Ο σολιψισμός είναι μια φιλοσοφική θεωρία που υποστηρίζει ότι το ατομικό «Εγώ» είναι η μόνη αληθινή πραγματικότητα, ενώ όλα τα υπόλοιπα, συμπεριλαμβανομένων των άλλων ανθρώπων, είναι απλώς προϊόντα της συνείδησης του υποκειμένου.
Προερχόμενη από το λατινικό «solus ipse» (ο ίδιος μόνο), αυτή η θεωρία αποθεώνει το ατομικό εγώ και αμφισβητεί την ύπαρξη οτιδήποτε άλλο.
Αν και αρχικά θεωρήθηκε ένα στάδιο στην φιλοσοφική μέθοδο, ο σολιψισμός εξελίχθηκε σε μια ακραία μορφή γνωσιολογικού ιδεαλισμού, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με την πραγματικότητα και την υποκειμενικότητα της εμπειρίας.
Πιο αναλυτικά
Υπάρχουν πολλές φιλοσοφικές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν την ύπαρξη και τον κόσμο γύρω μας. Κάποιες είναι αρκετά ασυνήθιστες ή ακόμα και περίεργες.
Ανάμεσά τους, η θεωρία του Σολιψισμού ξεχωρίζει ίσως ως η πιο παράξενη απ’ όλες.
Η λέξη προέρχεται από το λατινικό «solus ipse», το οποίο σημαίνει «ο ίδιος μόνο».
Κι αυτό εξηγεί κατά πολύ την θεωρία της συγκεκριμένης φιλοσοφικής σκέψης.
Κατά τον Σολιψισμό λοιπόν, το προσωπικό ή ατομικό εγώ είναι η μόνη αληθινή πραγματικότητα.
Μπορεί το υποκείμενο να μην γνωρίζει τίποτα, κι όμως δεν υπάρχει τίποτα άλλο στον κόσμο εκτός από αυτό. Ακόμα και οι υπόλοιποι άνθρωποι δηλαδή δεν υπάρχουν, αλλά είναι απλά κάτι που παράγει η συνείδηση του υποκειμένου.
Με πιο απλά λόγια, η θεωρία λέει πως ένα άτομο υπάρχει και ότι ο εαυτός του είναι το μόνο υπαρκτό πράγμα στο σύμπαν. Αποθεώνει λοιπόν το «Εγώ» και απορρίπτει σχεδόν όλα τα υπόλοιπα. Κατά τον Καρτέσιο, ο οποίος έχει πει την ιστορική φράση, «σκέφτομαι άρα υπάρχω», ο Σολιψισμός είναι το πρώτο βήμα κάθε φιλοσοφικής μεθόδου, «απαραίτητο για την περαιτέρω διερεύνηση, για να μας οδηγήσει από την αμφιβολία στην τεκμηρίωση και στην ουσιαστικότερη προβολή των ζητουμένων θεμάτων».
Ο Σολιψισμός από κάποιο σημείο και μετά έπαψε να είναι βήμα και έγινε φιλοσοφική θεωρία από μόνος του. Είναι η πιο ακραία μορφή του «γνωσιολογικού ιδεαλισμού» και βρίσκεται αρκετά κοντά στην θεωρία του «υποκειμενικού ιδεαλισμού». Και λέμε ακραία γιατί το μόνο που παραδέχεται είναι το «Εγώ» μαζί με την συνείδηση του. Αυτό υπάρχει μόνο. Όλα τα άλλα, άνθρωποι πράγματα, είναι απλά ιδέες του δικού μου «Εγώ». Λέτε να είναι έτσι; Ή απλά πρόκειται για την πιο παράξενη και εγωκεντρική θεωρία του κόσμου;