Η διπλωματική ένταση γύρω από τη σύγκρουση στη Γάζα κορυφώνεται, καθώς αντιπροσωπείες της Χαμάς και του Ισραήλ συναντώνται στην Αίγυπτο για συνομιλίες με στόχο την κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση ομήρων.
Οι ΗΠΑ, με τον πρόεδρο Τραμπ να ηγείται των προσπαθειών, πιέζουν για γρήγορη πρόοδο, ενώ οι βομβαρδισμοί στη Γάζα συνεχίζονται. Ο Τραμπ έχει παρουσιάσει ένα σχέδιο 20 σημείων, το οποίο έχει αποδεχθεί εν μέρει η Χαμάς, αλλά οι διαφωνίες παραμένουν.
Ο Νετανιάχου, αν και εμφανίζεται θριαμβευτής, δέχεται πιέσεις από τον Τραμπ να αποδεχθεί τους όρους της συμφωνίας, ενώ προσπαθεί να ισορροπήσει μεταξύ των υποσχέσεών του για νίκη επί της Χαμάς και της πολιτικής του επιβίωσης.
Πιο αναλυτικά
Η διπλωματική κινητικότητα γύρω από τη σύγκρουση στη Γάζα και τον τερματισμό του πολέμου εντάθηκε εκ νέου την Κυριακή, καθώς αντιπροσωπείες της Χαμάς και του Ισραήλ κατευθύνθηκαν στην Αίγυπτο για συνομιλίες που οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι θα οδηγήσουν σε κατάπαυση του πυρός και στην απελευθέρωση των ομήρων.
Την ίδια ώρα, η Ουάσινγκτον προειδοποιεί ότι οι επόμενες ημέρες θα είναι «κρίσιμες» για την έκβαση της πρωτοβουλίας.
Σύμφωνα με τις τοπικές υγειονομικές αρχές στον παλαιστινιακό θύλακα, την ώρα που αναζωπυρώνονταν οι ελπίδες για ειρήνη, η Γάζα δεχόταν σφοδρούς βομβαρδισμούς από αεροσκάφη και άρματα μάχης του Ισραήλ, με τουλάχιστον 19 νεκρούς την Κυριακή.
Συνομιλίες στην Αίγυπτο
Οι Ισραηλινοί διαπραγματευτές, υπό τον υπουργό Στρατηγικών Υποθέσεων, Ρον Ντέρμερ, επρόκειτο να μεταβούν τη Δευτέρα στο Σαρμ ελ Σέιχ, προκειμένου να συμμετάσχουν στις διαπραγματεύσεις για την απελευθέρωση των ομήρων, μέρος του σχεδίου του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για τον τερματισμό του σχεδόν διετούς πολέμου στη Γάζα.
«Θα γνωρίζουμε πολύ γρήγορα αν η Χαμάς είναι σοβαρή ή όχι, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθούν αυτές οι τεχνικές συνομιλίες ως προς τα ζητήματα των logistics», δήλωσε ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, στο NBC News και την εκπομπή «Meet the Press», αναφερόμενος στην απελευθέρωση των 48 ομήρων που παραμένουν στη Γάζα, εκ των οποίων οι 20 είναι ζωντανοί.
Ο Τραμπ δήλωσε αργότερα την Κυριακή ότι οι διαπραγματεύσεις «προχωρούν με ταχείς ρυθμούς».
«Μου είπαν ότι η πρώτη φάση θα πρέπει να ολοκληρωθεί αυτή την εβδομάδα, και ζητώ από όλους να κινηθούν γρήγορα», έγραψε σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social.
Αντιπροσωπεία της Χαμάς, με επικεφαλής τον εξόριστο επικεφαλής της οργάνωσης στη Γάζα, Χαλίλ αλ-Χάγια, έφθασε το βράδυ της Κυριακής στην Αίγυπτο για να συμμετάσχει, μαζί με εκπροσώπους των ΗΠΑ και του Κατάρ, στις συνομιλίες για την εφαρμογή της πιο προωθημένης έως τώρα προσπάθειας για τον τερματισμό της σύγκρουσης.
Ήταν η πρώτη επίσκεψη του Χάγια στην Αίγυπτο από τότε που επέζησε ισραηλινής επίθεσης στη Ντόχα, την πρωτεύουσα του Κατάρ, τον περασμένο μήνα.
Ένας αξιωματούχος που ενημερώθηκε για τις συνομιλίες στο Κάιρο ανέφερε ότι οι διαπραγματευτές θα επικεντρωθούν στην επίτευξη μιας συνολικής συμφωνίας πριν εφαρμοστεί κατάπαυση του πυρός. «Αυτό διαφέρει από προηγούμενους γύρους διαπραγματεύσεων, που ακολουθούσαν μια σταδιακή προσέγγιση, όπου η πρώτη φάση συμφωνούνταν και στη συνέχεια απαιτούνταν περαιτέρω συνομιλίες για τις επόμενες φάσεις της εκεχειρίας», δήλωσε ο αξιωματούχος στο Reuters.
«Αυτοί οι επόμενοι γύροι διαπραγματεύσεων ήταν που κατέρρεαν στο παρελθόν, και υπάρχει συνειδητή προσπάθεια από τους μεσολαβητές να αποφευχθεί αυτή η προσέγγιση αυτή τη φορά».
Το σχέδιο Τραμπ
Ο Τραμπ έχει παρουσιάσει ένα σχέδιο 20 σημείων με στόχο τον τερματισμό των εχθροπραξιών στη Γάζα, την απελευθέρωση των εναπομεινάντων ομήρων και τον καθορισμό του μελλοντικού καθεστώτος της περιοχής. Το Ισραήλ και η Χαμάς έχουν συμφωνήσει σε ορισμένα μέρη του σχεδίου.
Η πρώτη φάση του σχεδίου αφορά την ανταλλαγή ομήρων με Παλαιστίνιους κρατουμένους.
Η Χαμάς, την Παρασκευή, αποδέχθηκε την απελευθέρωση των ομήρων και αρκετά ακόμη σημεία, αλλά παρέκαμψε τα πιο αμφιλεγόμενα ζητήματα, όπως οι εκκλήσεις για τον αφοπλισμό της – κάτι που απορρίπτει εδώ και χρόνια.
Ο Τραμπ χαιρέτισε την απάντηση της Χαμάς, δηλώνοντας ότι πιστεύει πως η οργάνωση έδειξε πως είναι «έτοιμη για μια διαρκή ειρήνη». Ζήτησε από το Ισραήλ να σταματήσει αμέσως τους βομβαρδισμούς στη Γάζα, όμως οι επιθέσεις συνεχίστηκαν.
Ο Ρούμπιο είπε στην εκπομπή «This Week» του ABC ότι το χρονοδιάγραμμα για την οριστικοποίηση της συμφωνίας απελευθέρωσης των ομήρων παραμένει αβέβαιο, αλλά τόνισε ότι οι συνομιλίες «δεν μπορούν να διαρκέσουν εβδομάδες ή ακόμα και πολλές ημέρες. Θέλουμε να δούμε να συμβαίνει αυτό πολύ γρήγορα».
Η επιρροή του «αφεντικού» Τραμπ στον Νετανιάχιου
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου, σε σύντομο τηλεοπτικό διάγγελμα το Σάββατο, υποστήριξε ότι το σχέδιο ήταν αποτέλεσμα διπλωματικής πρωτοβουλίας που είχε συντονίσει ο ίδιος επί εβδομάδες και παρουσίασε από κοινού με τον Τραμπ και την ομάδα του.
Ο Τραμπ, ωστόσο, το περιέγραψε διαφορετικά. Σε συνομιλία του το Σάββατο με Ισραηλινό ανταποκριτή του Axios και του πιο δημοφιλούς τηλεοπτικού καναλιού του Ισραήλ, ο Αμερικανός πρόεδρος υπονόησε ότι είχε πιέσει έντονα τον, αρχικά διστακτικό, Νετανιάχου να αποδεχθεί τους όρους.
«Του είπα, “Μπίμπι, αυτή είναι η ευκαιρία σου για νίκη”», αφηγήθηκε ο Τραμπ, αναφερόμενος στον Νετανιάχου με το προσωνύμιό του. «Ήταν εντάξει με αυτό», πρόσθεσε. «Πρέπει να είναι εντάξει με αυτό. Δεν έχει επιλογή. Μαζί μου, πρέπει να είσαι εντάξει».
«Ο Τραμπ δεν απειλεί τον Νετανιάχου – του δίνει διαταγές», έγραψε ο Ισραηλινός πολιτικός σχολιαστής Ναχούμ Μπαρνέα στην εφημερίδα Ynet σε άρθρο με τίτλο «Αυτός είναι το Αφεντικό».
Όταν η Χαμάς απάντησε με ένα «ναι, αλλά» στην πρόταση ειρήνης του Τραμπ για τη Γάζα την Παρασκευή, ο Τραμπ κάλεσε τον Νετανιάχου για να του μεταφέρει ότι θεωρεί την εξέλιξη θετική. Ο Νετανιάχου είχε διαφορετική άποψη. «Ο Μπίμπι είπε στον Τραμπ ότι δεν υπάρχει λόγος για πανηγυρισμούς και ότι αυτό δεν σημαίνει τίποτα», δήλωσε Αμερικανός αξιωματούχος με γνώση της συνομιλίας στο Axios.
Ο Τραμπ απάντησε οργισμένα: «Δεν ξέρω γιατί είσαι πάντα τόσο γαμ@@@να αρνητικός. Αυτή είναι μια νίκη. Δέξου την». Η στιχομυθία αυτή, την οποία επιβεβαίωσε δεύτερος Αμερικανός αξιωματούχος, αποτυπώνει την αποφασιστικότητα του Τραμπ να ξεπεράσει τις επιφυλάξεις του Νετανιάχου και να τον πείσει να τερματίσει τον πόλεμο εφόσον η Χαμάς συμφωνήσει σε συμφωνία.
Εδώ και μήνες, ο Νετανιάχου προσπαθεί να ισορροπήσει σε μια λεπτή γραμμή: από τη μία να εκπληρώσει την υπόσχεσή του για «πλήρη νίκη» επί της Χαμάς, η επίθεση της οποίας στις 7 Οκτωβρίου 2023 άναψε τη σπίθα του πολέμου, και από την άλλη να διασφαλίσει την πολιτική του επιβίωση, ικανοποιώντας τους ακροδεξιούς εταίρους του συνασπισμού που αντιτίθενται σε οποιαδήποτε συμφωνία αφήνει τη Χαμάς να υφίσταται.
«Δεν φαίνεται ότι η Χαμάς πρόκειται να εξαφανιστεί, και δεν φαίνεται ότι η πλήρης νίκη που υποσχέθηκε επέρχεται», σχολίασε ο Ισραηλινός δημοσκόπος Μίτσελ Μπαράκ, πρώην συνεργάτης του Νετανιάχου τη δεκαετία του 1990. «Νομίζω ότι συνειδητοποίησε πως η πίστωση χρόνου που είχε με τον Τραμπ τελείωσε».
Η πολιτική αναλύτρια Μαζάλ Μουαλέμ, του ιστότοπου Al-Monitor, σημείωσε ότι ο Νετανιάχου φαίνεται να έχει πείσει το κόμμα του και τη βάση του ότι η συμφωνία αποτελεί νίκη για το Ισραήλ και έχει οικειοποιηθεί το επίτευγμα. Ο ίδιος, που βλέπει τα πράγματα μέσα από το πρίσμα της ιστορίας, γνωρίζει, όπως πρόσθεσε, ότι «μια σύγκρουση με τον Τραμπ θα πλήξει τον Νετανιάχου, όχι τον Τραμπ».
Με πληροφορίες από: Reuters, New York Times, Axios
