Οι επιστήμονες που χρησιμοποιούν το ρόβερ Curiosity της NASA ανακάλυψαν σιδερίτη —έναν ανθρακικό σίδηρο— στον πλούσιο σε θειικά πετρώματα κρατήρα Gale, λύνοντας ένα μακροχρόνιο μυστήριο στον Άρη .

Αυτό το εύρημα παρέχει ισχυρές νέες ενδείξεις για την αρχαία ατμόσφαιρα του πλανήτη και υποστηρίζει τις θεωρίες ότι κάποτε φιλοξενούσε συνθήκες κατάλληλες για υγρό νερό. Η ανακάλυψη αμφισβητεί προηγούμενα δορυφορικά δεδομένα και υποδηλώνει ότι περισσότερος άνθρακας μπορεί να κρύβεται κάτω από την επιφάνεια του Άρη ή να έχει χαθεί στο διάστημα.

Επανεξετάζοντας την αρχαία ατμόσφαιρα του Άρη

Οι επιστήμονες πιστεύουν πλέον ότι ο Άρης είχε κάποτε μια πυκνή, πλούσια σε διοξείδιο του άνθρακα ατμόσφαιρα και ρέον υγρό νερό στην επιφάνειά του. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία, το CO 2 και το νερό θα έπρεπε να είχαν αντιδράσει με τα πετρώματα του πλανήτη για να σχηματίσουν ανθρακικά ορυκτά. Αλλά μέχρι πρόσφατα, οι επιφανειακές αναλύσεις από ρόβερ και όργανα που χρησιμοποιούν φασματοσκοπία κοντά στο υπέρυθρο δεν είχαν ανιχνεύσει τα αναμενόμενα επίπεδα ανθρακικών ορυκτών.

Τώρα, νέα ευρήματα που αναφέρονται στο Science αποκαλύπτουν το αντίθετο. Δεδομένα από τρεις τοποθεσίες γεωτρήσεων που εξετάστηκαν από το ρόβερ Curiosity της NASA δείχνουν την παρουσία σιδερίτη—ένα ανθρακικό ορυκτό με βάση το σίδηρο—σε στρώματα πετρωμάτων πλούσια σε θειικά άλατα στο όρος Sharp, που βρίσκεται στον κρατήρα Gale.

«Η ανακάλυψη του άφθονου σιδερίτη στον κρατήρα Gale αντιπροσωπεύει μια εκπληκτική και σημαντική ανακάλυψη στην κατανόησή μας για τη γεωλογική και ατμοσφαιρική εξέλιξη του Άρη», δήλωσε ο Benjamin Tutolo, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Κάλγκαρι του Καναδά και κύριος συγγραφέας της εργασίας.

Για να διερευνήσει τη σύνθεση ορυκτών της επιφάνειας του Άρη, το Curiosity τρυπά μερικά εκατοστά στο έδαφος και συλλέγει δείγματα πετρωμάτων σε σκόνη. Αυτά τα δείγματα αναλύονται από το CheMin, ένα ενσωματωμένο όργανο που αναπτύχθηκε από το Ερευνητικό Κέντρο Ames της NASA. Το CheMin χρησιμοποιεί περίθλαση ακτίνων Χ για να προσδιορίσει τη δομή των ορυκτών των πετρωμάτων, με περαιτέρω ανάλυση που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες στο Διαστημικό Κέντρο Johnson της NASA στο Χιούστον.

«Η διάτρηση μέσα από την πολυεπίπεδη επιφάνεια του Άρη είναι σαν να περνάς από ένα βιβλίο ιστορίας», δήλωσε ο Thomas Bristow, ερευνητής στη NASA Ames και συν-συγγραφέας της εργασίας. «Μόλις λίγα εκατοστά πιο κάτω μας δίνει μια καλή ιδέα για τα ορυκτά που σχηματίστηκαν στην επιφάνεια ή κοντά στην επιφάνεια πριν από περίπου 3,5 δισεκατομμύρια χρόνια».

Εάν άλλα στρώματα πλούσια σε θειικά στον Άρη περιέχουν επίσης ανθρακικά άλατα, η ποσότητα του αποθηκευμένου διοξειδίου του άνθρακα θα ήταν ένα κλάσμα αυτού που απαιτείται στην αρχαία ατμόσφαιρα για να δημιουργηθούν συνθήκες αρκετά ζεστές για να υποστηρίξουν το υγρό νερό. Τα υπόλοιπα θα μπορούσαν να είναι κρυμμένα σε άλλες καταθέσεις ή να έχουν χαθεί στο διάστημα με την πάροδο του χρόνου.

Τι ακολουθεί για την Εξερεύνηση του Άρη

Στο μέλλον, αποστολές ή αναλύσεις άλλων περιοχών πλούσιων σε θειικά άλατα στον Άρη θα μπορούσαν να επιβεβαιώσουν αυτά τα ευρήματα και να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα την πρώιμη ιστορία του πλανήτη και πώς μεταμορφώθηκε καθώς χάθηκε η ατμόσφαιρά του.

Το Curiosity είναι ένα ρόβερ μεγέθους αυτοκινήτου που αποτελεί μέρος του Προγράμματος Εξερεύνησης του Άρη (MEP) της NASA, σχεδιασμένο να εξερευνά τη γεωλογία και το κλίμα του Άρη και να αξιολογεί εάν ο πλανήτης είχε ποτέ συνθήκες κατάλληλες για ζωή. Το rover κατασκευάστηκε από το Jet Propulsion Laboratory ( JPL ) της NASA, το οποίο διαχειρίζεται η Caltech στην Πασαντένα της Καλιφόρνια. Η JPL ηγείται επίσης των επιχειρήσεων της αποστολής για λογαριασμό της Διεύθυνσης Επιστημονικής Αποστολής της NASA στην Ουάσιγκτον.

Από την προσγείωση στον κρατήρα Gale το 2012, το Curiosity χρησιμοποιεί προηγμένα όργανα για να αναλύσει τα πετρώματα του Άρη, το έδαφος και την ατμόσφαιρα, παρέχοντας βασικές πληροφορίες για το αρχαίο περιβάλλον του πλανήτη και την πιθανή κατοικήσιμότητά του.

photo: ΑΠΕ-ΜΠΕ – EPA-NASA