Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ πραγματοποίησε συνεδρίαση για τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, εστιάζοντας στην αυξανόμενη πολιτική κρίση που προκαλεί η ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας, υπό τον Μίλοραντ Ντόντικ. Ο Ύπατος Εκπρόσωπος Κρίστιαν Σμιτ χαρακτήρισε την κατάσταση τη σοβαρότερη από την υπογραφή της Συμφωνίας του Ντέιτον, προειδοποιώντας για πιθανές απόσχιση.
Οι ΗΠΑ και η ΕΕ εξέφρασαν ανησυχίες για τις ενέργειες του Ντόντικ, ενώ η Ρωσία αμφισβήτησε τη νομιμότητα του Σμιτ. Παρά τις διαφωνίες, η πλειοψηφία των κρατών-μελών στηρίζει την αποστολή του Ύπατου Εκπροσώπου, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για διατήρηση της σταθερότητας στην περιοχή.
Πιο αναλυτικά
Την εξαμηνιαία συνεδρίαση του για τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη πραγματοποίησε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Η συνεδρίαση επικεντρώθηκε στην αυξανόμενη πολιτική κρίση, ιδίως στις ενέργειες του Προέδρου της Σερβικής Δημοκρατίας, Μίλοραντ Ντόντικ, που έχουν προκαλέσει ανησυχίες για την ευστάθεια της χώρας και την τήρηση της Συμφωνίας του Ντέιτον.
Ο Ύπατος Εκπρόσωπος Κρίστιαν Σμιτ ενημέρωσε τα κράτη-μέλη για την τελευταία έκθεση του Γραφείου του που καλύπτει την περίοδο από 16 Οκτωβρίου 2024 έως 15 Απριλίου 2025.
On 5 May, @kas_ny hosted a high-level discussion with @OHR_BiH High Representative of Bosnia and Herzegovina, Mr. Christian Schmidt, in light of the #UNSC semi-annual debate. The High Representative’s role remains vital for #multilateralism.#KAS4security pic.twitter.com/OAHzAxLLwV
— KAS New York Office (@kas_ny) May 7, 2025
Ο κ. Σμιτ χαρακτήρισε την πολιτική κρίση ως τη σοβαρότερη από την εποχή της Συμφωνίας του Ντέιτον και ανέφερε ότι, μετά την καταδίκη του Ντόντικ για μη εφαρμογή αποφάσεων του Ύπατου Εκπροσώπου, η ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας ενέκρινε νόμους που υπονομεύουν κρατικούς θεσμούς και πρότεινε σχέδιο Συντάγματος, αφήνοντας να εννοηθεί πρόθεση για de facto απόσχιση.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες τόνισαν μεταξύ άλλων τη δέσμευση τους στην κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης και καταδίκασαν τη ρητορική και τις ενέργειες απόσχισης.
Η ΕΕ εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες για τις ενέργειες της Σερβικής Δημοκρατίας που είναι αντίθετες προς την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας και κάλεσε σε σεβασμό της συνταγματικής τάξης.
Το Ηνωμένο Βασίλειο υπογράμμισε τη σημασία της Συμφωνίας του Ντέιτον και χαρακτήρισε τις ενέργειες του Ντόντικ άμεση απειλή για την εδαφική ακεραιότητα της χώρας.
Ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της Ελλάδας, πρέσβης Ευάγγελος Σέκερης, τόνισε την ισχυρή δέσμευση της Ελλάδας για τη διατήρηση της σταθερότητας και της ασφάλειας στη Βοσνία-Ερζεγοβίνη, καθώς και τη συνεχή εμπλοκή της χώρας μας και την ουσιαστική στήριξή μας στην επιχείρηση της ΕΕ EUFOR Althea.
Ο κ. Σέκερης ανέφερε ότι με πλήρη σεβασμό των ειρηνευτικών συμφωνιών του Ντέιτον, η κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα, η συνταγματική τάξη και η πολιτική ανεξαρτησία της Βοσνίας και Ερζεγοβίνης δεν θα αμφισβητηθούν.
Υπογράμμισε επίσης ότι η Διακήρυξη της Θεσσαλονίκης της Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων του 2003 καθόρισε τις βασικές αρχές της διαδικασίας ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, με βάση ένα κοινό ευρωπαϊκό όραμα θεμελιωδών αξιών.
Η επικεφαλής της Σερβικής Δημοκρατίας, Ζέλικα Τσβιγιάνοβιτς τόνισε ότι διακυβεύεται η ισορροπία που εγκαθίδρυσε η Συμφωνία του Ντέιτον και ανέφερε ότι οι παρεμβάσεις του Σμιτ, συμπεριλαμβανομένης της επιβολής νομοθεσίας, υπερβαίνουν την εντολή του και στερούνται νομικής βάσης.
Η Ρωσία αμφισβήτησε τη νομιμότητα του διορισμού του Σμιτ, υποστηρίζοντας ότι δεν έχει εγκριθεί από το Συμβούλιο Ασφαλείας και επομένως δεν είναι νόμιμος Ύπατος Εκπρόσωπος. Κατηγόρησε επίσης τον Σμιτ ότι παρεμβαίνει στις εσωτερικές υποθέσεις της χώρας και υπονομεύει τη σταθερότητα.
Σημειώνεται ότι η πλειοψηφία των κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, στηρίζει τον Ύπατο Εκπρόσωπο και τη νομιμότητα της εντολής του.
Αν και υπήρξε συναίνεση για την ανάγκη διατήρησης της ειρήνης και της σταθερότητας στη χώρα, οι διαφωνίες ως προς τη νομιμότητα και τη δράση του Ύπατου Εκπροσώπου Κρίστιαν Σμιτ στο Συμβούλιο Ασφαλείας παραμένουν έντονες.
