Μια πρωτοφανής συμφωνία που παραχωρεί στις ΗΠΑ τον έλεγχο του ορυκτού πλούτου και των υποδομών φυσικών πόρων της Ουκρανίας έχει προκαλέσει σοκ στους διπλωματικούς κύκλους. Σύμφωνα με πληροφορίες της The Telegraph, η προτεινόμενη συμφωνία συγκρίνεται με «το να κρατάει κανείς όπλο στον κρόταφο» του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.

Η συμφωνία προβλέπει την παράδοση στις ΗΠΑ του δικαιώματος να ελέγχει την πώληση των ουκρανικών πόρων, συμπεριλαμβανομένων της δυνατότητας να ασκεί βέτο σε πωλήσεις προς την Κίνα ή να περιορίζει τις εξαγωγές προς την Ευρώπη.

Παρά το τεράστιο οικονομικό όφελος για τις ΗΠΑ, η συμφωνία δεν συνοδεύεται από καμία εγγύηση ασφαλείας σε περίπτωση μελλοντικής ρωσικής εισβολής.

Οι προτάσεις αυτές έρχονται στο φως λίγο μετά τις συναντήσεις των ΗΠΑ με αντιπροσωπείες από την Ρωσία και την Ουκρανία στην Σαουδική Αραβία, όπου συζητήθηκαν πιθανά βήματα προς μια εκεχειρία για τον τερματισμό του πολέμου.

Ο Alan Riley, ειδικός στο ενεργειακό δίκαιο στο Atlantic Council, μιλώντας στη βρετανική Telegraph, εξέφρασε την έκπληξή του για το περιεχόμενο της συμφωνίας. «Δεν έχω ξαναδεί ποτέ κάτι τέτοιο. Δεν υπάρχουν εγγυήσεις, δεν υπάρχουν ρήτρες άμυνας, οι ΗΠΑ δεν προσφέρουν τίποτα», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στο πλαίσιο της συμφωνίας, θα δημιουργηθεί ένα Ταμείο Επενδύσεων Ανασυγκρότησης ΗΠΑ- Ουκρανίας, το οποίο θα διαχειρίζεται τους φυσικούς πόρους της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των κρίσιμων ορυκτών και του φυσικού αερίου.

Από τα πέντε μέλη του διοικητικού συμβουλίου του ταμείου, τα τρία θα ορίζονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, οι οποίες θα έχουν επίσης τον πρώτο λόγο σε όλες τις δραστηριότητες.

Επιπλέον, οι ΗΠΑ θα έχουν το δικαίωμα να εξετάζουν τα οικονομικά βιβλία και τους λογαριασμούς οποιουδήποτε ουκρανικού υπουργείου ή υπηρεσίας όποτε το επιθυμούν.

Η πρόταση αυτή έρχεται παράλληλα με τις συζητήσεις μεταξύ Ρωσίας και ΗΠΑ για την αποκατάσταση των ροών φυσικού αερίου από τη Δυτική Σιβηρία προς την Ευρώπη σε μεγάλες ποσότητες. Η αναβίωση του εμπορίου φυσικού αερίου θα πραγματοποιείται μέσω του ουκρανικού δικτύου και στη συνέχεια μέσω της Βαλτικής, μόλις επιδιορθωθούν οι κατεστραμμένοι αγωγοί Nord Stream.

Ο καθηγητής Riley εξέφρασε την ανησυχία του για τις επιπτώσεις της συμφωνίας στις σχέσεις της Ουκρανίας με την Ε.Ε. «Δεν είναι συμβατό με την ένταξη στην Ε.Ε, και ίσως αυτός να είναι ο στόχος. Αναρωτιέμαι αν η πραγματική πρόθεση είναι να εξαναγκαστεί ο Ζελένσκι να την απορρίψει», σχολίασε.

Η αποκάλυψη της συμφωνίας έγινε λίγες ημέρες μετά την ανακοίνωση του Λευκού Οίκου ότι η Ουκρανία και η Ρωσία συμφώνησαν σε εκεχειρία στη Μαύρη Θάλασσα, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφαλής ναυσιπλοΐα καθώς οι δύο πλευρές πλησιάζουν σε μια ευρύτερη ειρηνευτική συμφωνία.

Σύμφωνα με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι, η συμφωνία ΗΠΑ – Ουκρανίας για τις σπάνιες γαίες δεν έχει ακόμη υπογραφεί, επειδή η Ουάσινγκτον αλλάζει συνέχεια τους όρους.