Ο φελλός, μαζί με αεροσκάφη και γενόσημα φάρμακα, εξαιρέθηκε από τους δασμούς 15% που επιβλήθηκαν σε ευρωπαϊκά προϊόντα από τις ΗΠΑ, χάρη σε πιέσεις Πορτογάλων διπλωματών και την εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ.
Η εξαίρεση είναι κρίσιμη για την Πορτογαλία, τη μεγαλύτερη παραγωγό φελλού παγκοσμίως, με τις ΗΠΑ να αποτελούν τη δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της. Ο φελλός χρησιμοποιείται ευρέως, από πώματα κρασιών έως θερμική προστασία πυραύλων της NASA.
Παρά τις προσπάθειες, οι ΗΠΑ δεν ανέπτυξαν βιομηχανία φελλού λόγω του μακροχρόνιου κύκλου παραγωγής. Η μελλοντική δασμολογική πολιτική παραμένει αβέβαιη, με πιθανές εξαιρέσεις για άλλα φυσικά προϊόντα.
Πιο αναλυτικά
Τα αεροσκάφη, τα γενόσημα φάρμακα αλλά και… ο φελλός βρίσκονται στην λίστα με τα προϊόντα από την Ευρώπη που πήραν εξαίρεση από την επιβολή δασμού ύψους 15% στις ΗΠΑ.
Οι Πορτογάλοι διπλωμάτες άσκησαν πιέσεις για την εξαίρεση και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Η εμπορική συμφωνία των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης έδωσε τον τίτλο του «μη διαθέσιμου φυσικού προϊόντος» και εξαίρεσε το υλικό από τους δασμούς.
Η εξαίρεση του φελλού ήταν ζωτικής σημασίας για την Πορτογαλία, που αποτελεί την μεγαλύτερη παραγωγό χώρα του συγκεκριμένου προϊόντος και κατέχει το 50% της παγκόσμιας παραγωγής.
Μετά την Γαλλία οι ΗΠΑ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά για τον πορτογαλικό φελλό. Το 2023, οι ΗΠΑ εισήγαγαν φελλό αξίας 241 εκατομμυρίων δολαρίων από την Πορτογαλία. Το 70% αυτής της ποσότητας έφτασε στις ΗΠΑ με τη μορφή πώματος για κρασί, οινοπνευματώδη ποτά, ελαιόλαδο, μέλι και άλλα υγρά.
Ο φελλός, όμως, έχει και άλλες εφαρμογές. Η NASA και η SpaceX τον έχουν χρησιμοποιήσει για θερμική προστασία στους πυραύλους. Τα θρύμματα φελλού χρησιμοποιούνται επίσης ως υλικό πλήρωσης για αθλητικά γήπεδα και εισάγονται στο σκυρόδεμα των διαδρόμων προσγείωσης αεροδρομίων για να βοηθήσουν στην απορρόφηση των κραδασμών από τις προσγειώσεις αεροπλάνων.
Αν και η Καλιφόρνια έχει παρόμοιο κλίμα με τη Μεσόγειο, οι ΗΠΑ δεν ανέπτυξαν ποτέ βιομηχανία φελλού. Υπήρξε μια προσπάθεια να ξεκινήσει μια τέτοια βιομηχανία κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, και περίπου 500 βελανιδιές φελλού από εκείνη την περίοδο παραμένουν στην πανεπιστημιούπολη του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στο Ντέιβις.
Η προσπάθεια έμεινε στην μέση όταν τελείωσε ο πόλεμος. Το πρόβλημα ήταν ότι χρειάζονται 25 χρόνια για να παράγει ένα δέντρο φελλού τον πρώτο του φλοιό για συγκομιδή, και η αρχική παραγωγή συνήθως δεν είναι υψηλής ποιότητας. Μετά από αυτό, το δέντρο χρειάζεται περίπου εννέα χρόνια για να αναπτύξει νέο φλοιό.
Έρχονται νέες εξαιρέσεις;
Δεν είναι ξεκάθαρο αν και άλλα φυσικά προϊόντα θα εξαιρεθούν από τους αμερικανικούς δασμούς σε μελλοντικές εμπορικές συμφωνίες. Το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ και ο Λευκός Οίκος δεν απάντησαν όταν το Associated Press ρώτησε σχετικά με τις δασμολογικές εξαιρέσεις.
Επίσης δεν είναι σαφές αν οι δασμοί του Τραμπ που επιβλήθηκαν στην Ε.Ε. θα παραμείνουν σε ισχύ. Στα τέλη του περασμένου μήνα, ένα αμερικανικό εφετείο δεν ακύρωσε την ισχύ των δασμών αλλά έκρινε ότι ο Τραμπ δεν είχε δικαίωμα να τους επιβάλει. Η αμερικανική κυβέρνηση έχει προσφύγει στο Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ για να αποφανθεί για τους δασμούς.
Αν η δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ συνεχιστεί μπορεί στις εξαιρέσεις να προστεθούν και άλλα προϊόντα. Ο υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης που παραχώρησε τον Ιούλιο στο CNBC ότι φυσικά προϊόντα όπως τα μάνγκο ή το κακάο μπορεί να απαλλαγούν από τους δασμούς.
Συνοπτικά
- Ο φελλός εξαιρέθηκε από δασμούς 15% στις ΗΠΑ χάρη σε πιέσεις Πορτογάλων διπλωματών και εμπορική συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ.
- Η εξαίρεση είναι ζωτικής σημασίας για την Πορτογαλία, τη μεγαλύτερη παραγωγό φελλού, με τις ΗΠΑ να είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά της.
- Ο φελλός χρησιμοποιείται σε πώματα κρασιών και επίσης από τη NASA και τη SpaceX για θερμική προστασία πυραύλων.
- Η μελλοντική δασμολογική πολιτική είναι αβέβαιη, με πιθανές εξαιρέσεις για άλλα φυσικά προϊόντα όπως μάνγκο ή κακάο.