Αμηχανία και ένταση έφερε στον Λευκό Οίκο η χθεσινή πτώση των διεθνών χρηματιστηρίων καθώς φαίνεται ότι οι αγορές δεν υποδέχονται ήπια – όπως πίστευε η αμερικανική κυβέρνηση- το σχέδιο των δασμών του Ντόναλντ Τραμπ.
Από το πρωί της Παρασκευής 1 Αυγούστου τέθηκαν σε εφαρμογή οι αμερικανικοί δασμοί για τα προϊόντα δεκάδων χωρών, που ξεκινούν από το 10% και φτάνουν στο 39% για την Ελβετία, το 40% για το Λάος και την Μιανμάρ και το 41% για την Συρία. Για κάποιες χώρες η ισχύς των δασμών θα ξεκινήσει από τις 7 Αυγούστου, ενώ η Κίνα βρίσκεται ακόμη σε διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ προκειμένου να αποφύγουν έναν εμπορικό πόλεμο.
Όπως φάνηκε με την πτώση στις αμερικανικές χρηματαγορές, η Wall Street μέχρι σήμερα είχε κηρύξει ανακωχή με τον Ντόναλντ Τραμπ και τηρούσε στάση αναμονής παρά τις ενστάσεις της για τις πολιτικές του Αμερικανού προέδρου. Περίμενε να δει ποιες εμπορικές συμφωνίες θα συνάψει και σε τι ύψος θα φτάσουν οι δασμοί. Αν και οι δασμοί ήταν πιο ήπιοι από αυτό που είχε αρχικά προαναγγελθεί από τον Τραμπ εντούτοις φάνηκε οι αγορές να αντιδρούν έντονα στην απόφαση του Αμερικανού προέδρου να αλλάξει τα θεμέλια του παγκόσμιου εμπορίου.
Επιπλέον αρκετοί αναλυτές της αγοράς αμφισβητούσαν την αποφασιστικότητα της κυβέρνησης Τραμπ να κάνει πράξη τις απειλές της για τους δασμούς και γι’ αυτό όλοι ανέμεναν τις ενέργειες του Λευκού Οίκου. Η αναλύτρια θεμάτων διεθνούς εμπορίου, Ντέμπορα Ελμς εξήγησε στο BBC ότι ο κατάλογος με τους αναθεωρημένους δασμούς που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή δείχνει ότι οι δασμοί ήρθαν για να μείνουν και ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είναι αποφασισμένος να αλλάξει τους κανόνες του εμπορίου.
«Υπήρχε κάποιου είδους σύγχυση πριν, αλλά θα έλεγα ότι αν δεν το καταλάβατε με τους πρώτους έξι μήνες του χάους, σήμερα μπορείτε να το καταλάβετε. [Ο Τραμπ] βρίσκεται σε αποστολή αναδιοργάνωσης του εμπορίου», είπε η Ντέμπορα Ελμς. Ο Τραμπ δείχνει ότι οι αποφάσεις είναι τελικά στα χέρια του και ότι θα ενεργήσει με εκπληκτικούς τρόπους για να πετύχει αυτό που θέλει, τόνισε η αναλύτρια.
Πανικός από την έκθεση για την εργασία στις ΗΠΑ
Λίγες ώρες αφού τέθηκαν σε ισχύ οι δασμοί όλα φάνηκαν να πηγαίνουν καλά – όπως δήλωσε και ο Τραμπ ερωτηθείς σχετικά- μέχρι που έπεσε η «βόμβα» της έκθεσης για την εργασία στις ΗΠΑ.
Η αύξηση της απασχόλησης στις ΗΠΑ περιορίστηκε τον Ιούλιο με μόλις 73.000 νέες θέσεις εργασίας, σύμφωνα με την έκθεση του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας (BLS). Οι αναθεωρημένοι αριθμοί από το Γραφείο Στατιστικών Εργασίας δείχνουν ότι αυτό αν και αρχικά θεωρήθηκε ότι οι θέσεις εργασίας αυξήθηκαν κατά 144.000 τον Μάιο στην πραγματικότητα αυξήθηκαν μόλις κατά 19.000 θέσεις εργασίας. Υπήρξε επίσης μεγάλη αναθεώρηση για τα στοιχεία του Ιουνίου. Έτσι οι νέες θέσεις εργασίας έφτασαν τις 14.000 και όχι τις 147.000, όπως είχε θεωρηθεί αρκετά. Αυτές οι μεγάλες αποκλίσεις είναι που έφεραν και την πτώση στις αγορές και μεγάλο εκνευρισμό στον Λευκό Οίκο.
Τα στοιχεία εκθέτουν τους κινδύνους των πολιτικών του Τραμπ και ενίσχυσαν τους φόβους των αγορών και των επενδυτών ότι η Ουάσινγκτον δεν δίνει την πλήρη εικόνα των προβλημάτων της αμερικανικής οικονομίας. Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν εδώ και μήνες ότι οι αποφάσεις του Αμερικανού προέδρου είναι πιθανό να επιβαρύνουν την οικονομία των ΗΠΑ, καθώς αυξάνουν το κόστος για τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές, ενώ οι προσλήψεις, οι πωλήσεις και οι επενδύσεις επιβραδύνονται. Οι φόβοι αυτοί ενισχύθηκαν με τα στοιχεία του Γραφείου Στατιστικών Εργασίας.
Πλήγμα για τα αμερικανικά νοικοκυριά
Οι δασμοί του Τραμπ θεωρούνται από αρκετούς ουσιαστικά ένας νέος φόρος για τις αμερικανικές επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Συγκεκριμένα το Εργαστήριο Προϋπολογισμού στο Πανεπιστήμιο Γέιλ εκτιμά ότι οι δασμοί θα κοστίσουν φέτος στο μέσο αμερικανικό νοικοκυριό 2.400 δολάρια.
Βραχυπρόθεσμα, εκτιμούν ότι αυτός ο νέος φόρος θα πλήξει περισσότερο τις οικογένειες με χαμηλότερο εισόδημα, καθώς οι αγορές τροφίμων, ρούχων, ηλεκτρονικών ειδών και άλλων κατηγοριών που επηρεάζονται από τους δασμούς τείνουν να αντιπροσωπεύουν μεγαλύτερο μέρος των δαπανών τους.
Πού πηγαίνουν τα χρήματα από τους δασμούς
Αρκετοί οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι το κόστος των αμερικανικών δασμών στα εισαγόμενα προϊόντα θα το πληρώσουν τελικά οι Αμερικανοί καταναλωτές και όχι χώρες εξαγωγείς.
Αντίθετα ο Αμερικανός πρόεδρος επιμένει ότι οι άλλες χώρες «κλέβουν» τις ΗΠΑ και οι δασμοί θα ισοσκελίσουν το έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών πληρωμών και θα φέρουν χρήματα στα αμερικανικά δημόσια ταμεία.
Βέβαια η πραγματικότητα είναι κάπως πιο περίπλοκη. Πράγματι το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ εισέπραξε ποσό ρεκόρ ύψους 28 δισ. δολαρίων από τους δασμούς τον Ιούνιο. Ωστόσο οι ΗΠΑ έχουν και ένα τεράστιο χρέος ύψους 36,8 τρισεκατομμυρίων δολαρίων να εξυπηρετήσουν.
Έτσι υπάρχουν εκτιμήσεις και ανησυχία ότι οι περικοπές φόρων και τα σχέδια του Ντόναλντ Τραμπ για τις δαπάνες και τους δασμούς πρόκειται να αυξήσουν περαιτέρω το χρέος, το οποίο ήδη βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ.
