Η Κίνα την Παρασκευή ανέβασε τους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα στο 125% και, παράλληλα, κάλεσε την Ευρώπη σε κοινό μέτωπο κατά των ΗΠΑ. Η απάντηση του Πεκίνου στις μονομερείς κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ δεν περιορίζεται μόνο σε αριθμούς, περιλαμβάνει και γεωπολιτικά μηνύματα, επιλεκτικά χτυπήματα σε ευαίσθητους κλάδους και, κυρίως, μια επίκληση σε πιθανή συμμαχία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, που όμως δύσκολα μπορεί να πραγματοποιηθεί.

Επιμέλεια: Νίκος Παγουλάτος

Από τις ρευστές σπάνιες γαίες και το χρέος των ΗΠΑ μέχρι το Χόλιγουντ και τα… παιχνίδια, η Κίνα δείχνει ότι ξέρει πού μπορεί να προκαλέσει πόνο στον αντίπαλό της και με ποιον τρόπο μπορεί να το επιτύχει. Όμως, όπως παραδέχονται αναλυτές και ευρωπαίοι ηγέτες, η συμμαχία Κίνας-ΕΕ μάλλον θα παραμείνει στα λόγια.

Από κοινού «αντίσταση»

Η Κίνα ανακοίνωσε δασμούς 125% σε αμερικανικά προϊόντα. Με αυτή την τελευταία κίνηση, το Πεκίνο δείχνει ότι δεν είναι διατεθειμένο να υποχωρήσει στον εμπορικό πόλεμο με τις ΗΠΑ.

Ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ δήλωσε την Παρασκευή στον Ισπανό πρωθυπουργό Πέδρο Σάντσεθ πως «η Κίνα και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να συνεργαστούν για την υπεράσπιση της παγκοσμιοποίησης και την αντίσταση στις μονομερείς πράξεις εκφοβισμού», στέλνοντας σαφές μήνυμα προς τον Ντόναλντ Τραμπ και τις πολιτικές του.

«Δεν υπάρχουν νικητές σε έναν εμπορικό πόλεμο», υπογράμμισε ο Σι, προσθέτοντας πως η ΕΕ έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στη διατήρηση της παγκόσμιας οικονομικής σταθερότητας, αναφέρει το Reuters.

Ο Σάντσεθ δήλωσε από την πλευρά του ότι ΗΠΑ και Κίνα πρέπει να προχωρήσουν σε διαπραγματεύσεις για εκτόνωση της κρίσης, ενώ τόνισε την ανάγκη για μια πιο ισορροπημένη σχέση μεταξύ Πεκίνου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών, ο Σι τόνισε: «Η Κίνα πάντοτε θεωρούσε την ΕΕ ως έναν σημαντικό πόλο σε έναν πολυπολικό κόσμο και είναι μία από τις μεγάλες χώρες που υποστηρίζουν σταθερά την ενότητα και την ανάπτυξη της ΕΕ».

«Η Κίνα και η ΕΕ πρέπει να εκπληρώσουν τις διεθνείς τους ευθύνες, να διαφυλάξουν από κοινού την τάση της οικονομικής παγκοσμιοποίησης και το διεθνές εμπορικό περιβάλλον και να αντιταχθούν από κοινού στις μονομερείς πράξεις εκφοβισμού», πρόσθεσε επίσης.

Παράλληλα, μια νέα προσπάθεια αποφυγής ενός εμπορικού πολέμου φαίνεται να ξεκίνησε μεταξύ Βρυξελλών και Ουάσιγκτον, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να στέλνει τον επίτροπο Εμπορίου, Μαρός Σέφτσοβιτς, στις ΗΠΑ τη Δευτέρα, σε μια κρίσιμη αποστολή με στόχο την επίτευξη συμφωνίας για τους δασμούς που έχουν επιβληθεί εκατέρωθεν.

«Ο επίτροπος εμπορίου πηγαίνει στην Ουάσιγκτον για να προσπαθήσει να υπογράψει συμφωνίες. Σε αυτό εστιάζουμε», δήλωσε την Παρασκευή στο ιρλανδικό ραδιόφωνο RTE ο εκπρόσωπος Τύπου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το εμπόριο, Όλοφ Γκιλ, αναφέρει το πρακτορείο Reuters.

Γιατί δεν έχουν νόημα οι δασμοί 125%

Τα τελευταία αντίποινα της Κίνας ανέβασαν το επίπεδο της σύγκρουσης, αλλά παραμένει εντός των πλέον αναμενόμενων παραμέτρων.

Οι πρόσφατοι δασμοί της Κίνας, που φτάνουν το εκκωφαντικό 125%, ακολουθούν πιστά το μοτίβο των κινήσεων που έχουμε δει κατά τη διάρκεια της εβδομάδας, όπου η κινεζική αντίδραση αντέγραψε ακριβώς τις κινήσεις του Ντόναλντ Τραμπ – αύξησε τους δασμούς της στο 125%, σε απάντηση στους δασμούς 145% που επέβαλε ο Αμερικανός Πρόεδρος.

Ωστόσο, υπάρχει μία σημαντική διαφορά αυτή τη φορά στην ανακοίνωση των νέων δασμών, σχολιάζει το Sky News.

Η Κίνα δήλωσε ότι οποιαδήποτε επόμενη αύξηση των δασμών είναι απλώς ένα «παιχνίδι αριθμών», το οποίο απλά θα αγνοήσει.

Όταν οι δασμοί ξεπερνούν το 50%, το εμπόριο καθίσταται πρακτικά αδύνατο και οι αριθμοί δεν έχουν ουσιαστική διαφορά.

Ο Κινέζος πρόεδρος, Σι Τζινπίνγκ, έχει στη διάθεσή του αρκετούς μηχανισμούς πίεσης και ένα ευρύ φάσμα εργαλείων, για να εξασφαλίσει ότι οι Αμερικανοί θα αισθανθούν την πίεση από τον εμπορικό πόλεμο.

Το Axios σημειώνει ότι τα χτυπήματα της Κίνας δεν είναι μόνο στα λόγια και καταγράφει 7 τρόπους που η Κίνα θα κάνει τις ΗΠΑ να πληρώσουν το τίμημα της εμπορικής σύγκρουσης.

Επτά τρόποι με τους οποίους η Κίνα «χτυπά» πίσω τις ΗΠΑ

«Χτύπημα» στην τσέπη των Αμερικανών καταναλωτών

Η Κίνα δεν χρειάζεται καν να κινηθεί τόσο δυναμικά για να πλήξει τους Αμερικανούς – οι δασμοί του ίδιου του Τραμπ αρκούν. Οι κινεζικές βιομηχανίες κατασκευάζουν την πλειοψηφία των παιχνιδιών, κινητών τηλεφώνων και άλλων προϊόντων που αγοράζουν οι Αμερικανοί. Από τη fast fashion βιομηχανία και τα iPhone μέχρι τις κονσόλες βιντεοπαιχνιδιών, όλα θα γίνουν ακριβότερα.

Αν και ο Τραμπ υποστηρίζει ότι οι δασμοί θα πυροδοτήσουν μια «έκρηξη» αμερικανικής παραγωγής, ακόμα κι αν αυτό είναι πιθανό, οι καταναλωτές ενδέχεται να υπομείνουν χρόνια «πόνου» στις τσέπες τους μέχρι τότε.

Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος την Παρασκευή, που έφερε τον τίτλο «Γιατί οι δασμοί του προέδρου Τραμπ είναι απαραίτητοι», ο Τραμπ «παραμένει αμετακίνητος στην αποστολή του να κάνει την Αμερική πλούσια ξανά», παραφράζοντας το προεκλογικό σύνθημά του «Να κάνουμε την Αμερική μεγάλη ξανά» (MAGA).

Σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι εμπορικές πολιτικές έχουν απογοητεύσει τις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες, ωστόσο αναφέρει ότι έχει ήδη σημειωθεί πρόοδος στην «επανατοποθέτηση της αμερικανικής βιομηχανίας».

Ο ίδιος έχει αφήσει ένα ανοιχτό παράθυρο στις διαπραγματεύσεις με τον Σι, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μια συμφωνία. Παράλληλα, μια μακροχρόνια εμπορική σύγκρουση μπορεί να προσθέσει μεγαλύτερη πολιτική πίεση στον Τραμπ απ’ ό,τι στον Σι.

Πλήγμα στους αγρότες και τις εξαγωγές

Όποιος Αμερικανός εξαρτάται από τις εξαγωγές προς την Κίνα –είτε πρόκειται για πετρέλαιο, αεροπλάνα ή σόγια– βρίσκεται σε κατάσταση πανικού. Ο Τραμπ είχε αναγκαστεί να «διασώσει» τους αγρότες με 28 δισ. δολάρια κατά τον πρώτο γύρο του εμπορικού πολέμου, όταν οι δασμοί ήταν πολύ χαμηλότεροι.

Σήμερα, η Κίνα –ο μεγαλύτερος αγοραστής σόγιας στον κόσμο– στρέφεται ήδη στη Βραζιλία. Το ίδιο αναμένεται και για άλλα προϊόντα, με την Κίνα να είναι η τρίτη εξαγωγική αγορά των ΗΠΑ.

Αν οι Αμερικανικές εταιρείες χάσουν την πρόσβαση στα κινεζικά προϊόντα, κινδυνεύουν άμεσα.

Στο στόχαστρο αμερικανικές εταιρείες

Η Κίνα προσέθεσε δώδεκα αμερικανικές εταιρείες στη λίστα εξαγωγικών ελέγχων και έξι εταιρείες άμυνας και αεροδιαστημικής στην «ανεπιθύμητη λίστα». Επίσης, ανακοίνωσε έρευνα κατά της DuPont, συνεχίζοντας τις έρευνες κατά κολοσσών όπως η Google και η Nvidia.

Το Πεκίνο έχει τελειοποιήσει αυτή την «εργαλειοθήκη» ελέγχου τα τελευταία χρόνια. Αν κλιμακώσει περαιτέρω την αντίδρασή του, ο Λευκός Οίκος θα ακούσει σίγουρα τις ανησυχίες των CEOs.

Περικοπές σε εξαγωγές σπάνιων γαιών

Η Κίνα κυριαρχεί στην αγορά σπάνιων γαιών και ήδη περιόρισε περαιτέρω τις εξαγωγές, προκαλώντας πανικό στην Ουάσιγκτον που αναζητά εναλλακτικές. Τα μέταλλα αυτά είναι απαραίτητα για μικροτσιπ, πυραύλους και ανεμογεννήτριες. Μια πλήρης απαγόρευση θα μπορούσε να παραλύσει κρίσιμους τομείς της αμερικανικής βιομηχανίας. Όμως θα πλήξει και την Κίνα, που χρειάζεται επίσης εισαγόμενα τσιπ υψηλής τεχνολογίας.

Πώληση αμερικανικών ομολόγων

Το «πυρηνικό όπλο» της Κίνας είναι να πουλήσει τα 761 δισ. δολάρια σε αμερικανικά ομόλογα που κατέχει. Αν και οι οικονομολόγοι αμφιβάλλουν ότι ο Σι θα το κάνει λόγω των παρενεργειών από τους δασμούς Τραμπ στην παγκόσμια οικονομία, το γεγονός ότι έχει αυτή τη δυνατότητα του δίνει πλεονέκτημα.

Υποτίμηση του γουάν

Μια απότομη υποτίμηση του γουάν θα ενίσχυε τις εξαγωγές της Κίνας και θα καθιστούσε ακόμη πιο δύσκολο για τις αμερικανικές εταιρείες να ανταγωνιστούν τις κινεζικές. Προς το παρόν, το Πεκίνο επιδιώκει σταθερότητα και προωθεί το εμπόριό της σε γουάν αντί σε δολάρια.

Αποκλεισμός του Χόλιγουντ

Η Κίνα είναι ζωτική αγορά για τις αμερικανικές ταινίες. Την Πέμπτη, η κινεζική κινηματογραφική αρχή ανακοίνωσε ότι θα «μειώσει μετρίως» τις εγκρίσεις για ταινίες του Χόλιγουντ, οι οποίες θα κατέφθαναν στη χώρα. Παράλληλα, influencers και bloggers μιλούν ανοιχτά για πλήρη απαγόρευση. Οι μετοχές αμερικανικών εταιρειών ψυχαγωγίας ήδη σημειώνουν πτώση.

Γιατί η Ευρώπη δεν πρόκειται να ενώσει τις δυνάμεις της με την Κίνα

Παρά τα ανοίγματα του Σι προς την Ευρώπη, οι αναλυτές βλέπουν λίγες πιθανότητες για ουσιαστική συμμαχία.

«Δεν βλέπω την ΕΕ και την Κίνα να ενώνονται ενάντια στις ΗΠΑ», δηλώνει στο CNBC ο Max Bergmann, διευθυντής του προγράμματος Ευρώπη, Ρωσία και Ευρασία στη δεξαμενή σκέψης CSIS.

Ακόμα κι αν υπάρχει διάθεση από πρόσωπα και ηγέτες της πολιτικής σκηνής, οι οικονομικές συγκρούσεις και ο ανταγωνισμός σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και οι «καθαρές τεχνολογίες», που είναι φιλικές προς το περιβάλλον, είναι σοβαρά εμπόδια.

«Η πιθανότητα οικονομικής ευθυγράμμισης είναι περιορισμένη, καθώς και οι δύο είναι εξαγωγικές δυνάμεις και ανταγωνίζονται σκληρά», εξηγεί ο Bergmann.

Ο Carsten Nickel, από την εταιρεία συμβούλων διαχείρισης Teneo, σημειώνει ότι υπάρχουν «θεμελιώδεις διαφορές» μεταξύ ΕΕ και Κίνας, ανεξάρτητα από τις κινήσεις των ΗΠΑ.

«Αυτό αφορά την υπερπαραγωγή στην Κίνα, τις ανησυχίες του Ευρωκοινοβουλίου για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την υποστήριξη του Πεκίνου προς τη Ρωσία», εξηγεί.

Ο Ian Bremmer, πρόεδρος της εταιρείας συμβούλων πολιτικών κινδύνων Eurasia Group, υπογραμμίζει την «βαθιά δυσπιστία της Ευρώπης απέναντι στην Κίνα» σε ζητήματα όπως τα πνευματικά δικαιώματα και η επιτήρηση των τεχνολογικών καινοτομιών.

«Αυτό δεν αλλάζει επειδή οι ΗΠΑ έγιναν εχθρικές», σημειώνει.

Ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού ήταν ακόμη πιο σαφής, αναφέρει το Sky News. «Η ιδέα ότι οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από την Κίνα είναι εξαιρετικά επικίνδυνη».

«Να είστε έτοιμοι να δείξετε θάρρος», πρόσθεσε, υπονοώντας την ανάγκη ευρωπαϊκής ενότητας.

Από την πλευρά του ο πρόεδρος της Γαλλίας, Εμανουέλ Μακρόν, προειδοποίησε ότι είναι απαραίτητο η ΕΕ να προστατευθεί από «τις εισροές (προϊόντων) από τρίτες χώρες», κυρίως την Κίνα στην οποία οι ΗΠΑ έχουν επιβάλει συνολικούς δασμούς 145%, τα προϊόντα των οποίων θα μπορούσαν «να προκαλέσουν ανισορροπία στην αγορά μας».

«Ένας άξονας δασμών Ευρώπης-Κίνας θα οδηγούσε σε αδιέξοδο. Ο εχθρός του εχθρού σου, δεν είναι απαραίτητα φίλος σου», σχολιάζει εύστοχα το Bloomberg.