Ο πάπας Λέων ΙΔ’, ο πρώτος Αμερικανός ποντίφικας, εκφράζει ανησυχίες για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης, προειδοποιώντας ότι η ανεξέλεγκτη ανάπτυξή της μπορεί να απειλήσει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τη δικαιοσύνη.
Σε ομιλίες του, τονίζει την ανάγκη για υπευθυνότητα στη χρήση της τεχνολογίας, ώστε να υπηρετεί το κοινό καλό.
Η Εκκλησία, υπό την ηγεσία του Λέοντα ΙΔ’, προγραμματίζει δράσεις για την προώθηση μιας ηθικής και ανθρωποκεντρικής ανάπτυξης της AI, αναγνωρίζοντας την ανάγκη για κοινωνική δικαιοσύνη και προστασία των δικαιωμάτων των εργαζομένων.
Πιο αναλυτικά
Ο πάπας Λέων ΙΔ’, ο πρώτος Αμερικανός ποντίφικας στην ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, θέτει ως κύρια αποστολή του την αποτροπή των κινδύνων από την ανεξέλεγκτη ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης, προειδοποιώντας πως η τεχνολογία δεν πρέπει να παραστήσει τον Θεό, αναφέρει το Politico.
Στην πρώτη του επίσημη ομιλία προς τους Καρδιναλίους, ο Λέων ΙΔ’ προειδοποίησε για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης απέναντι στην «ανθρώπινη αξιοπρέπεια, τη δικαιοσύνη και την εργασία».
Δύο ημέρες αργότερα, μιλώντας σε δημοσιογράφους, εξήρε την «τεράστια δύναμη» της τεχνολογίας, προειδοποιώντας ωστόσο ότι απαιτεί υπευθυνότητα «ώστε να διασφαλιστεί πως μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το καλό όλων».
Peace cannot be built apart from #Truth, which we Christians believe is not the affirmation of abstract principles but an encounter with Christ. Truth enables us to confront the challenges of migration, the ethical use of artificial intelligence, and the protection of the Earth.
— Pope Leo XIV (@Pontifex) May 16, 2025
Όπως δήλωσε εκπρόσωπος του Βατικανού τη νύχτα που ολοκληρώθηκε το Κονκλάβιο, το όνομα που επέλεξε (Λέων) «δεν ήταν μια τυχαία αναφορά», υπενθυμίζοντας τις κοινωνικές παρεμβάσεις του Λέοντα ΙΓ΄ τον 19ο αιώνα υπέρ των δικαιωμάτων των εργατών στην εποχή της βιομηχανικής επανάστασης.
Ο Παόλο Μπενάντι, Φραγκισκανός μοναχός και σύμβουλος του Βατικανού για θέματα ηθικής της τεχνητής νοημοσύνης, δήλωσε στο Politico: «Η Εκκλησία μάς ζητά να κοιτάμε προς τους ουρανούς αλλά και να περπατάμε στη γη σύμφωνα με τις εποχές».
Υποστήριξε ότι δεν είναι καθόλου περίεργο που η Εκκλησία παρεμβαίνει στο θέμα της τεχνητής νοημοσύνης.
Η Μαρία Σαβόνα, καθηγήτρια οικονομικών στον τομέα της καινοτομίας στο Πανεπιστήμιο Luiss της Ρώμης και στο Πανεπιστήμιο του Σάσεξ, σημείωσε πως «Το Βατικανό θέλει να αποτρέψει ορισμένες εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη που θα ήταν επιζήμιες για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, και οι οποίες πιθανότατα θα επηρέαζαν δυσανάλογα τους λιγότερο ειδικευμένους εργαζομένους».
Η προειδοποίηση για τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης δεν έρχεται μόνο από την Εκκλησία.
Ο Έλον Μασκ, ιδιοκτήτης της πλατφόρμας X και δημιουργός του AI bot «Grok», έχει προειδοποιήσει to 2014 για την «επίκληση του δαίμονα» μέσω της απερίσκεπτης ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης, παρομοιάζοντάς τη με τη δημιουργία ενός «ψηφιακού Θεού».
Elon Musk back in 2014:
“with artificial intelligence we are summoning the demon…”
They literally tell you their plans yet most just refuse to listen pic.twitter.com/9TK6bRBXpL
— Vision4theBlind (@Vision4theBlind) February 17, 2025
Η δράση του Βατικανού για την τεχνητή νοημοσύνη ξεκίνησε επί της παποσύνης του Φραγκίσκου. Το 2020, συγκέντρωσε θρησκευτικούς και πολιτικούς ηγέτες, καθώς και εταιρείες τεχνολογίας όπως οι IBM και Cisco, για να υπογράψουν το «Ρωμαϊκό Κάλεσμα για την Ηθική στην Τεχνητή Νοημοσύνη», μια δέσμευση για υπεύθυνη και κοινωνικά ωφέλιμη ανάπτυξη της AI.
Τον Ιανουάριο, το Βατικανό δημοσίευσε επίσημη δήλωση προειδοποιώντας ότι η τεχνητή νοημοσύνη ενδέχεται να οδηγήσει την ανθρωπότητα στο να «υποδουλωθεί στο ίδιο της το έργο».
Ως απόφοιτος μαθηματικών και προερχόμενος από τις ΗΠΑ, την πατρίδα της Silicon Valley και της τεχνολογικής επανάστασης, ο πάπας Λέων ΙΔ’ θεωρείται ιδιαίτερα κατάλληλος για να συνεχίσει αυτή την προσπάθεια.
Για τον Μπενάντι, ο ρόλος της Εκκλησίας ως «ειδικού στην ανθρώπινη φύση» μπορεί να εμπνεύσει ηγέτες, ιδιαίτερα από καθολικές χώρες, «να δημιουργήσουν μια τεχνητή νοημοσύνη που φροντίζει τον άνθρωπο και ευθυγραμμίζεται με την κοινωνική δικαιοσύνη».
Στην πρώτη του τηλεφωνική επικοινωνία με την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι, οι δύο ηγέτες δεσμεύτηκαν να συνεχίσουν να εργάζονται για «μια ηθική και ανθρωποκεντρική ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης».
Πέρυσι, κατόπιν πρόσκλησης της Μελόνι, ο Φραγκίσκος είχε απευθυνθεί στους ηγέτες της G7 για θέματα ηθικής της AI. «Το ενδιαφέρον του [Βατικανού] για την τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι παράξενο», δήλωσε η Σαβόνα.
«Ο Φραγκίσκος επίσης έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για την κλιματική αλλαγή, που είναι ένα σύγχρονο ζήτημα. Η αποστολή [της Εκκλησίας] είναι να παραμένει πιστή στις βασικές αρχές, προσαρμοζόμενη όμως στον κόσμο».
Η ίδια πρόσθεσε ότι το Βατικανό θα μπορούσε να αξιοποιήσει το δίκτυό του στον Παγκόσμιο Νότο για να «πυροδοτήσει μια πιο δημοκρατική πρόσβαση» στην τεχνητή νοημοσύνη, την ώρα που η ισχύς συγκεντρώνεται στα χέρια των τεχνολογικών κολοσσών και των πλουσιότερων χωρών.
Ο νέος ποντίφικας γνωρίζει ότι η Εκκλησία «μπορεί να βοηθήσει στο να δώσει νόημα σε έναν κόσμο που αλλάζει, καθοδηγώντας τον προς τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, και να μας δείξει πώς η τεχνική καινοτομία μπορεί να στηρίξει την κοινωνική φροντίδα», ανάφερε η Σαβόνα.
Ωστόσο, η σύγκρουση μεταξύ πίστης και τεχνολογίας «είναι ένα πολύ σύγχρονο ζήτημα», δήλωσε ο Μπενάντι, επισημαίνοντας ότι πολλοί επιστήμονες στην ιστορία υπήρξαν επίσης πιστοί.
