Μολονότι ο πρόεδρος της Ουκρανίας δεν έχει ακόμα τοποθετηθεί επί του νέου σχεδίου ειρήνευσης με 28 σημεία που παρουσίασαν οι ΗΠΑ στο Κίεβο σήμερα, Ευρωπαίοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι απέρριψαν αυτήν την τελευταία πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ για μια άνιση ειρηνευτική συμφωνία που ευνοεί τη Μόσχα, προειδοποιώντας ότι η υποχώρηση απέναντι στη Ρωσία θα ενθαρρύνει τον Βλαντίμιρ Πούτιν να επιτεθεί την επόμενη φορά  στο ΝΑΤΟ, σημειώνει το Politico.

Το σχέδιο έγινε γνωστό την Τετάρτη και την Πέμπτη, μια ανώτερη επιτροπή του  Αμερικανικού Στρατού το παρουσίασε στον Ζελένσκι. Κανένα διεθνές μέσο ενημέρωσης δεν έγραψε αντιστοίχως ότι  οι Αμερικανοί το παρουσίασαν στους Ρώσους. Αυτό δείχνει ότι οι Ρώσοι το ήξεραν. Έτσι ανέφεραν οι διαρροές της Τετάρτης, και το χαρακτήριζαν προϊόν συνεργασίας ΗΠΑ και Ρωσίας.

Οι Ευρωπαίοι πληρώνουν και αποκλείονται

Με δεδομένα αυτά, μπορεί εύκολα να θεωρηθεί προσχηματική η δήλωση της εκπροσώπου του Λευκού Οίκου,  Καρολάιν Λέβιτ ότι οι ΗΠΑ συνομίλησαν και με τις δύο πλευρές, Ρωσία και Ουκρανία. Ακόμα κι έτσι, οι ΗΠΑ έφτιαξαν ένα σχέδιο από το οποίο απέκλεισαν τον πιο πιστό σύμμαχο της Ουκρανίας, την Ευρώπη. Η Γηραιά Ήπειρος, όπως προκύπτει από το σχόλιο του Poltico, δεν είναι τυχαία ο πιο ένθερμος υποστηρικτής του Κιέβου. Το κάνει επειδή φοβάται ότι θα είναι ο επόμενος στόχος της Μόσχας.

Η Kaja Kallas, η επικεφαλής διπλωμάτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δήλωσε στην ομάδα του Αμερικανού προέδρου ότι το 28-σημείων σχέδιο για κατάπαυση του πυρός θα αποτύχει χωρίς τη στήριξη τόσο του Κιέβου όσο και των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων, που πλέον αποτελούν τους μεγαλύτερους δωρητές της ουκρανικής πολεμικής προσπάθειας.

Η πρόταση των ΗΠΑ έχει προκαλέσει ανησυχία στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, εν μέρει επειδή αποκλείστηκαν εντελώς από τη διαδικασία κατάρτισής της, και κυρίως επειδή, κατά την άποψη ενός αξιωματούχου, δεν είναι τίποτα περισσότερο από τη «λίστα επιθυμιών του Πούτιν».

Σύμφωνα με το προσχέδιο της συμφωνίας, όπως αναφέρθηκε από διάφορα διεθνή μέσα ενημέρωσης, η Ουκρανία θα αναγκαστεί να παραχωρήσει στη Ρωσία κατεχόμενα εδάφη στα ανατολικά, να μειώσει τον στρατό της στο μισό και να παραδώσει ορισμένα ισχυρά όπλα.

«Για να πετύχει οποιοδήποτε ειρηνευτικό σχέδιο, πρέπει να υποστηρίζεται από την Ουκρανία και από την Ευρώπη», είπε η Kallas την Πέμπτη στις Βρυξέλλες. «Η πίεση πρέπει να ασκείται στον επιτιθέμενο, όχι στο θύμα. Η επιβράβευση της επιθετικότητας θα οδηγήσει μόνο σε περισσότερη επιθετικότητα», είπε.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας, Andrii Sybiha, είπε στους Ευρωπαίους υπουργούς σε ιδιωτική συνάντηση στις Βρυξέλλες το ίδιο: «Η ουσία είναι ότι κανένα ειρηνευτικό σχέδιο δεν είναι εφαρμόσιμο αν βασίζεται στον κατευνασμό του επιτιθέμενου. Αυτό θα έφερνε μόνο περισσότερο πόλεμο και βαρβαρότητα στην Ουκρανία και σε ολόκληρη την Ευρώπη».

Η νέα πρόταση έρχεται σε μια κρίσιμη στιγμή, σχεδόν τέσσερα χρόνια μετά την έναρξη της σύγκρουσης. Η Ουκρανία έχει δεχθεί εντατικοποιημένους βομβαρδισμούς και απώλειες τις τελευταίες ημέρες, ενώ η Μόσχα αναμένεται σύντομα να πληγεί από την εφαρμογή των κυρώσεων του Τραμπ στις μεγαλύτερες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες, σχολιάζει τo Politico.

Στο Κίεβο, ένα εκτεταμένο σκάνδαλο διαφθοράς έχει παρασύρει την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και τον έχει φέρει υπό πίεση να αναδιοργανώσει την κυβέρνησή του, την ώρα που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις δυσκολεύονται να συμφωνήσουν σε μέτρα που θα κρατήσουν την Ουκρανία εφοδιασμένη με όπλα και χρήματα.

Στο φόντο αυτό, εμφανίστηκαν αυτή την εβδομάδα πληροφορίες ότι Αμερικανοί αξιωματούχοι, με επικεφαλής τον απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, βρίσκονται σε συνομιλίες με Ρώσους εκπροσώπους για την αναβίωση των παγωμένων προσπαθειών επίτευξης κατάπαυσης του πυρός.

Ακόμα μια μεταστροφή πολιτικής του Τραμπ

Τα νέα έγιναν δεκτά με ενόχληση από αξιωματούχους στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες και από την κυβέρνηση Ζελένσκι, κυρίως επειδή οι προτεινόμενοι όροι — για ακόμη μία φορά — φαίνονται ιδιαίτερα ευνοϊκοί προς τη Ρωσία.

Η Kallas δήλωσε ότι κανένας Ευρωπαίος υπουργός δεν είχε συμμετοχή στη διαμόρφωση του σχεδίου Witkoff, σημειώνοντας ότι «δεν έχουμε ακούσει για καμία παραχώρηση από τη ρωσική πλευρά».

Λιγότερο από έναν μήνα πριν, φαινόταν ότι ο Τραμπ είχε τελικά αποδεχθεί πως ο Ρώσος ηγέτης δεν είναι αξιόπιστος συνομιλητής. Όταν ανακοίνωσε κυρώσεις στις δύο μεγαλύτερες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες, ο Τραμπ είπε: «Κάθε φορά που μιλάω με τον Βλαντίμιρ, έχουμε καλές συνομιλίες, αλλά δεν οδηγούν πουθενά».

Ωστόσο, τα σημεία του τελευταίου σχεδίου παραδίδουν ουσιαστικά στον Πούτιν τις βασικές του απαιτήσεις: την παραχώρηση του Ντονμπάς στη Ρωσία και τη μείωση του ουκρανικού στρατού.

Αξιωματούχοι και διπλωμάτες, υπό τον όρο της ανωνυμίας λόγω της ευαισθησίας του θέματος, εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για τη μεταστροφή της αμερικανικής πολιτικής.

Ο αποκλεισμός των Ευρωπαίων

Ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος με γνώση της νέας 28-σημείων πρότασης είπε ότι πρόκειται απλώς για μια λίστα «σημείων για να ικανοποιηθεί ο Πούτιν» και ότι είναι ένα πολύ κακό σχέδιο. «Αλλά τα μηνύματα δείχνουν ότι οι Ουκρανοί πρέπει να το δεχτούν», ανέφερε.  Από την άλλη Ουκρανοί αξιωματούχοι έσπευσαν να τοπεθετηθούν επί του σχεδίου, πριν από τον πρόεδρό τους Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Χαρακτήρισαν το σχέδιο «παράλογο και μη ρεαλιστικό».

Οι Ευρωπαίοι αντιμετωπίζουν μία ακόμη σκληρή διαπίστωση: Οι προσπάθειές τους να εξασφαλίσουν θέση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, αναλαμβάνοντας να πληρώσουν τον λογαριασμό για τη νέα αμυντική βοήθεια προς την Ουκρανία, δεν φαίνεται να αποδίδουν.

«Πώς γίνεται οι Ευρωπαίοι να έχουν τόσο μικρή επιρροή, ακόμη και τώρα που καλύπτουμε ολόκληρο το κόστος;» είπε ο δεύτερος αξιωματούχος, χαρακτηρίζοντας «παράλογες» τις παραχωρήσεις που ζητούνται από την Ουκρανία.

Ο ελιγμός Ζελένσκι και η στάση των Ευρωπαίων

Σε ανακοίνωση που εκδόθηκε αφού έλαβε το πλήρες έγγραφο σε συνάντηση με Αμερικανούς αξιωματούχους την Πέμπτη, το γραφείο του Ζελένσκι απέφυγε την άμεση απόρριψη του σχεδίου. Ωστόσο, η ανακοίνωση υποδήλωνε ότι η Ουκρανία δεν θεωρεί πως η πρόταση, στην τωρινή της μορφή, μπορεί να προσφέρει «δίκαιη» ειρήνη.

 «Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας παρουσίασε τις θεμελιώδεις αρχές που έχουν σημασία για τον λαό μας και, μετά τη σημερινή συνάντηση, τα μέρη συμφώνησαν να εργαστούν πάνω στις προβλέψεις του σχεδίου με τρόπο που θα οδηγήσει σε ένα δίκαιο τέλος του πολέμου», ανέφερε η προεδρική ανακοίνωση

Ένας Γερμανός αξιωματούχος είπε ότι ο Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς εργάζεται «πολύ εντατικά» για να συντονίσει μια ευρωπαϊκή απάντηση που θα διατηρήσει την ειρηνευτική πρόταση στην «ορθή πορεία» για την Ουκρανία.  Το νέο σχέδιο του Τραμπ είναι απλώς το πιο πρόσφατο παράδειγμα μιας κλασικής στρατηγικής του, πρόσθεσε ο αξιωματούχος: να πιέζει όλους ταυτόχρονα… Είναι η κλασική αμερικανική διπλή στρατηγική εφαρμογής πιέσεων από όλες τις πλευρές. Η Ευρώπη τώρα πρέπει να ασκήσει τη δική της επιρροή συντονίζοντας τις προσπάθειές της», είπε.

Οι Financial Times, επικαλούμενοι Ουκρανούς αξιωματούχους αναφέρουν ότι το Κίεβο υφίσταται ασφυκτικές πιέσεις  για να πει «ναι» στην συμφωνία, αντίστοιχες με τις πιέσεις που είχε δεχτεί για να υπογράψει το ξεπούλημα του ορυκτού πλούτου της χώρας.

Σε μια τέτοια συγκυρία η Ευρώπη χρειάζεται πρωτίστως να εξηγήσει ότι η επίθεση της Ρωσίας σε ευρωπαϊκό έδαφος την κάνει αυτομάτως εμπλεκόμενη στις διαπραγματεύσεις, κομβικό σημείο των οποίων είναι οι εγγυήσεις ασφαλείας.