Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι είχε προετοιμάσει με προσοχή το έδαφος για την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο την Παρασκευή.
Επί ημέρες, επέμενε στο μήνυμα ότι το Κίεβο χρειαζόταν αμερικανικούς πυραύλους Tomahawk για να χτυπήσει βαθιά μέσα στη Ρωσία. Στη συνέχεια, έσπρωξε τον πρόεδρο Τραμπ προς την πώληση των όπλων σε διαδοχικές τηλεφωνικές συνομιλίες το περασμένο Σαββατοκύριακο. Τέλος, πριν από την άφιξή του, έστειλε κορυφαίους βοηθούς στην Ουάσινγκτον για να συναντηθούν με την κατασκευάστρια εταιρεία των πυραύλων.
Ωστόσο όταν ο Ζελένσκι προσγειώθηκε στην Ουάσιγκτον, το τοπίο είχε αλλάξει. Ο Ντόναλντ Τραμπ είχε δεχθεί ένα τηλεφώνημα από τον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν, ο οποίος φάνηκε να τον κατευθύνει μακριά από την πώληση των όπλων και προς την αναζωογόνηση των ειρηνευτικών συνομιλιών με μια προσωπική συνάντηση.
«Ο κύριος Τραμπ την πάτησε πάλι με το παλιό κόλπο του Πούτιν»
Την ώρα που ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι καθόταν μπροστά στον Ντόναλντ Τραμπ την Παρασκευή, η μετατόπιση του Αμερικανού προέδρου ήταν εμφανής. «Ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουμε να τελειώσουμε τον πόλεμο χωρίς να σκεφτόμαστε τους Tomahawk», του είπε ο Ντόναλντ Τραμπ. Ο Αμερικανός πρόεδρος πρόσθεσε ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν «θέλει να κάνει μια συμφωνία».
«Είναι ένα déjà vu», δήλωσε ο Ολεκσάντρ Μερέζκο, πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων στο ουκρανικό κοινοβούλιο, σε συνέντευξή του μετά τη συνάντηση της Παρασκευής. «Ο κύριος Τραμπ την πάτησε πάλι με το παλιό κόλπο του Πούτιν», είπε ο Ουκρανός βουλευτής.
Η αλληλουχία των γεγονότων ήταν πάρα πολύ γνωστή στους Ουκρανούς. Επί μήνες, παρακολουθούσαν τις προσπάθειες να πάρουν τον ασταθή Αμερικανό πρόεδρο στο πλευρό τους, να υπονομεύονται επανειλημμένα από τη Ρωσία που δελέαζε με την υπόσχεση για περισσότερες ειρηνευτικές συνομιλίες.
Οι Ουκρανοί ανησυχούν τώρα ότι έχασαν τη δυναμική που είχαν χτίσει τις τελευταίες εβδομάδες, εκμεταλλευόμενοι την απογοήτευση του Ντόναλντ Τραμπ για την άρνηση της Μόσχας να τελειώσει τον πόλεμο.
Αντί για την στρατηγική του να χτυπήσει σφοδρά τη Ρωσία με πλήγματα μεγάλου βεληνεκούς για να την εξαναγκάσει σε πραγματικές διαπραγματεύσεις το Κίεβο επιστρέφει σε έναν κύκλο συνομιλιών που πιστεύει ότι έχουν ήδη αποδειχθεί μάταιες.
Η δύσκολη θέση της Ουκρανίας
Η κατάσταση φέρνει την Ουκρανία σε δύσκολη θέση, καθώς είναι αναγκασμένη να περιμένει τη συνάντηση Τραμπ – Πούτιν πριν αποφασίσει την επόμενη κίνησή της. Εάν οι συνομιλίες δεν αποφέρουν κάτι το Κίεβο αναμένεται να προσπαθήσει και πάλι να κατευθύνει τον Ντόναλντ Τραμπ προς την παροχή περισσότερων όπλων στον ουκρανικό στρατό.
Παρόλα αυτά, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι μπορεί να είναι ικανοποιημένος με την πρόταση της Μόσχας για νέες ειρηνευτικές συνομιλίες, καθώς υποστηρίζει το επί μακρόν επιχείρημά του ότι η Ρωσία διαπραγματεύεται μόνο όταν αντιμετωπίζει στρατιωτική απειλή.
«Δείχνει τη δύναμη των Tomahawk», δήλωσε ο Χάρι Νεντέλκου, ανώτερος διευθυντής στον ερευνητικό οργανισμό Rasmussen Global. Και συνέχισε: «Τα όπλα δεν χρειάζεται απαραίτητα να αναπτυχθούν για να είναι αποτελεσματικά και να κάνουν τον Πούτιν να αντιδράσει. Έτσι, είναι σαφές ότι η πίεση λειτουργεί».
Η συμφωνία του Βλαντίμιρ Πούτιν για μια νέα συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο μπορεί επίσης να προσφέρει στην Ουκρανία μια προσωρινή αναστολή των ρωσικών αεροπορικών επιθέσεων καθώς η Μόσχα θα επιθυμεί να δείξει στην Ουάσινγκτον ότι είναι έτοιμη να καταθέσει τα όπλα, σημείωσε ο Χάρι Νεντέλκου.
Το Κίεβο χρειάζεται την παύση στις επιθέσεις για να επισκευάσει τις ενεργειακές εγκαταστάσεις που έχουν υποστεί σοβαρές ζημιές από τις εβδομάδες των επιδρομών. Τις τελευταίες ημέρες έχουν επιβληθεί έκτακτες διακοπές ρεύματος σε ολόκληρη τη χώρα και οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί όσο πηγαίνουμε προς τον χειμώνα.
Σε μια ένδειξη ότι το Κίεβο και η Μόσχα θα μπορούσαν ακόμη να βρουν κοινό έδαφος, ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας ανακοίνωσε το Σάββατο ότι και οι δύο πλευρές συμφώνησαν σε τοπική κατάπαυση του πυρός κοντά στον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια στη νότια Ουκρανία, τον οποίο ελέγχει η Ρωσία.
Η κατάπαυση του πυρός θα επιτρέψει την επισκευή κατεστραμμένων γραμμών μεταφοράς ενέργειας που τροφοδοτούν την εγκατάσταση και συμβάλλουν στην ψύξη των αντιδραστήρων της. Το πυρηνικό εργοστάσιο ήταν χωρίς εξωτερική ενέργεια για τέσσερις εβδομάδες και λειτουργούσε με εφεδρική ενέργεια.
Τι περιμένει ο Τραμπ από την συνάντηση με τον Πούτιν
Το ερώτημα είναι αν ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα διαπραγματευτεί σοβαρά στη συνάντησή του με τον Ντόναλντ Τραμπ, που έχει προγραμματιστεί προσωρινά στη Βουδαπέστη τις επόμενες εβδομάδες.
Ο Ολεκσάντρ Μερέζκο δήλωσε ότι αμφιβάλλει γι’ αυτό, προσθέτοντας ότι ο Ρώσος πρόεδρος, αν πράγματι πάει στη Βουδαπέστη, θα προσπαθήσει να «εξαπατήσει ξανά τον Τραμπ». Ερωτηθείς την Παρασκευή αν ανησυχεί ότι ο Ρώσος ηγέτης προσπαθεί να κερδίσει περισσότερο χρόνο, ο κ. Τραμπ απάντησε: «Ανησυχώ». «Αλλά με έχουν χειραγωγήσει σε όλη μου τη ζωή οι καλύτεροι από αυτούς και βγήκα από αυτό πολύ καλά», πρόσθεσε ο Τραμπ.
Ο Χάρι Νεντέλκου είπε ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα ήθελε να αποφύγει την επανάληψη της προηγούμενης συνάντησής του με τον Πούτιν στην Αλάσκα τον Αύγουστο, η οποία δεν έφερε κανένα αποτέλεσμα. Τότε η Ρωσία επανέλαβε τις απαιτήσεις για εκτεταμένες εδαφικές παραχωρήσεις από την Ουκρανία, κάτι που δεν ήταν δυνατό να γίνει αποδεκτό από το Κίεβο. «Ο κύριος Τραμπ θέλει η Βουδαπέστη να είναι μια σύνοδος κορυφής με ουσία. Θέλει το αντίθετο από την Αλάσκα», σημείωσε ο αναλυτής.
Ισχυρότερη η διαπραγματευτική θέση του Κιέβου
Αναλυτές λένε ότι αν ξεκινήσει ένας νέος γύρος συνομιλιών, η Ουκρανία βρίσκεται σε σχετικά ισχυρότερη θέση από ό,τι σε προηγούμενες προσπάθειες για να ξεκινήσουν διαπραγματεύσεις.
Αν και την άνοιξη και το καλοκαίρι υπήρχαν έντονες ανησυχίες ότι η Ρωσία θα μπορούσε να καταλάβει κρίσιμες πόλεις στην ανατολική περιοχή του Ντονιέτσκ, τελικά ο ουκρανικός στρατός έμεινε σταθερός και διατήρησε τον έλεγχο των πόλεων.
Η ρωσική πρόοδος έχει επιβραδυνθεί τις τελευταίες εβδομάδες και οι ουκρανικές αντεπιθέσεις έχουν ανακτήσει κάποια εδάφη. Οι αναλυτές αναμένουν ότι το μέτωπο θα σταθεροποιηθεί κατά τη διάρκεια του χειμώνα, με την αραιή βλάστηση να περιορίζει την κάλυψη για τα στρατεύματα και το κρύο να περιπλέκει την υλικοτεχνική υποδομή.
Η περιορισμένη προέλαση της Ρωσίας στο πεδίο της μάχης βοήθησε τους Ουκρανούς αξιωματούχους να μεταπείσουν τον Ντόναλντ Τραμπ από την αρχική του πεποίθηση ότι η Ρωσία ήταν βέβαιο ότι θα κέρδιζε τον πόλεμο και ότι η Ουκρανία θα ήταν καλύτερα να συνάψει μια συμφωνία, ακόμη κι αν αυτό σήμαινε την παραχώρηση εδαφών. Ανησυχούν τώρα λιγότερο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ θα μπορούσε να υπονομεύσει το Κίεβο σε μελλοντικές διαπραγματεύσεις.
«Νομίζω ότι αρχίσαμε να κατανοούμε ο ένας τον άλλον», δήλωσε ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι την Παρασκευή για τον Ντόναλντ Τραμπ, και σημείωσε ότι ο Αμερικανός πρόεδρος ενημερωνόταν τακτικά για την κατάσταση στο πεδίο της μάχης.
Μια πολύμηνη ουκρανική εκστρατεία με στόχο τις ρωσικές πετρελαϊκές υποδομές έδωσε επίσης στο Κίεβο νέο μοχλό πίεσης και έθεσε την Μόσχα υπό οικονομική πίεση. Μέχρι τον περασμένο μήνα, η Ουκρανία είχε καταστρέψει ή προκαλέσει ζημιές στο περίπου 20% της ικανότητας διύλισης της Ρωσίας, προκαλώντας σοβαρές ελλείψεις βενζίνης σε αρκετές περιοχές και φέρνοντας τον πόνο του πολέμου στους Ρώσους.
Δανεισμός από Ε.Ε. και ΔΝΤ
Αν και η απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ νωρίτερα φέτος να τερματίσει τη στρατιωτική και οικονομική βοήθεια προς την Ουκρανία δημιούργησε φόβους ότι η ικανότητα του Κιέβου να πολεμήσει θα περιοριζόταν σοβαρά, τα ευρωπαϊκά κονδύλια κάλυψαν εν μέρει το κενό και η Ευρώπη διερευνά τώρα τρόπους διοχέτευσης μεγάλων ποσών για τη μακροπρόθεσμη στήριξη της πολεμικής προσπάθειας.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες συζητούν μια πρόταση για δανεισμό 160 δισεκατομμυρίων δολαρίων στην Ουκρανία με βάση τα «παγωμένα» ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία στην Ευρώπη, ποσό περίπου τρεις φορές όσο ο ετήσιος αμυντικός προϋπολογισμός της Ουκρανίας.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο φαίνεται επίσης πιθανό να εγκρίνει ένα νέο πρόγραμμα οικονομικής βοήθειας ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία, σύμφωνα με αξιωματούχους του Ταμείου και της Ουκρανίας που συναντήθηκαν αυτή την εβδομάδα στην Ουάσινγκτον και επικαλούνται οι New York Times.
Μετά τη συνάντηση στον Λευκό Οίκο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι υποστήριξε την νέα προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να σταματήσουν οι μάχες, αν και αμφιβάλλει αν η Μόσχα συμμερίζεται το συναίσθημα αυτό.
Εμφανίστηκε όμως απογοητευμένος που έχασε το πλεονέκτημα των Tomahawks, λέγοντας ότι δεν θα συζητά πλέον το θέμα επειδή οι Ηνωμένες Πολιτείες ήθελαν να αποφύγουν την κλιμάκωση με τη Ρωσία. Είπε επίσης ότι δεν είχε την ευκαιρία να πιέσει για πρόσθετες οικονομικές κυρώσεις, ένα άλλο εργαλείο που το Κίεβο ήλπιζε να χρησιμοποιήσει για να πιέσει τη Μόσχα.
