποφυγής ταυτόχρονης χορήγησης του εμβολίου RSV με αυτά της γρίπης ή του COVID-19.

HPV: Επεκτείνεται η σύσταση προστασίας σε περισσότερους ενήλικες

Το πρόγραμμα του 2025 περιλαμβάνει επέκταση του ορίου ηλικίας για το εμβόλιο κατά του ιού των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV). Πλέον, συστήνεται όχι μόνο για γυναίκες αλλά και για άνδρες έως 45 ετών, εφόσον ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου και δεν έχουν εμβολιαστεί.

Διατηρείται η πλήρης αποζημίωση για εφήβους 15 έως 18 ετών έως το τέλος του 2026, ενώ το πρόγραμμα αναφέρεται πλέον ρητά στο εννεαδύναμο εμβόλιο HPV9, που καλύπτει εννέα στελέχη του ιού.

Εμβόλιο Γρίπης: Προτεραιότητα στους ηλικιωμένους

Στις οδηγίες για τη γρίπη, τονίζεται η χρήση ενισχυμένων εμβολίων σε άτομα άνω των 65 ετών, καθώς και σε μεταμοσχευμένους 18-64 ετών.

Σε περίπτωση περιορισμένης διαθεσιμότητας, προτεραιότητα εμβολιασμού δίνεται στα άτομα άνω των 75 ετών.

Η εγκύκλιος υπενθυμίζει ότι τα εμβόλια COVID-19 και γρίπης μπορούν να γίνονται ταυτόχρονα, διευκολύνοντας έτσι τον προγραμματισμό των φαρμακείων και των γιατρών.

Γίνεται ρητή αναφορά στη χρήση τετραδύναμων (QIVe) μόνο σε περίπτωση εξάντλησης αποθεμάτων των τριδύναμων εμβολίων.

Εμβόλιο Πνευμονιόκοκκου: Νεότερα δεδομένα για το νέο 20δύναμο (PCV20)

Το νέο εμβόλιο PCV20 (20δύναμο) παραμένει η βασική επιλογή για την πρόληψη της πνευμονιοκοκκικής νόσου, αλλά η νέα εγκύκλιος περιλαμβάνει αναλυτικότερες οδηγίες.

Συγκεκριμένα, προτείνεται να το λάβουν όσοι έχουν ήδη εμβολιαστεί με PCV13 ή PPSV23, με χρονική απόσταση 1 ή 5 ετών αντίστοιχα, από τον εμβολιασμό με το PCV20.

Επικαιροποιήθηκε, επίσης, ο κατάλογος των ομάδων υψηλού κινδύνου (ασθενείς με χρόνια καρδιοπάθεια, ΧΑΠ, διαβήτη, νεφρική ή ηπατική ανεπάρκεια).

Εμβόλιο Έρπητα Ζωστήρα

Προβλέπεται εμβολιασμός με ανασυνδυασμένο εμβόλιο (RZV) για:

• ενήλικες άνω των 60 ετών στον γενικό πληθυσμό,
• και άτομα άνω των 18 ετών με ανοσοκαταστολή.

Η Επιτροπή ωστόσο προτείνει να προτιμάται ο εμβολιασμός μετά τα 70 έτη για τους υγιείς ενήλικες, λόγω του φαινομένου της ανοσογήρανσης.

Άλλες αλλαγές

Στο νέο πρόγραμμα περιλαμβάνονται επίσης αναθεωρημένοι πίνακες, σύμφωνα με τις πρόσφατες οδηγίες των CDC (2024), για:

• τετάνο και διφθερίτιδα σε τραύμα,
• εμβολιασμό μεταμοσχευμένων ασθενών

Οι αλλαγές αυτές αποτυπώνουν τη μετατόπιση του προγράμματος σε μια πιο “εξατομικευμένη” προσέγγιση εμβολιασμού, με βάση την ηλικία, τα υποκείμενα νοσήματα και την ανοσολογική κατάσταση κάθε ατόμου.

Για τους επαγγελματίες υγείας, το πρόγραμμα 2025-2026 αποτελεί -όπως αναφέρεται- εργαλείο ορθολογικής προτεραιοποίησης και καλύτερου συντονισμού των εμβολιαστικών δράσεων.