Σεισμό στην παγκόσμια οικονομία έχει ήδη προκαλέσει η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει σαρωτικούς δασμούς στις εισαγωγές στις ΗΠΑ. Μετά τις ανακοινώσεις του Αμερικανού προέδρου, οι αγορές υπέστησαν αληθινή πανωλεθρία, ενώ η Κίνα απάντησε ήδη με επιβολή δασμών 34% στα αμερικανικά προϊόντα.

Όταν o Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε υψηλότερους από τους αναμενόμενους δασμούς στις εισαγωγές από όλο τον κόσμο, οι Αμερικανοί εστίασαν κυρίως στις επερχόμενες αυξήσεις των τιμών για τη σαμπάνια, την παρμεζάνα και τη Ferrari.

Αλλά ο αντίκτυπος στις τσέπες τους ξεπερνά κατά πολύ τα πολυτελή αυτοκίνητα και ορισμένα τρόφιμα. Καθώς οι νέοι δασμοί τίθενται σε ισχύ – από το Σάββατο για τον βασικό δασμό ύψους 10% – οι κατασκευαστές και οι προμηθευτές όλων των ειδών, από καθημερινά είδη σούπερ μάρκετ έως υποδήματα και προϊόντα ομορφιάς, πρέπει να υπολογίσουν πόσο από αυτό το επιπλέον κόστος θα μετακυλήσουν στους πελάτες, αναφέρει το Bloomberg.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας Τραμπ, όταν επέβαλε πολύ πιο περιορισμένους δασμούς στην Κίνα, πολλές εταιρείες ανέφεραν ότι δεν είχαν δύναμη να μετακυλήσουν το κόστος στους καταναλωτές.

Το πρακτορείο Bloomberg κατέγραψε μερικές από τις εισαγωγές που θα μπορούσαν πλέον να γίνουν πιο ακριβές:

Ray-Bans

Τα Ray-Ban Aviators του Τζο Μπάιντεν ήταν αναπόσπαστο μέρος της εμφάνισής του. Τα εμβληματικά γυαλιά ηλίου, που παραγγέλθηκαν για πρώτη φορά από το Αεροπορικό Σώμα Στρατού των ΗΠΑ τη δεκαετία του 1930 και αργότερα φορέθηκαν από τον Τομ Κρουζ στις ταινίες του Top Gun, βοήθησαν τον πρώην πρόεδρο να δημιουργήσει την παναμερικανική του εικόνα.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η Ray-Ban, μαζί με άλλες δημοφιλείς επωνυμίες, όπως οι Oakley, Oliver Peoples και Vogue Eyewear, ανήκουν στον γαλλο-ιταλικό κολοσσό EssilorLuxottica, τη μεγαλύτερη εταιρεία οπτικών ειδών με κεφαλαιοποίηση που υπερβαίνει τα 100 δισ. ευρώ. Το 2024, οι πωλήσεις της εταιρείας στη Βόρεια Αμερική ανήλθαν σε σχεδόν 12 δισ. ευρώ.

Με την ΕΕ να αντιμετωπίζει τώρα δασμούς ύψους 20% – μόλις ξεκινήσουν οι αμοιβαίοι δασμοί στις 9 Απριλίου – αυτά τα είδη θα μπορούσαν να γίνουν πολύ πιο ακριβά.

Nespresso

Οι γνωστές σε όλους κάψουλες καφέ Nespresso της Nestle μπορεί να πωλούνται σε ολόκληρο τον κόσμο – περίπου 14 δισ. ετησίως, σύμφωνα με εκτιμήσεις – αλλά όλες εξακολουθούν να παρασκευάζονται σε μόλις τρία εργοστάσια στην Ελβετία.

Οι εισαγωγές από την Ελβετία στις ΗΠΑ αντιμετωπίζουν δασμούς 31% (πολύ υψηλότεροι από την ΕΕ). Οι παγκόσμιες πωλήσεις της Nespresso ανήλθαν σε 6,4 δισ. ελβετικά φράγκα (7,5 δισ. δολάρια) το 2024, σύμφωνα τα στοιχεία της Nestle.

Περούκες, βλεφαρίδες και παιχνίδια του σεξ

Η Κίνα είναι η κορυφαία χώρα που παρασκευάζει και εξάγει περούκες στον κόσμο, με τις εξαγωγές της να αγγίζουν περίπου τα 3 δισ. δολάρια το 2022. Αντιπροσωπεύει περίπου το 80% της παγκόσμιας αγοράς αξεσουάρ μαλλιών, σύμφωνα με το επίσημο κινεζικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua, και οι ΗΠΑ είναι εδώ και καιρό ο κύριος προορισμός.

Αντιπροσωπεύει επίσης περίπου το 70% της παγκόσμιας παραγωγής ψεύτικων βλεφαρίδων καθώς και το 70% των σεξουαλικών παιχνιδιών. Η αγορά των ΗΠΑ για σεξουαλικά παιχνίδια ανήλθε σε 10,6 δισ. δολάρια το 2024, σύμφωνα με την Grand View Research, με την Κίνα και την Ινδία να βρίσκονται μεταξύ των κορυφαίων εισαγωγέων. Και οι δύο αντιμετωπίζουν δασμούς 34% και 26%, αντίστοιχα.

Μπότοξ

Οι Αμερικάνοι που ακολουθούν αυτές τις θεραπείες ομορφιάς μπορεί να χρειαστεί τελικά να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα για τις αντιρυτιδικές ενέσεις τους. Αν και δεν έχουν ανακοινωθεί ακόμη συγκεκριμένοι δασμοί στα φαρμακευτικά προϊόντα, υπάρχει ανησυχία ότι η εξαίρεση μπορεί να αποδειχθεί προσωρινή.

Η AbbVie, η εταιρεία πίσω από το Botox, παράγει σχεδόν όλο το προϊόν στην πόλη Westport στη δυτική ακτή της Ιρλανδίας. Οποιεσδήποτε αυξήσεις τιμών από τους δασμούς θα πλήξουν τους καταναλωτές των ΗΠΑ, καθώς το Botox για αισθητικούς σκοπούς δεν καλύπτεται από ασφάλιση. Η AbbVie ανέφερε πωλήσεις καλλυντικών Botox αξίας σχεδόν 1,7 δισ. δολαρίων το 2024 (συν άλλα 2,7 δισ. δολάρια για θεραπευτικούς σκοπούς).

Ακριβότερα μπορεί να γίνουν και τα έξυπνα δαχτυλίδια Oura, που παρακολουθούν τον ύπνο, τη δραστηριότητα και τον καρδιακό ρυθμό ακριβώς όπως θα έκανε ένα smartwatch, αλλά είναι δημοφιλείς στους καταναλωτές που προτιμούν να μην φορούν ένα ογκώδες gadget στον καρπό τους.

Η επωνυμία ανήκει στη φινλανδική εταιρεία τεχνολογίας Oura Health Oy. Αποκάλυψε την πιο πρόσφατη συσκευή της πριν από περίπου έξι μήνες, την Oura Ring 4, η οποία έχει αρχική τιμή 349 δολάρια.

Νοσοκομειακά κρεβάτια

Ένας σημαντικός προμηθευτής νοσοκομειακών κλινών υψηλής τεχνολογίας είναι η Linet Group στην Τσεχική Δημοκρατία.

Η εταιρεία ανακοίνωσε ότι για μελλοντικά συμβόλαια με πελάτες στις ΗΠΑ, θα πρέπει να αυξήσει τις τιμές και να επικεντρωθεί περισσότερο σε προϊόντα υψηλότερης ποιότητας με υψηλότερες τιμές και περιθώρια κέρδους. Αυτό θα μπορούσε να έχει συνέπειες για τους παρόχους υγείας σε μια χώρα όπου υπάρχει ήδη τεράστια διαμάχη σχετικά με το κόστος υγειονομικής περίθαλψης.

Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο Tomas Kolar, οι εξαγωγές στις ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περίπου το 20% των ετήσιων πωλήσεών τους ύψους 370 εκατομμυρίων ευρώ.

Birkenstocks

Στελέχη της Birkenstock ανέφεραν ότι η γερμανική εταιρεία «είχε ιστορικά την ικανότητα να αναλαμβάνει μέτρα τιμολόγησης παγκοσμίως» για να αντισταθμίσει τις πιέσεις, όπως οι δασμοί. Αυτό υποδηλώνει ότι μπορεί να προσπαθήσει να καλύψει τους δασμούς, μοιράζοντας τυχόν αυξήσεις τιμών.

Όπως και άλλες εταιρείες, είπε επίσης ότι εξετάζει το κόστος και την αποτελεσματικότητα ως τρόπο προστασίας των περιθωρίων κέρδους. Το μεγαλύτερο μέρος της κατασκευής γίνεται σε εγκαταστάσεις στη Γερμανία, αλλά η Αμερική είναι η μεγαλύτερη αγορά, με ετήσια έσοδα σχεδόν 950 εκατομμυρίων ευρώ σε ετήσια έσοδα.

Οι δασμοί Τραμπ έχουν κλονίσει τις αγορές

Καθώς τα χρηματιστήρια βρίσκονται σε ελεύθερη πτώση μετά την επιβολή των σαρωτικών δασμών από τις ΗΠΑ, πολλοί αναρωτιούνται εάν αυτό χαρακτηρίζεται ως «κραχ» της χρηματιστηριακής αγοράς μπορεί να έχει κάποιο σοβαρό αντίκτυπο στην καθημερινή τους ζωή και τι αλλαγές μπορεί να σημαίνει για αυτούς, σημειώνει το BBC.

Η έκφραση «χρηματιστηριακό κραχ» έχει χρησιμοποιηθεί με φειδώ κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών και συνήθως προορίζεται για πτώση των δεικτών άνω του 20% σε μία συνεδρίαση ή μέσα σε λίγες ημέρες.

Στις 19 Οκτωβρίου 1987 – γνωστή ως «Μαύρη Δευτέρα» – το χρηματιστήριο των ΗΠΑ έχασε το 23% της αξίας του σε μια μέρα, και άλλες χρηματιστηριακές αγορές είχαν παρόμοιες πτώσεις. Ο βρετανικός δείκτης FTSE σημείωσε πτώση 23% σε δύο ημέρες – εν μέρει επειδή κλείνει νωρίτερα από τη Νέα Υόρκη – και έτσι συχνά παίζει με ό,τι συμβαίνει στις ΗΠΑ το επόμενο πρωί.

Ήταν ο ορισμός του «κραχ».

Το 1929, το χρηματιστήριο των ΗΠΑ έχασε πάνω από το 20% της αξίας του σε δύο ημέρες και το 50% μέσα σε τρεις εβδομάδες. Αυτό ήταν το διάσημο κραχ της Γουόλ Στριτ που οδήγησε στη μεγάλη ύφεση της δεκαετίας του 1930.

Συγκριτικά, το τελευταίο διάστημα το χρηματιστήριο των ΗΠΑ έχει χάσει περίπου το 17% της αξίας του από τα υψηλά του περασμένου Φεβρουαρίου και έχει υποχωρήσει κατά 2% από πέρυσι.

Ωστόσο, αυτές είναι οι μεγαλύτερες και ταχύτερες μειώσεις που έχουμε δει στις παγκόσμιες αγορές από τότε που τις κατέλαβε ο πανικός του Covid-19 στις αρχές του 2020.

Μια πτώση 20% θεωρείται «πτωτική αγορά» (bear market: μια αγορά που φαίνεται πιο πιθανό να πέσει παρά να ανέβει) και είμαστε πολύ κοντά σε αυτήν την περιγραφή αυτή τη στιγμή για τα περισσότερα χρηματιστήρια του κόσμου.

Πώς επηρεάζονται οι πολίτες

Όπως αναφέρει το BBC, αν και πολλοί άνθρωποι κατέχουν τίτλους μετοχών ή αμοιβαίων κεφαλαίων, η έκθεση των περισσότερων στα χρηματιστήρια προέρχεται από τα συνταξιοδοτικά τους προγράμματα. Υπάρχουν διάφορα συστήματα καθορισμένων παροχών που εγγυώνται ένα σταθερό εισόδημα από συντάξεις βάσει μιας καθορισμένης εισφοράς, όπου ένα συνταξιοδοτικό αποταμιευτικό πρόγραμμα ανεβαίνει ή πέφτει ανάλογα με την πορεία των χρηματοπιστωτικών αγορών.

Μπορεί να φαίνεται ότι αυτά τα προγράμματα καθορισμένων συνεισφορών είναι πολύ ευάλωτα σε ένα ξεπούλημα μετοχών, όμως δεν πηγαίνουν όλες οι συνεισφορές των συμβαλλόμενων σε μετοχές. Μεγάλο μέρος των χρημάτων πηγαίνει σε ασφαλέστερες επενδύσεις, όπως κρατικά ομόλογα. Αυτά τείνουν να αυξάνουν την αξία τους όταν πέφτουν τα χρηματιστήρια καθώς θεωρούνται «ασφαλές καταφύγιο», όπως και ο χρυσός.

Κάτι αντίστοιχο έχει συμβεί και αυτές τις ημέρες. Τα κρατικά ομόλογα έχουν αυξήσει την αξία τους και αυτό μπορεί να αντισταθμίσει μέρος ή το σύνολο της πτώσης των μετοχών ανάλογα με τον τρόπο κατανομής των συνταξιοδοτικών αποταμιεύσεων. Όσο πιο κοντά στη συνταξιοδότηση βρίσκεται κάποιος, τόσο υψηλότερο ποσοστό του συνταξιοδοτικού αποθέματος είναι πιθανό να επενδύεται σε ομόλογα – επομένως είναι λιγότερο πιθανό να επηρεαστεί.

Η αξία της μετοχής μιας εταιρείας είναι ένα μέτρο του πόσο κερδοφόρα αναμένεται να είναι και στο μέλλον. Μια κατακόρυφη πτώση της αγοράς είναι μια ένδειξη ότι οι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι περισσότερες εταιρείες είναι πιθανό να δουν τα κέρδη τους να πέφτουν.

Οι αγορές πιστεύουν ότι η δασμολογική βόμβα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αναμένεται να αυξήσει τις τιμές, να μειώσει τη ζήτηση και να μειώσει τα κέρδη, καθιστώντας τις εταιρείες λιγότερο πολύτιμες και περισσότερο διατεθειμένες να περικόψουν επενδύσεις και θέσεις εργασίας, σημειώνει το BBC.

Επομένως, το πραγματικά ανησυχητικό σημάδι δεν αφορά την αξία των συντάξεων, αλλά την υγεία της οικονομίας με την οποία όλοι ζούμε και πορευόμαστε.

Τέτοιες πτώσεις αρκετές φορές προαναγγέλλουν μια οικονομική ύφεση. Αυτό είναι περισσότερο ανησυχητικό παρά η καθαυτή αξία μιας σύνταξης, η οποία έχει ήδη δοκιμαστεί σε κάποια αστάθεια με τα χρόνια και έχει ανταπεξέλθει.