Το Φιλελεύθερο Κόμμα του Καναδά θα ανακοινώσει σήμερα τον διάδοχο του Πρωθυπουργού Τζάστιν Τριντό, τόσο στην ηγεσία του κόμματος όσο και στην κυβέρνηση της χώρας, εν μέσω ενός εμπορικού πολέμου με τις ΗΠΑ, που θα μπορούσε να πλήξει την καναδική οικονομία.

Ο επόμενος πρωθυπουργός θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ενώ εκείνος απειλεί να επιβάλει επιπλέον δασμούς στον Καναδά και ενδέχεται σύντομα να αντιμετωπίσει τους αντιπολιτευόμενους Συντηρητικούς σε γενικές εκλογές.

Ο Τριντό ανακοίνωσε τον Ιανουάριο ότι αποχωρεί από τον πρωθυπουργικό θώκο έπειτα από εννέα και πλέον χρόνια στην εξουσία, καθώς τα ποσοστά δημοτικότητάς του είχαν βυθιστεί, αναγκάζοντας το κόμμα του να στήσει γρήγορα τις κομματικές κάλπες για την αντικατάστασή του.

«Είναι άραγε ιδανικό για εμάς σε συνθήκες διμερούς κρίσης; Υποθέτω όχι», δήλωσε ο Ντρου Φέιγκαν, καθηγητής στο Munk School of Global Affairs and Public Policy. «Όμως, από την άλλη, η όλη διαδικασία εξελίσσεται στο εσωτερικό, όπως και θα έπρεπε».

Ο τραπεζίτης διάδοχος

Ο πρώην κεντρικός τραπεζίτης Μάρκ Κάρνεϊ έχει το προβάδισμα, συγκεντρώνοντας τη μεγαλύτερη στήριξη από μέλη του κόμματος αλλά και τα περισσότερα χρήματα μεταξύ των τεσσάρων υποψηφίων των Φιλελευθέρων.

Περίπου τα 2/3 του υπουργικού συμβουλίου του Τριντό στηρίζουν δημοσίως τον Κάρνεϊ και μια δημοσκόπηση της Mainstreet, στα τέλη Φεβρουαρίου, κατέδειξε ότι ο Κάρνεϊ εξασφαλίζει ποσοστό στήριξης 43% μεταξύ των Φιλελευθέρων έναντι 31% για την κύρια αντίπαλό του, την πρώην υπουργό Οικονομικών Κρίστια Φρίλαντ.

Η Φρίλαντ προβάλει την εμπειρία της στις διαπραγματεύσεις με τον Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης του θητείας, ωστόσο δυσκολεύεται να διαφοροποιηθεί από τον Τριντό, αφού έχει υπάρξει μία τις πιστότερες συμμάχους του εδώ και χρόνια.

Αποχώρησε από την κυβέρνησή του τον Δεκέμβριο, αφού ο Τριντό επιχείρησε να την αντικαταστήσει και η ίδια επέκρινε τις πολιτικές δαπανών της κυβέρνησης.

Μια νίκη για τον Κάρνεϊ, ηλικίας 59 ετών, θα σηματοδοτούσε ότι για πρώτη φορά ένα αουτσάιντερ χωρίς πραγματικό πολιτικό υπόβαθρο θα γινόταν πρωθυπουργός του Καναδά.

Ο Κάρνεϊ έχει πει ότι η εμπειρία του ως διοικητής δύο κεντρικών τραπεζών -Καναδά και Αγγλίας- σημαίνει πως είναι ο ιδανικός υποψήφιος για να αντιμετωπίσει τον Τραμπ.

Οι θέσεις του Κάρνεϊ  και η άνοδος των Φιλελευθέρων

Περίπου 400.000 μέλη των Φιλελευθέρων έχουν δικαίωμα να ψηφίσουν για τον ηγέτη του κόμματος. Το κόμμα αναμένεται να ανακοινώσει τον πρώτο γύρο των αποτελεσμάτων γύρω στις 18.30 τοπική ώρα (00.30 ώρα Ελλάδας).

Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο Κάρνεϊ δήλωσε πως στηρίζει τους ανταποδοτικούς δασμούς σε βάρος των ΗΠΑ και μια συντονισμένη στρατηγική για την ενίσχυση των επενδύσεων.

Έχει επανειλημμένως διαμαρτυρηθεί ότι η ανάπτυξη της καναδικής οικονομίας υπό τον Τριντό δεν είναι αρκετά καλή.

Η προοπτική μιας νέας αρχής για το Φιλελεύθερο Κόμμα υπό τον Κάρνεϊ, σε συνδυασμό με τους δασμούς του Τραμπ και τις δηλώσεις του περί προσάρτησης του Καναδά ως την 51η πολιτεία των ΗΠΑ, οδήγησε σε ένα μία αξιοσημείωτη άνοδο των ποσοστών των Φιλελευθέρων.

Στις αρχές του 2025, το κόμμα έχανε με διαφορά 20 ή και περισσότερων ποσοστιαίων μονάδων, όμως τώρα στατιστικά είναι σχεδόν ισόπαλο με τους αντιπολιτευόμενους Συντηρητικούς σε διάφορες δημοσκοπήσεις.

Οι προκλήσεις του επόμενου πρωθυπουργού

Ανεξαρτήτως του ποιος θα επικρατήσει, ο επόμενος Πρωθυπουργός καλείται να λάβει σημαντικές αποφάσεις αμέσως. Η κυβέρνηση μειοψηφίας των Φιλελευθέρων πιθανόν να βρεθεί αντιμέτωπη με μια ψήφο εμπιστοσύνης όταν το κοινοβούλιο επανασυγκληθεί στα τέλη Μαρτίου, με ανοικτό το ενδεχόμενο της προκήρυξης εκλογών.

Εκείνος ή εκείνη επομένως θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα προχωρήσει αμέσως σε εκλογές, αποφεύγοντας την υποχρέωση να σχηματίσει κυβέρνηση. Μια εκλογική αναμέτρηση πρέπει να διεξαχθεί έως τις 20 Οκτωβρίου.

Σύμφωνα με δημοσκοπήσεις, ούτε οι Φιλελεύθεροι ούτε οι Συντηρητικοί θα μπορούν να σχηματίσουν κυβέρνηση πλειοψηφίας.

Ο Κάρνεϊ θα μπορούσε νομικά να υπηρετήσει ως Πρωθυπουργός χωρίς να διαθέτει έδρα στο κοινοβούλιο. Το 1984, ο Τζον Τέρνερ δεν ήταν εκλεγμένος βουλευτής, όταν ανέλαβε καθήκοντα Πρωθυπουργού, αφότου επικράτησε σε μια αναμέτρηση για την ηγεσία των Φιλελευθέρων.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ