Έπειτα από ένα πολιτικό θρίλερ που κράτησε σε αγωνία την Γερμανία αλλά και την υπόλοιπη Ευρώπη, ο ηγέτης των Χριστιανοδημοκρατών Φρίντριχ Μερτς κέρδισε την ψηφοφορία στην Βουλή, και αναδείχτηκε νέος καγκελάριος της χώρας, με τη δεύτερη προσπάθεια.

Ο Μερτς είχε αρχικά συγκεντρώσει έξι ψήφους λιγότερες από την απόλυτη πλειοψηφία που χρειαζόταν το πρωί της Τρίτης για να εκλεγεί καγκελάριος,  ένα σημαντικό πλήγμα στο κύρος του και μια πρωτοφανής αποτυχία στη μεταπολεμική γερμανική ιστορία.

Καθώς επρόκειτο για μυστική ψηφοφορία στην Μπούντεσταγκ των 630 εδρών, δεν υπήρχε καμία ένδειξη ποιοι αρνήθηκαν να τον υποστηρίξουν – είτε ήταν βουλευτές από τον κεντροαριστερό εταίρο του συνασπισμού του, τους Σοσιαλδημοκράτες είτε ήταν δικοί του βουλευτές, συντηρητικοί.

Μετά από μερικές ώρες αβεβαιότητας στην Μπούντεσταγκ, τα κόμματα και ο πρόεδρος του Σώματος συμφώνησαν να διεξαχθεί και δεύτερη ψηφοφορία, την οποία ο Μερτς κέρδισε στη συνέχεια με 325 ψήφους, δηλαδή με πλειοψηφία εννέα βουλευτών.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός Χριστιανοδημοκρατών Σοσιαλδημοκρατών έχει 328 και θα έπρεπε εξαρχής να εκλέξει καγκελάριο. Ωστόσο είναι προφανές ότι 18 από όλους τους βουλευτές της Μεγάλης Συμμαχίας διαφώνησαν.

Κανένας υποψήφιος καγκελάριος δεν έχει χάσει μια ψηφοφορία στην Μπούντεσταγκ στα 76 χρόνια από την αποκατάσταση της δημοκρατίας στη Γερμανία το 1949. Αυτό προκάλεσε ένα κλίμα σύγχυσης στο κοινοβούλιο τις ώρες μετά την πρώτη ψηφοφορία.

Σύμφωνα με το σύνταγμα της Γερμανίας, δεν υπάρχει όριο για το πόσες ψηφοφορίες μπορούν να διεξαχθούν, αλλά στην πράξη μια ακόμη ήττα του Μερτς θα σήμαινε μεγάλο πονοκέφαλο για τους Χριστιανοδημοκράτες του, για το αδελφό κόμμα του, τη Χριστιανοκοινωνική Ένωση στην Βαυαρία και τον κυβερνητικό τους εταίρο, τους Σοσιαλδημοκράτες.

Το αποτέλεσμα σήμαινε ότι αποτράπηκε μια ολοκληρωτική πανωλεθρία, δήλωσε ένας γερμανικός ειδησεογραφικός ιστότοπος.  Ο 69χρονος Μερτς ορκίστηκε στη συνέχεια καγκελάριος από τον πρόεδρο Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάγερ και η ομάδα των 17 υπουργών του θα αναλάβει στην διάρκεια της ημέρας καθήκοντα.

Η απόφαση για την δεύτερη ψηφοφορία

Η πρόεδρος της Bundestag Julia Klöckner σχεδίαζε αρχικά η δεύτερη ψηφοφορία να γίνει την Τετάρτη, αλλά ο γενικός γραμματέας των Χριστιανοδημοκρατών Carsten Linnemann δήλωσε ότι ήταν σημαντικό να λυθεί το ζήτημα την Τρίτη.

“Η Ευρώπη χρειάζεται μια ισχυρή Γερμανία, γι’ αυτό δεν μπορούμε να περιμένουμε μέρες”, δήλωσε στη γερμανική τηλεόραση. Ο επικεφαλής της κοινοβουλευτικής ομάδας Jens Spahn απηύθυνε έκκληση στο αίσθημα ευθύνης των συναδέλφων του: “Όλη η Ευρώπη, ίσως και ολόκληρος ο κόσμος, παρακολουθεί αυτή την ψηφοφορία”.

Η ήττα του Μερτς είχε θεωρηθεί από τους πολιτικούς σχολιαστές ως ταπείνωση, που ενδεχομένως προκλήθηκε από μια χούφτα δυσαρεστημένων μελών του σοσιαλδημοκρατικού SPD, το οποίο υπέγραψε συμφωνία συνασπισμού με τους συντηρητικούς του τη Δευτέρα. Στην πραγματικότητα δεν γνωρίζουμε ποιοι βουλευτές εξέφρασαν δυσαρέσκεια. Η ψηφοφορία είναι μυστική.

Ο πρόεδρος της Μπούντεσταγκ δήλωσε στους βουλευτές ότι εννέα από τους 630 βουλευτές απουσίαζαν από την πρώτη ψηφοφορία, ενώ τρεις απείχαν, ενώ ένα ακόμη ψηφοδέλτιο είχε κηρυχθεί άκυρο.

Ο νέος υπουργός Ευρώπης της Γερμανίας, Gunther Krichbaum, δήλωσε στο BBC ότι ορισμένοι βουλευτές μπορεί να ήλπιζαν σε ρόλο υπουργού ή υφυπουργού και οι ελπίδες τους διαψεύστηκαν. Επεσήμανε επίσης ότι ορισμένοι νέοι σοσιαλδημοκράτες είχαν δηλώσει δημοσίως ότι δεν πείστηκαν από τον Μερτς. Αυτοί θα μπορούσαν να είχαν καταψηφίσει τον Μερτς στην πρώτη ψηφοφορία.

Ωστόσο, οι αξιωματούχοι του SPD ήταν ανένδοτοι. Τόνισαν με κάθε τρόπο ότι το κόμμα τους είναι πλήρως προσηλωμένο στη συμφωνία συνασπισμού. “Ήταν μια μυστική ψηφοφορία, οπότε κανείς δεν γνωρίζει”, δήλωσε ο ανώτερος σοσιαλδημοκράτης βουλευτής Ralf Stegner στο BBC.  “Μπορώ να σας πω ότι δεν έχω την παραμικρή εντύπωση ότι η κοινοβουλευτική μας ομάδα ενδεχομένως δεν θα αναγνώριζε την ευθύνη μας”.

Ο Gunther Krichbaum, συντηρητικός, δήλωσε ότι το σαφές μήνυμα ήταν ότι “τώρα βρισκόμαστε στην κατάσταση να δημιουργήσουμε μια σταθερή κυβέρνηση” για να αντιμετωπίσει τα μεγάλα ζητήματα της Γερμανίας, όπως το μεταναστευτικό και η οικονομία.

Η ακροδεξιά AfG

Το ακροδεξιό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία, το οποίο ήρθε δεύτερο στις εκλογές του Φεβρουαρίου με 20,8% των ψήφων, εκμεταλλεύτηκε την αρχική αποτυχία του Μερτς και ζήτησε νέες εκλογές.  Η επικεφαλής της  Εναλλακτικής για την Γερμανία, Άλις Βάιντελ έγραψε στο X ότι η ψηφοφορία έδειξε “τα αδύναμα θεμέλια πάνω στα οποία οικοδομήθηκε ο συνασπισμός μεταξύ των [συντηρητικών] και του SPD, ο οποίος απορρίφθηκε από τους ψηφοφόρους”.

Ο νέος υπουργός Εξωτερικών της Γερμανίας, Χριστιανοδημοκράτης, Γιόχαν Βαντεφούλ, δήλωσε στο BBC ότι η αρχική ψηφοφορία ήταν “ένα εμπόδιο, αλλά όχι μια καταστροφή”.

Μεταξύ των πρώτων διεθνών ηγετών που συνεχάρησαν τον συντηρητικό ηγέτη της Γερμανίας ήταν ο Ουκρανός Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος ευχήθηκε η Γερμανία “να γίνει ακόμη πιο ισχυρή ώστε να δούμε περισσότερη γερμανική ηγεσία στις ευρωπαϊκές και διατλαντικές υποθέσεις”.

Πολιτικοί ανταποκριτές στην Μπούντεσταγκ δήλωσαν ότι το αρχικό αποτέλεσμα-σοκ του Μερτς έδειξε ότι υπάρχει ένα πιθανό ζήτημα που παραμονεύει στις τάξεις του κυβερνητικού συνασπισμού. 

Ο βουλευτής της AfD Bernd Baumann δήλωσε ότι το CDU είχε υποσχεθεί μια σειρά από πολιτικές παρόμοιες με αυτές του δικού του κόμματος, όπως ο περιορισμός της μετανάστευσης, και στη συνέχεια προχώρησε σε συμμαχία με την κεντροαριστερά: “Αυτό δεν λειτουργεί. Δεν λειτουργεί έτσι η δημοκρατία”.

“Αυτό δεν είναι καλό”, προειδοποίησε η πολιτικός των Πρασίνων Katrin Göring-Eckardt. “Παρόλο που δεν θέλω αυτόν τον καγκελάριο ούτε τον υποστηρίζω, μπορώ μόνο να προειδοποιήσω όλους να μην χαίρονται στο χάος”.

Μόλις ένα 24ωρο νωρίτερα, τα μηνύματα από τον Μερτς ήταν πολύ διαφορετικά, για μια νέα, σταθερή κυβέρνηση που θα έδινε τέλος σε έξι μήνες πολιτικής παράλυσης με τον ίδιο καγκελάριο. “Είναι ιστορικό μας καθήκον να κάνουμε αυτή την κυβέρνηση επιτυχημένη”, είχε πει καθώς υπέγραφε το έγγραφο του συνασπισμού τη Δευτέρα.

Παρά την οριακή πλειοψηφία των 12 εδρών, η συμφωνία μεταξύ των συντηρητικών και της κεντροαριστεράς θεωρήθηκε πολύ πιο ασφαλής από τον λεγόμενο συνασπισμό των τριών κομμάτων που διαλύθηκε τον περασμένο Νοέμβριο, σε μια διαμάχη για τις δαπάνες για το χρέος.

Το SPD, το οποίο ήταν το μεγαλύτερο κόμμα στον παλιό συνασπισμό, κατέρρευσε στο χειρότερο μεταπολεμικό εκλογικό του αποτέλεσμα και κατέλαβε την τρίτη θέση, αλλά ο Μερτς είχε υποσχεθεί ότι η Γερμανία επέστρεψε και ότι θα ενίσχυε τη φωνή της στη διεθνή σκηνή και θα αναζωογονούσε την οικονομία που παραπαίει.

Μετά από δύο χρόνια ύφεσης, η μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης μπήκε σε τροχιά ανάπτυξης τους τρεις πρώτους μήνες του 2025.  Ωστόσο, οικονομολόγοι έχουν προειδοποιήσει για πιθανούς κινδύνους στις γερμανικές εξαγωγές, λόγω των δασμών που έχουν επιβάλει οι ΗΠΑ.

Ο τομέας των υπηρεσιών της Γερμανίας συρρικνώθηκε τον περασμένο μήνα λόγω της ασθενέστερης ζήτησης και των χαμηλότερων καταναλωτικών δαπανών.