Η ελεγχόμενη από τους Ρεπουμπλικάνους ομοσπονδιακή Γερουσία των ΗΠΑ απέρριψε χθες Παρασκευή πρόταση των Δημοκρατικών για να εμποδιστεί ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ να διατάξει νέα χρήση στρατιωτικής ισχύος εναντίον του Ιράν χωρίς πράσινο φως του Κογκρέσου, μερικές ώρες αφού ο αρχηγός του κράτους διεμήνυσε πως θα εξέταζε το ενδεχόμενο να γίνουν νέοι βομβαρδισμοί στην Ισλαμική Δημοκρατία.

Η ψηφοφορία (53 κατά, 47 υπέρ) απέρριψε ψήφισμα σχετικά με τις εξουσίες ως προς την κήρυξη πολέμου, που επανέφερε στην τάξη τον πρόεδρο Τραμπ και προέβλεπε πως θα χρειαζόταν έγκριση του Κογκρέσου για να διαταχθούν νέες εχθροπραξίες εναντίον του Ιράν.

Σε γενικές γραμμές, οι κομματικές γραμμές τηρήθηκαν, ωστόσο ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Τζον Φέτερμαν, που εκλέγεται στην Πενσιλβάνια, τάχθηκε κατά, ενώ Ρεπουμπλικάνοι, συμπεριλαμβανομένου του Ραντ Πολ, που εκλέγεται στο Κεντάκι, ψήφισε υπέρ.

Ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Τιμ Κέιν, βασικός εισηγητής του ψηφίσματος, προσπαθεί επί χρόνια να επαναβεβαιώσει την εξουσία του Κογκρέσου να κηρύσσει πόλεμο, να την πάρει πίσω τόσο από Δημοκρατικούς όσο και από Ρεπουμπλικάνους προέδρους.

Ο κ. Κέιν θύμισε πως το εγχείρημά του είχε σκοπό να υπογραμμίσει ότι το αμερικανικό Σύνταγμα αναγνωρίζει στο Κογκρέσο, όχι στον πρόεδρο, το δικαίωμα κήρυξης πολέμου και να απαιτήσει οποιαδήποτε εχθροπραξία εναντίον του Ιράν να εγκριθεί ρητώς, είτε με κήρυξη πολέμου ή άδεια για τη χρήση στρατιωτικής βίας, από το ομοσπονδιακό κεφάλαιο.

«Αν θεωρείτε πως ο πρόεδρος θα έπρεπε να είχε έλθει στο Κογκρέσο, είτε αν είσαστε υπέρ είτε αν είσαστε κατά του πολέμου με το Ιράν, θα υποστηρίξετε» το ψήφισμα, «θα υποστηρίξετε το Σύνταγμα, που άντεξε τη δοκιμασία του χρόνου», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Κέιν πριν από την ψηφοφορία.

Τα μέλη του Κογκρέσου πιέζουν να ενημερωθούν για τους βομβαρδισμούς που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ το περασμένο σαββατοκύριακο στο Ιράν, καθώς και για την τύχη των αποθεμάτων ουρανίου υψηλού επιπέδου εμπλουτισμού της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Νωρίτερα χθες ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ εκφράστηκε σε οξείς τόνους για τον ανώτατο ηγέτη του Ιράν αγιατολά Αλί Χαμενεΐ, προσθέτοντας πως δεν θα απέκλειε να διαταχτούν νέοι βομβαρδισμοί, αν η Τεχεράνη αρχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο σε ανησυχητικά υψηλό επίπεδο ξανά.

Αντιδρούσε σε τοποθέτηση του αγιατολά Χαμενεΐ στην πρώτη του εμφάνιση μετά τον πόλεμο 12 ημερών που εξαπέλυσε το Ισραήλ και τερματίστηκε χονδρικά δυο 24ωρα μετά τους βομβαρδισμούς αμερικανικών στρατηγικών βομβαρδιστικών εναντίον τριών πυρηνικών εγκαταστάσεων-κλειδιών του Ιράν.

Έπειτα από ενημερώσεις με απόρρητο περιεχόμενο που έγιναν από μέλη της ομάδας του προέδρου Τραμπ σε κορυφαία στελέχη της Βουλής των Αντιπροσώπων και της Γερουσίας, προχθές Πέμπτη και χθες Παρασκευή, Δημοκρατικοί πολιτικοί είπαν πως δεν έχουν πειστεί ότι οι ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις «αφανίστηκαν», όπως διαβεβαίωσε ο πρόεδρος Τραμπ μετά τα πλήγματα.

Αντίπαλοι της πρότασης του κ. Κέιν επιχειρηματολόγησαν πως η επιδρομή στο Ιράν ήταν μεμονωμένη, περιορισμένης έκτασης επιχείρηση εντός των προνομίων του προέδρου, όχι έναρξη ευρείας κλίμακας εχθροπραξιών.

Ο Ρεπουμπλικάνος γερουσιαστής Μπιλ Χάγκερτι, που εκλέγεται στο Τενεσί και διετέλεσε πρεσβευτής στην Ιαπωνία κατά την πρώτη θητεία του κ. Τραμπ (2017-2021), αντέταξε ότι η πρόταση θα εμπόδιζε οποιονδήποτε πρόεδρο να αναλαμβάνει γρήγορα δράση εναντίον οποιασδήποτε χώρας είναι αντίπαλος των ΗΠΑ.

«Δεν πρέπει να φορέσουμε αλυσίδα στα πόδια του προέδρου μας εν μέσω κρίσης, όταν διακυβεύονται ζωές», υποστήριξε.

Ο πρόεδρος Τραμπ απορρίπτει κάθε αμφισβήτηση για τη ζημιά που έκαναν στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα οι αμερικανικοί βομβαρδισμοί.

Το Ιράν επιμένει να διατρανώνει πως είναι κυριαρχικό δικαίωμά του να έχει πυρηνικό πρόγραμμα για πολιτικούς σκοπούς και διαψεύδει επί δεκαετίες ότι επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, όπως το κατηγορούν δυτικές κυβερνήσεις και το Ισραήλ.

Δυνάμει της αμερικανικής νομοθεσίας, η Γερουσία έχει προνόμια και προτεραιότητα ως προς την κήρυξη οποιουδήποτε πολέμου και κατά συνέπεια όφειλε να εξετάσει και να ψηφίσει για την πρόταση Κέιν άμεσα — υποβλήθηκε νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Για να τεθεί σε ισχύ θα έπρεπε να περάσει τόσο από τη Γερουσία, όσο και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ο πρόεδρος της κάτω Βουλής όμως, ο Ρεπουμπλικάνος Μάικ Τζόνσον, πιστός σύμμαχος του προέδρου, τόνισε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα πως δεν βρίσκει ότι είναι η ώρα για οτιδήποτε τέτοιο.

Κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Ντόναλντ Τραμπ –το 2020–, ο ίδιος γερουσιαστής, ο κ. Κέιν, κατέθεσε παρόμοιο ψήφισμα, για να περιοριστεί η δυνατότητα του αρχηγού του κράτους να διατάξει πόλεμο εναντίον του Ιράν.

Το μέτρο εκείνο είχε εγκριθεί, τόσο από τη Γερουσία όσο και από τη Βουλή των Αντιπροσώπων, αλλά χωρίς τον αριθμό των ψήφων που θα απαιτείτο για να ξεπεράσει το προεδρικό βέτο.