Οι προσδοκίες για ειρηνευτική διέξοδο από τις εχθροπραξίες ανάμεσα στην Ρωσία και την Ουκρανία επανέρχονται σήμερα Δευτέρα στο προσκήνιο, καθώς οι δύο πλευρές ετοιμάζονται για νέες απευθείας συνομιλίες στην Κωνσταντινούπολη, εν μέσω σφοδρών επιθέσεων και ισχυρών διεθνών πιέσεων.

Ωστόσο, το χάσμα μεταξύ τους παραμένει βαθύ, ενώ η κλιμάκωση στο πεδίο της μάχης μαρτυρά τη δυσκολία εξεύρεσης κοινού τόπου.

Ρώσοι και Ουκρανοί αξιωματούχοι αναμένεται να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι τη Δευτέρα στην Κωνσταντινούπολη για τον δεύτερο γύρο άμεσων ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων από τη ρωσική εισβολή του 2022, όμως οι δύο πλευρές εξακολουθούν να διαφωνούν βαθιά για το πώς μπορεί να τερματιστεί ο πόλεμος, ενώ οι συγκρούσεις εντείνονται.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, έχει ζητήσει από τη Ρωσία και την Ουκρανία να καταλήξουν σε ειρήνη, ωστόσο μέχρι στιγμής αυτό δεν έχει συμβεί και ο Λευκός Οίκος έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα «αποχωρήσουν» από τις διαπραγματεύσεις εάν οι δύο πλευρές αποδειχθούν υπερβολικά «πεισματάρες» ώστε να επιτύχουν μια ειρηνευτική συμφωνία.

Ο πρώτος γύρος συνομιλιών στις 16 Μαΐου οδήγησε στη μεγαλύτερη ανταλλαγή αιχμαλώτων του πολέμου, αλλά δεν υπήρξε καμία ένδειξη για ειρήνη -ούτε καν για κατάπαυση του πυρός-, καθώς οι δύο πλευρές παρουσίασαν απλώς τις αρχικές τους θέσεις.

Οι διπλωματικές αντιπροσωπείες

Αφού για ημέρες παρέμενε αβέβαιο αν η Ουκρανία θα συμμετάσχει τελικά στον δεύτερο γύρο, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι ο υπουργός Άμυνας, Ρουστέμ Ουμέροφ, θα συναντηθεί με Ρώσους αξιωματούχους στην Κωνσταντινούπολη.

Σύμφωνα με προεδρικό διάταγμα του Ζελένσκι την Κυριακή, η ουκρανική αποστολή θα περιλαμβάνει επίσης τον υφυπουργό Εξωτερικών, καθώς και αρκετούς στρατιωτικούς και στελέχη των υπηρεσιών πληροφοριών.

Επικεφαλής της ρωσικής αποστολής θα είναι ο σύμβουλος του Κρεμλίνου, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, ο οποίος μετά τον πρώτο γύρο είχε επικαλεστεί τον Γάλλο στρατηγό και πολιτικό Ναπολέοντα Βοναπάρτη για να υποστηρίξει πως «ο πόλεμος και οι διαπραγματεύσεις πρέπει πάντα να διεξάγονται ταυτόχρονα».

Ο Αμερικανός απεσταλμένος Κιθ Κέλογκ έχει αναφέρει ότι «οι ΗΠΑ θα συμμετάσχουν στις συνομιλίες» και ότι «εκπρόσωποι της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας θα είναι επίσης παρόντες», αν και δεν ήταν σαφές σε ποιο επίπεδο θα εκπροσωπηθούν οι ΗΠΑ.

Οι μάχες μαίνονται

Την Κυριακή, η Ουκρανία εξαπέλυσε μία από τις πιο σφοδρές επιθέσεις της από την έναρξη του πολέμου, πλήττοντας ρωσικά στρατηγικά βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς με δυνατότητα πυρηνικών χτυπημάτων στη Σιβηρία και άλλες στρατιωτικές βάσεις, ενώ το Κρεμλίνο απάντησε εκτοξεύοντας 472 drones κατά της Ουκρανίας, σύμφωνα με την ουκρανική πολεμική αεροπορία — αριθμός-ρεκόρ για μία νύχτα.

Το μνημόνιο

Η ιδέα των απευθείας συνομιλιών προτάθηκε αρχικά από τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν, αφού η Ουκρανία και ευρωπαϊκές δυνάμεις ζήτησαν κατάπαυση του πυρός, κάτι που το Κρεμλίνο απέρριψε.

Ο Πούτιν δήλωσε ότι η Ρωσία θα συντάξει ένα μνημόνιο στο οποίο θα καθορίζει το γενικό πλαίσιο μιας πιθανής ειρηνευτικής συμφωνίας και μόνο τότε θα συζητήσει για κατάπαυση του πυρός.

Το Κίεβο ανέφερε το Σαββατοκύριακο ότι ακόμη αναμένει το μνημόνιο από τη ρωσική πλευρά.

Ο επικεφαλής των Ρώσων διαπραγματευτών, Βλαντίμιρ Μεντίνσκι, δήλωσε την Κυριακή ότι «το Κρεμλίνο έλαβε ένα ουκρανικό προσχέδιο μνημονίου» και πρόσθεσε στο πρακτορείο RIA ότι «θα αντιδράσουμε σε αυτό τη Δευτέρα».

Οι όροι-αγκάθια

Σύμφωνα με τον Αμερικανό απεσταλμένο Κιθ Κέλογκ, οι δύο πλευρές στην Τουρκία θα παρουσιάσουν τα αντίστοιχα έγγραφα που περιγράφουν τους όρους ειρήνης, αν και είναι σαφές ότι έπειτα από τρία χρόνια πολέμου η Μόσχα και το Κίεβο εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ μακριά.

Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, ο Πούτιν παρουσίασε τους αρχικούς του όρους για άμεσο τερματισμό του πολέμου: η Ουκρανία πρέπει να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της για ένταξη στο ΝΑΤΟ και να αποσύρει όλα τα στρατεύματά της από ολόκληρη την επικράτεια των τεσσάρων ουκρανικών περιοχών που διεκδικεί και ελέγχει ως επί το πλείστον η Ρωσία.

Οι Ουκρανοί διαπραγματευτές στην Κωνσταντινούπολη αναμένεται να παρουσιάσουν στη ρωσική πλευρά έναν προτεινόμενο οδικό χάρτη για την επίτευξη διαρκούς ειρηνευτικής διευθέτησης, σύμφωνα με έγγραφο που έχει δει το Reuters.

Στο έγγραφο αναφέρεται ότι «δεν θα υπάρχουν περιορισμοί στη στρατιωτική ισχύ της Ουκρανίας μετά τη σύναψη ειρηνευτικής συμφωνίας», ότι «δεν θα υπάρξει καμία διεθνής αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας σε ουκρανικά εδάφη που κατέλαβαν οι ρωσικές δυνάμεις» και ότι «θα υπάρξουν επανορθώσεις προς την Ουκρανία».

Το ίδιο έγγραφο ορίζει επίσης ότι «η τρέχουσα τοποθεσία της γραμμής του μετώπου θα αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για διαπραγματεύσεις σχετικά με την εδαφική διευθέτηση».

Η Ρωσία ελέγχει σήμερα λίγο κάτω από το 1/5 της Ουκρανίας, περίπου 113.100 τετραγωνικά χιλιόμετρα, έκταση σχεδόν ίση με αυτή της αμερικανικής πολιτείας του Οχάιο, αναφέρει το Reuters.

Ο Πούτιν διέταξε την εισβολή δεκάδων χιλιάδων στρατιωτών στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, έπειτα από οκτώ χρόνια συγκρούσεων στην ανατολική Ουκρανία μεταξύ ρωσόφιλων αυτονομιστών και ουκρανικών δυνάμεων.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δηλώνουν ότι περισσότεροι από 1,2 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και τραυματιστεί από το 2022.

Ο Τραμπ έχει αποκαλέσει τον Πούτιν «τρελό» και έχει επιπλήξει δημοσίως τον Ζελένσκι στο Οβάλ Γραφείο, αλλά έχει επίσης δηλώσει πως «πιστεύω ότι η ειρήνη είναι εφικτή» και προειδοποίησε ότι «αν ο Πούτιν καθυστερήσει, θα μπορούσα να επιβάλω σκληρές κυρώσεις στη Ρωσία».