Το Ισραήλ προχωρά σε κινήσεις που φαίνεται να αποσκοπούν στην αποτροπή της δημιουργίας παλαιστινιακού κράτους, μέσω της πλήρους κατάληψης της Λωρίδας της Γάζας και της επέκτασης των εποικισμών στη Δυτική Όχθη. Η κυβέρνηση Νετανιάχου, με την υποστήριξη του ακροδεξιού υπουργού Οικονομικών Μπεζαλέλ Σμότριτς, προωθεί την κατασκευή χιλιάδων νέων κατοικιών, παρά τις διεθνείς αντιδράσεις και τις κατηγορίες για παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Οι κινήσεις αυτές θεωρούνται εμπόδιο για την ειρηνική επίλυση της σύγκρουσης και την προοπτική ενός παλαιστινιακού κράτους, ενώ προκαλούν ανησυχία για την επιδείνωση των συνθηκών για τους Παλαιστίνιους.
Πιο αναλυτικά
Οι τελευταίες κινήσεις του Ισραήλ στον πόλεμο στην Γάζα δείχνουν να αποτελούν ένα κομμάτι ενός σχεδίου που έχει στόχο να συντρίψει την προοπτική ενός Παλαιστινιακού κράτους. Η εντολή για πλήρη κατάληψη της Λωρίδας της Γάζας και η επέκταση των εποικισμών στην Δυτική Όχθη καταλαμβάνουν τα εδάφη τα οποία θα μπορούσαν να ανήκουν σε ένα παλαιστινιακό κράτος.
Το Ισραήλ δήλωσε την Πέμπτη ότι προχωράει με τα αμφιλεγόμενα σχέδια για την κατασκευή χιλιάδων νέων κατοικιών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Η εξέλιξη αυτή όπως είπε ο ακροδεξιός υπουργός Οικονομικών του Ισραήλ Μπεζαλέλ Σμότριτς, θα «θάψει οριστικά την ιδέα ενός παλαιστινιακού κράτους».
Το σχέδιο των εποικισμών αναμένεται να πάρει το πράσινο φως την επόμενη εβδομάδα προς μεγάλη ικανοποίηση του κινήματος των Ισραηλινών εποίκων. Ο Σμότριτς παρουσίασε την κίνηση αυτή ως την απάντηση του Ισραήλ στο πρόσφατο κύμα χωρών, – Βρετανία, Γαλλία, Καναδάς, Αυστραλία- που ανακοίνωσαν την πρόθεσή τους να αναγνωρίσουν ένα παλαιστινιακό κράτος τον Σεπτέμβριο.
Η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου έχει απορρίψει κατηγορηματικά κάθε ιδέα για παλαιστινιακό κράτος. Ο Σμότριτς έχει επανειλημμένα πιέσει τον Νετανιάχου να προσαρτήσει την κατεχόμενη Δυτική Όχθη.
Οι ισραηλινοί οικισμοί στη Δυτική Όχθη είναι εβραϊκά χωριά, κωμοπόλεις και πόλεις που έχουν χτιστεί σε εδάφη, τα οποία έχουν καθοριστεί από τα Ηνωμένα Έθνη και την διεθνή κοινότητα να ανήκουν σε ένα παλαιστινιακό κράτος.
Η διεθνής κοινότητα θεωρεί την επέκταση των οικισμών ως εμπόδιο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ισραηλινών και Παλαιστινίων. Σύμφωνα με την Peace Now, μια οργάνωση που παρακολουθεί την ανάπτυξη των εποικισμών, υπήρχαν 141 εποικισμοί στη Δυτική Όχθη από πέρυσι.
Τι έχει εγκριθεί
Το σχέδιο εποικισμού Ε1, που έχει παγώσει εδώ και δεκαετίες λόγω της έντονης διεθνούς αντίδρασης, θα συνέδεε την Ιερουσαλήμ με τον οικισμό Μααλε Αντουμίμ, καθιστώντας ουσιαστικά αδύνατη μια μελλοντική παλαιστινιακή πρωτεύουσα στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Θα χώριζε επίσης τη Δυτική Όχθη στη μέση και θα εμπόδιζε αυτά τα εδάφη να ανήκουν ενωμένα σε ένα παλαιστινιακό κράτος.
Ο Σμότριτς ανακοίνωσε την επικείμενη έγκριση κατασκευής 3.401 νέων κατοικιών την Πέμπτη σε συνέντευξη Τύπου. «Θα μιλούν για ένα παλαιστινιακό όνειρο και εμείς θα συνεχίσουμε να χτίζουμε μια εβραϊκή πραγματικότητα. Αυτή η πραγματικότητα είναι που θα θάψει οριστικά την ιδέα ενός παλαιστινιακού κράτους, επειδή δεν υπάρχει τίποτα να αναγνωριστεί και κανείς να αναγνωριστεί», είπε ο Σμότριτς.
Ο Γισραέλ Γκαντζ, επικεφαλής του Συμβουλίου Yesha, το οποίο υποστηρίζει τους εβραϊκούς οικισμούς στη Δυτική Όχθη, τα κατεχόμενα Υψίπεδα του Γκολάν και τη Γάζα, πανηγύρισε για τις ανακοινώσεις. «Βρισκόμαστε σε ένα ιστορικό πρωινό που μας φέρνει ένα επιπλέον βήμα πιο κοντά στο όραμα της κυριαρχίας. Ασκούμε το ιστορικό μας δικαίωμα στη γη των προγόνων μας», είπε ο Γκαντζ.
Το προεδρείο του Παλαιστινιακού Εθνικού Συμβουλίου κατήγγειλε την προώθηση του σχεδίου και το χαρακτήρισε ως «συστηματικό σχέδιο για την κλοπή της γης, την ιουδαιοποίησή της και την επιβολή βιβλικών και ταλμουδικών δεδομένων στη σύγκρουση».
Το ισραηλινό παρατηρητήριο εποικισμών «Peace Now» χαρακτήρισε το σχέδιο «θανατηφόρο για το μέλλον του Ισραήλ και για κάθε πιθανότητα επίτευξης μιας ειρηνικής λύσης δύο κρατών».
Η Ir Amim, μια ισραηλινή οργάνωση που παρακολουθεί τις εξελίξεις στην Ιερουσαλήμ και γύρω από αυτήν, προειδοποίησε ότι οι εβραϊκοί οικισμοί του Ε1 θα εδραιώσουν μόνιμα την κατοχή της Δυτικής Όχθης από το Ισραήλ, δημιουργώντας μια «πραγματικότητα απαρτχάιντ». Θα προκαλούσε επίσης «ταχεία και σοβαρή επιδείνωση» των οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών για τους Παλαιστίνιους, η οποία θα οδηγούσε σε μεγαλύτερη αστάθεια και βία.
Ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμι δήλωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο «αντιτίθεται σθεναρά» στα σχέδια, τα οποία περιέγραψε ως «κατάφωρη παραβίαση του διεθνούς δικαίου». «Τα σχέδια πρέπει να σταματήσουν τώρα», ανέφερε ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών.
Η επικεφαλής εξωτερικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, Κάγια Κάλλας κάλεσε το Ισραήλ να σταματήσει το σχέδιο, το οποίο «υπονομεύει περαιτέρω τη λύση των δύο κρατών». Από την πλευρά του το Στέιτ Ντιπάρτμεντ απέφυγε να καταδικάσει το σχέδιο των εποικισμών και έκανε μία αναφορά στην ανάγκη για σταθερότητα στην Δυτική Όχθη.
Οι ισραηλινοί εποικισμοί είναι παράνομοι
Οι ισραηλινοί οικισμοί στη Δυτική Όχθη θεωρούνται παράνομοι σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο. Τα Ηνωμένα Έθνη ενίσχυσαν τον χαρακτηρισμό αυτό το 2016 με το ψήφισμα 2334 του Συμβουλίου Ασφαλείας, το οποίο δήλωσε ότι οι εβραϊκοί οικισμοί στα κατεχόμενα εδάφη αποτελούν «κατάφωρη παραβίαση» του διεθνούς δικαίου και δεν έχουν «καμία νομική ισχύ».
Ωστόσο αυτό το ψήφισμα όπως και άλλες κινήσεις από τον ΟΗΕ εδώ και δεκαετίες δεν έχουν καταφέρει να σταματήσουν την επιχείρηση εποικισμού του Ισραήλ.
Κατά την διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο το Στέιτ Ντιπάρτμεντ ανέτρεψε την πάγια πολιτική των ΗΠΑ και έκρινε ότι οι εποικισμοί «δεν είναι ασυμβίβαστοι» με το διεθνές δίκαιο. Μετά την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023 της Χαμάς κατά του Ισραήλ, η κυβέρνηση Νετανιάχου επιτάχυνε τα σχέδια της για ανάπτυξη ισραηλινών οικισμών.
Τον Μάιο, το Ισραήλ ενέκρινε τη μεγαλύτερη επέκταση των εβραϊκών οικισμών στη Δυτική Όχθη από την υπογραφή των συμφωνιών του Όσλο πριν από 30 και πλέον χρόνια. Το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας δήλωσε ότι θα δημιουργήσει 22 νέους οικισμούς μέσα στη Δυτική Όχθη και σε περιοχές από τις οποίες το Ισραήλ είχε αποσυρθεί.
Εκπρόσωπος της Παλαιστινιακής Αρχής κατήγγειλε το σχέδιο ως «επικίνδυνη κλιμάκωση και πρόκληση για τη διεθνή νομιμότητα και το διεθνές δίκαιο».