Η Ιταλία, με τον θάνατο του Τζόρτζιο Αρμάνι, έχασε μια ιδιοφυΐα της αισθητικής που έφερε επανάσταση στην εμφάνιση των συγχρόνων του. Ο κόσμος έχασε έναν μαέστρο της μόδας, ο οποίος έντυσε τις πιο ισχυρές γυναίκες.

Ο επίμονος αυτός εργάτης, που ξεκίνησε από το μηδέν, πέθανε σε ηλικία 91 ετών, αφήνοντας πίσω του μια αυτοκρατορία μόδας και μια τεράστια περιουσία. Το Μιλάνο θρηνεί.

Η απόλυτη διακριτικότητα

Η ζωή του, η δημιουργικότητά του, η απώλειά του. Μέχρι το τέλος των ημερών του, ο Τζόρτζιο Αρμάνι  διατηρούσε την αναγκαία απόσταση από οτιδήποτε περιττό. Ήταν ένας τρόπος να προστατευθεί και ταυτόχρονα να συμμετέχει στις χαρές της καθημερινότητας — από τις πιο απλές έως τις πιο πολυτελείς, από τις πιο επιπόλαιες έως τις πιο βαθιές, από τις πιο μοναχικές έως τις πιο κοσμικές.

Ο δημιουργός, γεννημένος στις 11 Ιουλίου 1934 στην Πιατσέντσα, στη βόρεια Ιταλία, έσβησε. Αλλά άφησε πίσω του εμβληματικά κομμάτια μιας γκαρνταρόμπας για γυναίκες και άνδρες.  Με ύφος μινιμαλιστικό και ταυτόχρονα σοφιστικέ, γεμάτο ρευστότητα και αποχρώσεις, έγινε ο πρωτοπόρος των πρωτοπόρων, διατηρώντας το κλασικό στις δημιουργίες του, οι οποίες δεν περιορίστηκαν στα ρούχα.

Όταν ξεκίνησε ως ανεξάρτητος στυλίστας – σχεδιαστής, το 1970, ο Τζόρτζιο Αρμάνι  έχει ήδη περάσει εννέα χρόνια δίπλα στον Nino Cerruti μαθαίνοντας την τέχνη της ραπτικής. Το 1974 δημιουργεί τη δική του φίρμα prêt-à-porter με κεφάλαιο 10.000 δολαρίων, και με τη στήριξη του αρχιτέκτονα Sergio Galeotti. Ήταν ο σύντροφός του και ο πρόωρος θάνατός του σε ηλικία 40 ετών, το 1985, τον άφησε απαρηγόρητο.

Σαράντα χρόνια αργότερα, αποκάλυπτε στις στήλες του Figaro ότι η μοναδική του λύπη ήταν «φυσικά που ο Sergio δεν μπόρεσε να δει τι έγινε η Αρμάνι». «Ο Sergio υπήρξε η κινητήρια δύναμη της καριέρας μου. Πίστεψε σε μένα με την απερισκεψία εκείνων που αγαπούν και, αγνοώντας τις αδυναμίες σου, σε αναγκάζουν να ξεπεράσεις τον εαυτό σου», έλεγε ο ίδιος για τον μεγάλο του έρωτα.

Η πρώτη ανδρική συλλογή άνοιξε τον δρόμο για την γυναικεία

Η πρώτη ανδρική συλλογή τραβά αμέσως την προσοχή. Ένα από τα μοντέλα που παρουσιάζονται, ένα αποδομημένο σακάκι χωρίς φόδρα, προκαλεί αίσθηση και προαναγγέλλει δεκαετίες χαλάρωσης του κοστουμιού και της εμφάνισης — τη διάσημη sprezzatura, τον ιταλικό όρο που δεν μεταφράζεται και σημαίνει την ανεπιτήδευτη κομψότητα.

Αυτή η αναγνώριση ενθαρρύνει το δίδυμο να αναπτύξει γρήγορα και γυναικεία γραμμή. Έναν χρόνο αργότερα, τα πρώτα κομμάτια για την άνοιξη-καλοκαίρι 1976 σηματοδοτούν στροφή στη μόδα. Το Μιλάνο γίνεται, μαζί με το Παρίσι, μια πρωτεύουσα όπου ντύνεσαι απελευθερωμένος από τους αγγλικούς κώδικες. Η κομψότητα είναι απαραίτητη.

Χαλαρή κομψότητα

Τα υλικά και το made in Italy συμβολίζουν δημιουργίες μεγάλης ποιότητας. Ο Τζόρτζιο Αρμάνι φέρνει τον μοντερνισμό που τόσο αναμενόταν μετά την επαναστατική περίοδο του ’68. Οι γυναίκες φορούν ρευστά κοστούμια με φλατ παπούτσια για το γραφείο. Οι χαλαρές σιλουέτες τους αποκαλύπτουν τις προσωπικότητές τους χωρίς επίδειξη.

Μια γενιά έτοιμη να συγκρουστεί με τα στερεότυπα επωφελείται από το ταλέντο του δημιουργού. Εκείνος παίζει επιδέξια με το ανδρόγυνο, θολώνει τα όρια και απελευθερώνεται από τους κανόνες, σχολιάζει ο Figaro.

Εκτός μόδας, σχεδιάζει διαχρονικές, λιτές και κομψές γραμμές. Η αισθητική Αρμάνι γοητεύει. Από σεζόν σε σεζόν, ο συνδυασμός απλότητας και εκλέπτυνσης βρίσκει μιμητές, μέχρι και στις αποχρώσεις του μπεζ, ταούπ (γήινο ουδέτερο καφέ με γκρι τόνους)  γκρι και μαύρου.

Τον χειμώνα, προτείνει ταγέρ, μακριά φορέματα και ζεστά παλτά από βαριά υφάσματα, συχνά με κεντήματα ή, σε αντίθεση, με διάφανα τοπ. Το καλοκαίρι αφήνει χώρο σε μεταξένια και ανάλαφρα υλικά, σατινένιες πτυχώσεις και χαρούμενα κύματα σε γυμνά κορμιά.

Η γυναικεία απελευθέρωση στην μόδα

Σε συνέντευξη Τύπου το 2019, με αφορμή την παρουσίαση της συλλογής Transformisme στο Μιλάνο, δήλωνε: «Θέλω να δώσω στις γυναίκες περισσότερη ελευθερία και δυνατότητες να είναι διαφορετικές. Η πρότασή μου απευθύνεται σε μια γυναίκα που θέλει να μπορεί να μεταμορφώνεται σύμφωνα με τις διαθέσεις και τις αισθήσεις της. Όπου θέλει, όποτε θέλει. Αναμειγνύοντας τα είδη».

Ένας cool μοντερνισμός που ξεπερνά τα σύνορα. Και αυτό, εδώ και πάνω από σαράντα χρόνια.  Ο μόδιστρος ακολουθεί ένα καλά οργανωμένο σχέδιο, παραχωρώντας το στυλ του σε ηθοποιούς που πρωταγωνιστούν στο Χόλιγουντ.

Η κατάκτηση του Χόλιγουντ

Ο Τζόρτζιο Αρμάνι, ο οραματιστής Ιταλός σχεδιαστής που πέθανε την Πέμπτη, σε ηλικία 91 ετών, ίδρυσε τη μεγαλύτερη ιδιωτική μάρκα πολυτελείας στον κόσμο επιδιδόμενος στον μινιμαλισμό και πρωτοπορώντας στην ιδέα ότι το Χόλιγουντ θα μπορούσε να αποτελέσει πλατφόρμα branding για τις εταιρείες μόδας.

Το 1978, η Diane Keaton λαμβάνει, ντυμένη με Αρμάνι, το Όσκαρ για τον ρόλο της στην Annie Hall του Woody Allen. Το αμερικανικό όνειρο μόλις αρχίζει. Δύο χρόνια αργότερα, ο Richard Gere σαγηνεύει το κοινό με τα εφαρμοστά κοστούμια στο American Gigolo. Οι πωλήσεις εκτοξεύονται και το όνομά του διαδίδεται.

Από τελετές μέχρι φεστιβάλ του κινηματογράφου, τα Αρμάνι γίνονται σημείο αναφοράς.  Οι επιτυχίες διαδέχονται η μία την άλλη. Το 1987, στους Αδιάφθορους του Brian de Palma, ο Αρμάνι επιστρέφει και επανεξετάζει την δεκαετία του ’30. Ο Sean Connery, ο Kevin Costner και ο Robert de Niro τυλίγονται με oversized παλτά, τρία κοστούμια και καπέλα Borsalino. Οι συνεργασίες με τους μεγαλύτερους ενδυματολόγους του Χόλιγουντ πληθαίνουν: Ocean’s Thirteen, The Dark Knight Rises, Ο Λύκος της Γουόλ Στριτ, A Most Violent Year, κ.ά.

Το καστ των πιστών της μάρκας είναι εντυπωσιακό. Από την Cate Blanchett έως τον Leonardo DiCaprio και την Isabelle Huppert, όλοι εκτιμούν αυτή τη σχέση με την κομψότητα. Η έλξη του για τα παρασκήνια δεν περιορίζεται στη μεγάλη οθόνη.

Το 2010 προκαλεί έκπληξη, σχεδιάζοντας ένα φουτουριστικό φόρεμα με φωσφορίζοντες σωλήνες για τη Lady Gaga στα Grammy Awards. Αποκαλύπτει μια νέα πτυχή της δημιουργικότητάς του και φαντάζεται τέσσερα looks για την ασιατική περιοδεία της τραγουδίστριας Born This Way Ball το 2012.

Οι θαυμάστριες που γνώριζαν ελάχιστα το όνομα ανακαλύπτουν το είδωλό τους, σε κορμάκι από διάφανο πλεξιγκλάς, τοπ με υπερμεγέθεις ώμους και καρφιά ή μίνι μεταλλικό φόρεμα. Τολμηρές ενδυμασίες που αντιπαρατίθενται με την εικόνα της ιταλικής φίρμας.

Να μη σε ξεχνούν χωρίς να προκαλείς προσοχή

Το ταλέντο του δεν περιορίζεται στα παιχνίδια με τα υλικά. Ικανός επιχειρηματίας, κατανοεί πολύ γρήγορα τη σημασία της διαφοροποίησης. Το 1981 λανσάρει τη σειρά αθλητικής ένδυσης Emporio Armani.

Ακολουθεί πλειάδα συλλογών για να προσεγγίσει ένα ευρύ κοινό, από τα παιδιά έως την υψηλή ραπτική: Armani Jeans, Armani Junior, Emporio Underwear, AX Armani Exchange, Giorgio Armani Privé. Αυτή η κολοσσιαία αυτοκρατορία δε θα υπήρχε χωρίς τα αρώματα, που λανσάρονται το 1982 και συμβάλλουν σημαντικά στον τζίρο του οίκου.

Οραματιστής, διαισθάνεται νωρίς τη δυναμική του lifestyle. Το 2016 ιδρύεται το Ίδρυμα Armani. Επεκτείνεται στη διακόσμηση, στα ξενοδοχεία και στην εστίαση. Σήμερα ο όμιλος διαθέτει 500 καταστήματα σε 46 χώρες. Δεν υπήρχε περίπτωση να υποκύψει σε εξωτερικούς επενδυτές. Ο Τζόρτζιο Αρμάνι θεωρούσε την οικονομική ανεξαρτησία «τη θεμελιώδη αξία για να εργάζεσαι με πλήρη ελευθερία, χωρίς δεσμεύσεις». Ο οίκος μόδας του δεν πωλήθηκε ποτέ.

Τον Οκτώβριο του 2024, στα 90 του, οργάνωσε ένα ντεφιλέ  XXL, στη Νέα Υόρκη για να γιορτάσει την επαναλειτουργία του μαγαζιού ναυαρχίδα του, στη Madison Avenue. Τον Ιανουάριο του 2025, γιόρταζε τα 20 χρόνια της υψηλής ραπτικής Armani Privé σε ένα υπέροχο «παλάτσο» στην οδό François-Ier 21 στο Παρίσι, το οποίο μόλις είχε αποκτήσει.

Και πάλι στο Παρίσι, που αγαπούσε τόσο, προγραμμάτιζε να γιορτάσει τα 50 χρόνια καριέρας στην ολοκλήρωση της Εβδομάδας Μόδας του Μιλάνου τον Σεπτέμβριο. Έλεγε πως το μυστικό της μακροζωίας του βρισκόταν στην ανεξαρτησία, στην ανανεωμένη επιθυμία να αντιμετωπίζει νέες προκλήσεις, αλλά και στην επιμονή του να παραμένει πιστός στο στυλ του.

«Αυτό που με ξεχωρίζει είναι αυτό το αίσθημα εκλεπτυσμένης αλλά πολύ φυσικής κομψότητας και η επιθυμία μου να δημιουργώ ρούχα, όπως και έπιπλα, που να αγκαλιάζουν το άτομο χωρίς να το συνθλίβουν. Έχω συνεχώς στο μυαλό μου τη φράση: “Η κομψότητα είναι η τέχνη να μη σε ξεχνούν χωρίς να προκαλείς την προσοχή.”»