Οι ψηφοφόροι στην Πολωνία θα ψηφίσουν την 1η Ιουνίου σε δεύτερο γύρο για να εκλέξουν τον επόμενο πρόεδρό τους ανάμεσα στον δήμαρχο της Βαρσοβίας Ράφαλ Τρασκόφσκι και τον εθνικιστή ιστορικό Κάρολ Ναβρότσκι.

Ο δήμαρχος της Βαρσοβίας Ράφαλ Τρασκόφσκι, ο οποίος ήρθε χθες, Κυριακή, με μικρή διαφορά πρώτος στον πρώτο γύρο των πολωνικών προεδρικών εκλογών, είναι ένας φιλοευρωπαίος πολιτικός, ο οποίος υποσχέθηκε να κάνει πιο φιλελεύθερους τους νόμους για την άμβλωση και να εγγυηθεί τα δικαιώματα της κοινότητας ΛΟΑΤΚΙ.

Πιστώνεται με 31,2% των ψήφων, έναντι 29,7% για τον 42χρονο Κάρολ Ναβρότσκι, τον υποψήφιο που υποστηρίζεται από το συντηρητικό κόμμα Νόμος και Δικαιοσύνη (PiS), σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Ipsos για τη δημόσια τηλεόραση της Πολωνίας TVP που αφορά το 90% των ψήφων. Ωστόσο κανένας από τους δύο δεν έλαβε με την πρώτη προσπάθεια την απαιτούμενη απόλυτη πλειοψηφία και γι’ αυτό είναι απαραίτητος ένας δεύτερος γύρος. Τρίτος έρχεται ο Σλάβομιρ Μεντζέν, υποψήφιος του ακροδεξιού Κόμματος Συνομοσπονδίας, με 14,8%.

Μια νίκη του 53χρονου ευρωπαϊστή, Ράφαλ Τρασκόφσκι θα έβαζε τέλος σε μια δύσκολη συγκατοίκηση και θα επέτρεπε στην κυβέρνηση, η οποία βρίσκεται στην εξουσία από το Δεκέμβριο 2023, να πραγματοποιήσει τις προεκλογικές της υποσχέσεις.

Με την υποστήριξη του κεντρώου Συνασπισμού Πολιτών (KO) του πρωθυπουργού της Πολωνίας, Ντόναλντ Τουσκ, θα μονομαχήσει στο δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών, την 1η Ιουνίου, με τον Ναβρότσκι, ο οποίος υποστηρίζεται από το PiS του απερχόμενου προέδρου Αντρέι Ντούντα.

Ποιος είναι ο Ράφαλ Τρασκόφσκι

Πρώην υφυπουργός Εξωτερικών, ο Ράφαλ Τρασκόφσκι είχε χάσει με πολύ μικρή διαφορά το 2020 την πρώτη κούρσα του για την προεδρία με αντίπαλο τον συντηρητικό Αντρέι Ντούντα.

Μολονότι η πλειονότητα των υποψηφίων υποστήριξε την ενίσχυση της στρατιωτικής ισχύος της χώρας, ο Ράφαλ Τρασκόφκσι προέβαλε τις κυβερνητικές ανακοινώσεις ότι προσεχώς θα αφιερώσει το 5% του ΑΕΠ στην εθνική ασφάλεια, έναντι του 4,7% που προβλέπεται για φέτος.

Στη διεθνή σκηνή, υπογραμμίζει τη σημασία της ΕΕ, ενώ ο αντίπαλός του Κάρολ Ναβρότσκι ποντάρει κυρίως στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ.

Γόνος μιας οικογένειας διανοουμένων της Βαρσοβίας, ο Τρασκόφσκι είναι ο γιος ενός πρωτοπόρου της τζαζ της δεκαετίας του 1950, όταν η μουσική αυτή ήταν μισητή από το κομμουνιστικό καθεστώς.

Τη στιγμή που έπεφτε το τείχος του Βερολίνου, εκείνος αποφοιτούσε από το σχολείο και εργαζόταν ως εθελοντής στις πρώτες ελεύθερες πολωνικές εκλογές που επέσπευσαν το τέλος της κομμουνιστικής εποχής.

Πήρε πτυχίο στις διεθνείς σχέσεις από το Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας και στη συνέχεια διδακτορικό με θέμα τη μεταρρύθμιση της ΕΕ. Σπούδασε επίσης στην Οξφόρδη, το Παρίσι και το Κολέγιο της Ευρώπης, κοντά στη Βαρσοβία.

Δηλωμένος ευρωπαϊστής, ομιλεί αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά, ρωσικά και ισπανικά και είχε εργασθεί κάποτε ως δάσκαλος της αγγλικής.

Το 2009 εξελέγη στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το 2013 συμμετείχε στην πρώτη κυβέρνηση του Ντόναλντ Τουσκ, πριν αυτός ο τελευταίος γίνει πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Ο Ράφαλ Τρασκόφσκι πήρε στη συνέχεια τη θέση του υπουργού αρμόδιου για τις τεχνολογίες και μετά έγινε υφυπουργός Εξωτερικών, ενώ το 2017 εξελέγη αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος. Ο Τρασκόφσκι εξελέγη Δήμαρχος της Βαρσοβίας για πρώτη φορά το 2018 και επανεξελέγη το 2024.

Είναι παντρεμένος και πατέρας δύο παιδιών. Υποσχέθηκε να υπερασπισθεί τα δικαιώματα των γυναικών και να νομιμοποιήσει την άμβλωση σε αυτή τη χώρα στην οποία επικρατούν οι καθολικοί και η διαδικασία αυτή είναι σχεδόν απαγορευμένη. Το Μάρτιο δήλωσε πως θέλει να εργασθεί ώστε «αυτός ο μεσαιωνικός νόμος για την απαγόρευση της άμβλωσης να γίνει ένα πράγμα του παρελθόντος».

Ποιος είναι ο Κάρολ Ναβρότσκι

Ο 42χρονος Κάρολ Ναβρότσκι έκανε από την πλευρά του μια προεκλογική εκστρατεία βασισμένη στο σύνθημα «Πρώτα η Πολωνία, πρώτα οι Πολωνοί», στοχοθετώντας την Ευρωπαϊκή Ένωση και την κοινότητα του σχεδόν ενός εκατομμυρίου Ουκρανών προσφύγων που ζουν στη χώρα και καταγγέλλοντας τα γενναιόδωρα επιδόματα που δίνονται στους πρόσφυγες.

Σε προεκλογικό του βίντεο δήλωνε πως οι κοινωνικές παροχές «προορίζονται πρώτα απ’ όλα για τους Πολωνούς» και πως «στις ουρές στους γιατρούς και τα νοσοκομεία» οι πολωνοί πολίτες πρέπει «να έχουν προτεραιότητα».

Κατηγόρησε επίσης την Ουκρανία ότι «δεν έχει επιδείξει ευγνωμοσύνη γι’ αυτά που έχουν κάνει οι Πολωνοί», και τον πρόεδρό της, τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, για «αυθάδεια».

Το εθνικιστικό PiS, κύριος σχηματισμός της αντιπολίτευσης και στην εξουσία από το 2015 ως το 2023, αποφάσισε το Νοέμβριο 2024 να υποστηρίξει την υποψηφιότητα του ιστορικού.

Θαυμαστής του Ντόναλντ Τραμπ, ο Ναβρότσκι τον συνάντησε στο Λευκό Οίκο δύο εβδομάδες πριν από τις εκλογές. Ισχυρίζεται πως ο αμερικανός πρόεδρος του είπε: «Θα νικήσετε». Η συνάντηση αυτή είχε προκαλέσει στην Πολωνία κατηγορίες για αμερικανική ανάμιξη στις προεδρικές εκλογές.

Στη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Κάρολ Ναβρότσκι ζήτησε να γίνονται έλεγχοι στα σύνορα με τη Γερμανία ώστε να εμποδίζεται η είσοδος μεταναστών, που επαναπροωθούνται, σύμφωνα με τον ίδιο, απ’ αυτή τη χώρα, και ζήτησε να καταβάλει το Βερολίνο στην Πολωνία αποζημιώσεις για το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Δεκαπέντε ημέρες πριν από τον πρώτο γύρο, η υποψηφιότητά του κλονίσθηκε από ένα σκάνδαλο. Στη διάρκεια τηλεοπτικού ντιμπέιτ, στο οποίο αντιτάχθηκε στην επιβολή φόρου στα ακίνητα, υποστήριξε πως δεν διαθέτει ο ίδιος παρά μόνο ένα διαμέρισμα.

Όμως λίγο μετά μέσα ενημέρωσης αποκάλυψαν ότι είχε αποκτήσει και ένα δεύτερο από έναν ηλικιωμένο με μια συναλλαγή που χαρακτηρίσθηκε σκοτεινή από παρατηρητές και πολιτικούς αντιπάλους του.

Ο Κάρολ Ναβρότσκι γεννήθηκε στο Γκντανσκ, όπου στα νιάτα του έπαιξε ποδόσφαιρο και έκανε πυγμαχία, πριν αποκτήσει διδακτορικό στην Ιστορία. Διετέλεσε διευθυντής του μουσείου του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου στην πόλη αυτή από το 2017 ως το 2021.

Από το 2021 διευθύνει το Ινστιτούτο Ιστορικής Μνήμης (IPN), το οποίο έχει αναλάβει να διεξαγάγει έρευνες σχετικά με τα εγκλήματα των ναζί και των κομμουνιστών.

Πέρυσι η Ρωσία πρόσθεσε αυτόν τον εθνικιστή στον κατάλογο των καταζητούμενων της λόγω της δράσης του για την κατεδάφιση μνημείων της σοβιετικής εποχής στην Πολωνία.