Το Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο (AHI) απέστειλε επιστολή στον πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, ζητώντας τη διατήρηση των κυρώσεων βάσει του νόμου CAATSA και την αποκλειστική απαγόρευση της Τουρκίας από το πρόγραμμα των μαχητικών αεροσκαφών F-35 Joint Strike Fighter.

Το αίτημα του AHI προς τον Ντόναλντ Τραμπ

Στην επιστολή του, το AHI εκφράζει την ανησυχία του για πρόσφατα δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για πιθανές προτάσεις επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35. Υπογραμμίζει ότι κάτι τέτοιο θα απαιτούσε την άρση των κυρώσεων, που επιβλήθηκαν μέσω του νόμου Countering America’s Adversaries Through Sanctions Act (CAATSA).

«Σας καλούμε να αντιταχθείτε κατηγορηματικά σε οποιαδήποτε προσπάθεια επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35, ανεξαρτήτως όρων και συνθηκών», αναφέρει η επιστολή. Το AHI τονίζει επίσης ότι οι κυρώσεις του CAATSA πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ, καθώς η Τουρκία δεν έχει δείξει καμία ουσιαστική μεταβολή στην πολιτική της που να αποδεικνύει την αφοσίωσή της στις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ.

Η αγορά των S-400 και οι κυρώσεις των ΗΠΑ

Το 2017, η Τουρκία υπέγραψε συμφωνία με τη Ρωσία για την προμήθεια του συστήματος S-400, παρά τις επαναλαμβανόμενες προειδοποιήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ότι η αγορά αυτή θα έθετε σε κίνδυνο την ασφάλεια της αμερικανικής στρατιωτικής τεχνολογίας και του προσωπικού.

Ως αποτέλεσμα, κατά την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ, οι ΗΠΑ επέβαλαν κυρώσεις μέσω του CAATSA και τερμάτισαν τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35. Παρά τις σαφείς προειδοποιήσεις, η Άγκυρα προχώρησε στην απόκτηση του S-400, και σύμφωνα με το AHI, δεν μπορεί πλέον να διεκδικεί την επανένταξή της στο πρόγραμμα F-35 αποσπώντας παραχωρήσεις από τις ΗΠΑ.

«Η Τουρκία πρέπει να απομακρύνει το S-400, όχι για να αποκομίσει οφέλη, αλλά επειδή αυτή είναι η υποχρέωσή της απέναντι στις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ», επισημαίνεται στην επιστολή.

Πιθανοί κίνδυνοι από την επανένταξη της Τουρκίας

Το AHI εκφράζει ανησυχία ότι ακόμη κι αν η Τουρκία απομακρύνει το S-400, δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι δεν θα το επαναποκτήσει ή επανενεργοποιήσει αφού εξασφαλίσει τα F-35. Επιπλέον, τονίζει ότι θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να διασφαλιστεί πως η Άγκυρα θα χρησιμοποιήσει τα αμερικανικά μαχητικά σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο των ΗΠΑ.

Το Ινστιτούτο υποστηρίζει επίσης ότι η Τουρκία ήδη παραβιάζει αμερικανικούς νόμους με τη χρήση των F-16 σε επιχειρήσεις που έρχονται σε αντίθεση με τις υποχρεώσεις της απέναντι στις ΗΠΑ. Ενδεικτικά, γίνεται αναφορά στις παράνομες υπερπτήσεις πάνω από την ελληνική επικράτεια και στη χρήση αμερικανικών F-16 στον πόλεμο Αζερμπαϊτζάν-Αρμενίας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Η επιστολή υπενθυμίζει ότι η χρήση αμερικανικών όπλων από την Τουρκία για σκοπούς πέραν της νόμιμης αυτοάμυνας παραβιάζει τον νόμο Arms Export Control Act. Επιπλέον, τονίζεται ότι η Άγκυρα χρησιμοποιεί αμερικανικό στρατιωτικό εξοπλισμό για τη στρατιωτική κατοχή της Κύπρου, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την αμερικανική νομοθεσία.

Η στάση της Τουρκίας απέναντι στις ΗΠΑ και τους συμμάχους της

Το AHI επισημαίνει ότι η Τουρκία συνεχίζει να δρά ενάντια στα συμφέροντα των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς:

• Επιτίθεται στις Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις (SDF), οι οποίες υποστηρίζονται από τις ΗΠΑ, θέτοντας σε κίνδυνο τον αγώνα κατά του ISIS.
• Αμφισβητεί συμμάχους των ΗΠΑ, όπως το Ισραήλ, την Ελλάδα και την Κύπρο.
• Υποστηρίζει τρομοκρατικές οργανώσεις, όπως η Χαμάς, που έχουν χαρακτηριστεί ως τέτοιες από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
• Παρουσιάζει σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων αυθαίρετες εκτελέσεις, βασανιστήρια, καταστολή της αντιπολίτευσης και περιορισμοί στην ελευθερία του Τύπου.

Το τελικό αίτημα του AHI

Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, το AHI καλεί τον Ντόναλντ Τραμπ να:

1. Απορρίψει οποιαδήποτε προσπάθεια επανένταξης της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35.
2. Συνεχίσει να παροτρύνει την Τουρκία να απομακρύνει το S-400, όχι ως αντάλλαγμα για παραχωρήσεις, αλλά ως υποχρέωση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ.
3. Διατηρήσει τις κυρώσεις του CAATSA σε ισχύ, καθώς η Τουρκία δεν έχει επιδείξει καμία ουσιαστική αλλαγή στη στάση της.

Η επιστολή κλείνει με την προειδοποίηση ότι η άρση των κυρώσεων και η επιστροφή της Τουρκίας στο πρόγραμμα F-35 θα έστελνε ένα επικίνδυνο μήνυμα και θα υπονόμευε την αξιοπιστία των Ηνωμένων Πολιτειών.