Η ανασκαφική εκστρατεία του 2025 στο διάσημο ναυάγιο των Αντικυθήρων , η οποία πραγματοποιήθηκε μεταξύ 23 Μαΐου και 20 Ιουνίου, έχει αποφέρει νέες και ενδιαφέρουσες ανακαλύψεις που παρέχουν πληροφορίες για βασικές πτυχές της αρχαίας ναυτικής ιστορίας της Μεσογείου .

Ένα από τα πιο σημαντικά ευρήματα αυτής της ανασκαφικής περιόδου ήταν η άθικτη εξαγωγή τριών εξωτερικών σανίδων ενωμένων με ένα εσωτερικό πλαίσιο , ένα αρθρωτό σύνολο θραυσμάτων κύτους που ανακαλύφθηκε το 2024 , γεγονός που επιβεβαιώνει τη χρήση της μεθόδου κατασκευής «πρώτα το κέλυφος» , χαρακτηριστική της Μεσογείου μεταξύ 4ου και 1ου αιώνα π.Χ., κατά την οποία το εξωτερικό κέλυφος συναρμολογούνταν πριν από τις εσωτερικές κατασκευές.

Προκαταρκτικές αναλύσεις δείχνουν ότι το ξύλο, που αρχικά χρονολογείται γύρω στο 235 π.Χ. , αντιστοιχεί σε είδη όπως η φτελιά και η βελανιδιά. Το θραύσμα, πλάτους περίπου 0,40 μέτρων επί μήκους 0,70 μέτρων, είναι λεπτότερο από τις σανίδες που βρήκε ο Ζακ-Υβ Κουστώ το 1976 (λιγότερο από 5 cm), γεγονός που ανοίγει τη συζήτηση για το αν ανήκε σε ένα άνω τμήμα του πλοίου, σε ένα επισκευαστικό ή ακόμα και σε ένα μικρότερο βοηθητικό σκάφος. Η απάντηση θα απαιτήσει λεπτομερείς μελέτες που βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη.

Εκτός από αυτά τα στοιχεία, εντοπίστηκαν και άλλα ξύλινα υπολείμματα in situ , που σχετίζονται τόσο με ανόργανα υλικά (μόλυβδο, χαλκό) όσο και με οργανικά (πίσσα), κοντά στην περιοχή που εξερευνήθηκε πριν από δεκαετίες από τον Κουστώ.

Αυτά τα λείψανα, αν και αποσπασματικά, υποστηρίζουν την υπόθεση ότι το ναυάγιο περιέχει στρωματοποιημένες πληροφορίες σχετικά με τις τεχνικές στεγανοποίησης και συντήρησης σε αρχαία πλοία.

Η εκστρατεία έφερε επίσης ένα απροσδόκητο, αν και μερικό, καλλιτεχνικό εύρημα. Κατά την εξόρυξη ενός βράχου, αναδύθηκαν μικρά θραύσματα ενός γυμνού ανδρικού αγάλματος , τα οποία καταγράφηκαν in situ πριν από την ανέλκυσή τους.

Ωστόσο, μόνο μια μαρμάρινη βάση που διασώζει το κάτω μέρος του αριστερού ποδιού της μορφής μπόρεσε να ανακτηθεί με σαφήνεια, καθώς τα υπόλοιπα θραύσματα παραμένουν παγιδευμένα σε σκληρά θαλάσσια συσσωματώματα, γεγονός που ανάγκασε την εξόρυξή τους σε αναβολή για μελλοντικές επεμβάσεις.

Η ποικιλομορφία του φορτίου του ναυαγίου συνεχίζει να εκπλήσσει τους ερευνητές, οι οποίοι αυτή την ανασκαφή εντόπισαν χιώτικους αμφορείς διάσπαρτους σε δύο διαφορετικές περιοχές του χώρου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η τυπολογική ποικιλία είναι μεγαλύτερη από ό,τι πιστευόταν προηγουμένως.

Αλλά ίσως το πιο αξιοσημείωτο αντικείμενο που ανακαλύφθηκε ήταν ένα πήλινο γουδί με στόμιο, που χρησιμοποιούνταν για την άλεση ή την ανάμειξη τροφίμων, μια σπάνια και πολύτιμη απόδειξη των μαγειρικών πρακτικών στα αρχαία πλοία.

Η συστηματική τεκμηρίωση μέσω τρισδιάστατης φωτογραμμετρίας, ενσωματωμένης σε ένα γεωγραφικό σύστημα πληροφοριών (GIS), εμπλούτισε το ψηφιακό αρχείο του ναυαγίου, το οποίο ήδη περιλαμβάνει δεδομένα από προηγούμενες εκστρατείες.

Αυτό το σχολαστικά καταρτισμένο σώμα κειμένων έχει γίνει ένα απαραίτητο εργαλείο για την καθοδήγηση της μελλοντικής έρευνας σε έναν από τους πιο συναρπαστικούς υποβρύχιους αρχαιολογικούς χώρους στον κόσμο.

Τα αποτελέσματα της εκστρατείας του 2025 εδραιώνουν το ναυάγιο των Αντικυθήρων ως ένα εξαιρετικό παράθυρο στο παρελθόν και εγείρουν νέα ερωτήματα σχετικά με τη ναυπηγική μηχανική, το θαλάσσιο εμπόριο και την καθημερινή ζωή στην αρχαιότητα.

Κάθε θραύσμα που ανακτάται, κάθε σημείο δεδομένων που καταγράφεται, φέρνει τους ερευνητές πιο κοντά στην αποκρυπτογράφηση ενός ιστορικού παζλ του οποίου τα κομμάτια συνεχίζουν να αναδύονται αργά από τα βάθη.

Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ

photo: intime