Ο Γενικός Κανονισμός Κίνησης είναι το ευαγγέλιο της ασφάλειας στο σιδηρόδρομο, τόνισε ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, Κωνσταντίνος Κυρανάκης, σε παρέμβασή του, κατά την ακρόαση φορέων στην επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου της Βουλής, που επεξεργάζεται το νομοσχέδιο για την αναβάθμιση της ασφάλειας των σιδηροδρόμων.

«Μαζί με τα συστήματα και την τεχνολογία, και οι άνθρωποι παίζουν ένα πάρα πολύ σημαντικό ρόλο για να έχουμε ασφαλή σιδηρόδρομο. Έτσι λοιπόν, το πνεύμα αυτού του νομοσχεδίου είναι να ενισχύσει τα επίπεδα ασφαλείας, να αναβαθμίσει το επίπεδο ασφάλειας, και στους δύο πυλώνες που δεν μπορούν να λειτουργήσουν ένας χωρίς τον άλλον» πρόσθεσε ο κ. Κυρανάκης, υποδεχόμενος με ικανοποίηση τις προτάσεις που κατατέθηκαν στην επιτροπή, ευχαριστώντας ιδιαιτέρως, τον Αντ. Ψαρόπουλο, συγγενή θύματος του σιδηροδρομικού δυστυχήματος της 28ης Φεβρουαρίου 2023, στα Τέμπη, ο οποίος και κατέθεσε σχετικό υπόμνημα.

Αναφερόμενος σε παρατηρήσεις εκπροσώπων συνδικαλιστικών φορέων, όπως αυτή για την εγκατάσταση καμερών μέσα στα σταθμαρχεία, ο κ. Κυρανάκης είπε ότι «δεν προκύπτει λόγος προστασίας προσωπικών δεδομένων, διότι δεν παράγονται προσωπικά δεδομένα μέσα σε ένα σταθμαρχείο, όπου ρυθμίζεται η κυκλοφορία. Δεν μιλάμε για κάμερες με ήχο. Μιλάμε για κάμερες οι οποίες θα μπορούν να επιβεβαιώνουν στο διαχειριστή της υποδομής, ότι αυτός που πρέπει να είναι στη θέση του βρίσκεται όντως στη θέση του, να κάνει μια συγκεκριμένη δουλειά. Και ότι δεν κάνει κάτι άλλο ή βρίσκεται κάπου αλλού.. [. . .] «Η μεγάλη πλειοψηφία των στελεχών και των ανθρώπων του σιδηρόδρομου είναι άψογοι επαγγελματίες με υψηλή αίσθηση καθήκοντος και αντανακλαστικά πολύ καλύτερα από εμάς. Αλλά υπάρχουν και κάποιες εξαιρέσεις οι οποίες πρέπει να αντιληφθούν ότι τα πράγματα επιτέλους θα αλλάξουν. Άρα ζητώ λοιπόν την κατανόηση σας. Είναι ένα μέτρο αναγκαίο για να μπορέσει να επανέλθει μία κουλτούρα αυστηρότητας στο σιδηρόδρομο και να εμπνεύσουμε όλοι μαζί την απαραίτητη εμπιστοσύνη προς την κοινωνία» είπε ο κ. Κυρανάκης.

Σε αντίστοιχη παρατήρηση εκπροσώπων εργαζομένων, ο κ. Κυρανάκης είπε ότι «για τις διευθυντικές θέσεις που ανοίγουν και προκηρύσσονται ώστε να πληρώνονται καλύτερα και να έχουμε στελέχη, είτε από Ελλάδα είτε εξωτερικό, έχετε δικαίωμα να υποβάλετε κι εσείς αίτηση. Οποιοσδήποτε έχει δικαίωμα να υποβάλει αίτηση. Για όποιον ισχυρίζεται ότι έχει μεγάλη εμπειρία και ικανότητα, είναι προβάδισμα σε σχέση με άλλον. Δεν καταλαβαίνω γιατί είστε αντίθετοι στο να μπορέσει η σωστή δουλειά να ανταμείβεται καλύτερα, από την ώρα που πολλοί από εσάς είπατε ότι το νέο μισθολόγιο δεν ανταποκρίνεται στην φύση της δουλειάς. Άρα λοιπόν, όποιος θεωρεί τον εαυτό του ικανό και έμπειρο, μπορεί να υποβάλει αίτηση» είπε ο αναπληρωτής υπουργός Υποδομών και Μεταφορών. Όσο για την κριτική ότι δημιουργούνται εργαζόμενοι δύο ταχυτήτων, ρώτησε: Η ταχύτητα με την οποία κινείται ο σιδηρόδρομος τα τελευταία 20 με 25 χρόνια είναι ικανοποιητική; [. . . ] Μακάρι να έρθουνε κι από το εξωτερικό και να επιστρέψουν Έλληνες του εξωτερικού. Μακάρι να ανεβάσουμε ταχύτητα, και η δεύτερη ταχύτητα, που εσείς κατηγορείτε, να μπορέσει να δώσει κάποιες λύσεις».

Κατά την ακρόαση των εξωκοινοβουλευτικών προσώπων, πρώτος έλαβε το λόγο ο Αντ. Ψαρόπουλος, ως συγγενής θύματος του δυστυχήματος των Τεμπών, μη εκπροσωπούμενος από σύλλογο. Ο κ. Ψαρόπουλος στάθηκε «σε ένα βασικό νομοθέτημα που διέπει το σιδηρόδρομο, τον Γενικό Κανονισμό Κίνησης, “το ευαγγέλιο των σιδηροδρομικών” [. . .] Πρέπει να σεβαστούμε την αρχή της ασφάλειας και ως περιεχόμενο τον ΓΚΚ, και να τον ενισχύσουμε και να τον εκσυγχρονίσουμε, αλλά και όλες οι διατάξεις οι οποίες ενδεχομένως θα ψηφιστούν, να κατατείνουν προς αυτό το σκοπό, την ασφάλεια». Τόνισε μάλιστα ότι το σύνολο των κανόνων ασφάλειας «πρέπει να είναι άμεσα εφαρμόσιμο από ανεξάρτητο φορέα και να επιβάλλονται με απειλή διακοπής της σιδηροδρομικής λειτουργίας της κυκλοφορίας είτε σε τοπικό η ευρύτερο πεδίο. Διαφορετικά, έχει διαπιστωθεί ότι οι συστάσεις καταντούν ευχολόγια που στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές. Οτιδήποτε και να ψηφιστεί θα πρέπει να εφαρμοστεί. [. . .] Απαιτείται πολιτική βούληση να εφαρμοστεί. Τόσο στην χρηματοδότηση όσο και στην στελέχωση του σιδηρόδρομου με εντελώς όμως διαφανείς διαδικασίες. Στοιχεία που όπως αποδείχτηκε δεν υπήρχαν την 28η Φεβρουαρίου 2023» είπε ο κ. Ψαρόπουλος. Εξέφρασε επίσης τη γνώμη ότι θα πρέπει να περιοριστεί ο κατακερματισμός της λειτουργίας της σιδηροδρομικής μεταφοράς: «Αυτός ο πολυεπίπεδος κατακερματισμός αρμοδιοτήτων, εάν συνεχιστεί, πάντα θα αποτελεί αχίλλειο πτέρνα στην ασφάλεια του σιδηροδρόμου».

Ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ, Π. Τερεζάκης, είπε ότι το νομοσχέδιο αφορά βελτιώσεις και προσθήκες στο προηγούμενο νομοσχέδιο, και κυρίως όσον αφορά συστήματα τα οποία «προσθέτουν στην ασφάλεια του σιδηροδρομικού δικτύου». Όπως είπε, το «Ενιαίο Κέντρο Ελέγχου είναι ένα από αυτά, και είναι θεμελιώδες: αυτό θα συντονίζει, θα επιβλέπει και θα επιτηρεί όλη την κίνηση των συρμών επί γραμμής σε όλο το δίκτυο της χώρας». Σημείωσε, δε, ότι «ήδη ετοιμάζονται οι προδιαγραφές για την ίδρυση αυτού του κέντρου. Αυτό θα είναι σε συνεργασία με τα πέντε κέντρα τηλεδιοίκησης, τα οποία υπάρχουν ήδη στο σιδηροδρομικό δίκτυο και τα οποία λειτουργούν».

Όσο για την πρόσληψη προσωπικού, είπε ότι είναι σημαντική τροποποίηση ότι όλο το προσωπικό πρώτης γραμμής (σταθμάρχες, κλειδούχοι, τεχνικό προσωπικό κά) θα περάσει εκτός από τους τυπικούς ιατρικούς ελέγχους που περνούσαν στο παρελθόν και ψυχομετρικά, καθώς επίσης και έλεγχο σε χρήση ουσιών. «Αυτό το τελευταίο ήδη έχει αρχίσει. Και έχουνε φύγει κάποια άτομα τα οποία βρέθηκαν θετικά στην χρήση ουσιών».

Ο Χρήστος Παληός διευθύνων σύμβουλος της ΕΡΓΑ ΟΣΕ εξέφρασε την πεποίθηση ότι η ενοποίηση των αρμοδιοτήτων, η ενίσχυση της εποπτείας και οι επένδυση στο ανθρώπινο δυναμικό θα οδηγήσουν σε ένα σιδηροδρομικό σύστημα πιο ασφαλές, πιο αξιόπιστο και πιο σύγχρονο.

Ο Παν. Μπαλωμένος, διευθύνων σύμβουλος της ΓΑΙΑ ΟΣΕ, είπε ότι με το νομοσχέδιο επιλύονται παθογένειες δεκαετιών στη στελέχωση και λειτουργία του διαχειριστή υποδομής και των ρυθμιστικών και εποπτικών αρχών του σιδηροδρόμου: «Οι ρυθμίσεις του νομοσχεδίου είναι απόλυτα θετικές για το σιδηρόδρομο και την συνδεδεμένη ακίνητη περιουσία» είπε ο κ. Μπαλωμένος.

Η Γεωργία Αϋφαντοπούλου, πρόεδρος της ΡΑΣ, είπε ότι το νομοσχέδιο δυναμώνει το ρόλο της Ρυθμιστικής Αρχής Σιδηροδρόμων: «Καταφέρνει να την κάνει έναν φορέα, που να έχει τα στελέχη που χρειάζεται, την τεχνογνωσία που χρειάζεται, και να μπορέσει να υλοποιήσει το έργο, που εκτός από ελέγχους ξαφνικούς και προγραμματισμένους, να τους κάνει συνεχείς ελέγχους στο σιδηροδρομικό δίκτυο και τις λειτουργίες του σιδηροδρόμων, για την ασφάλεια και την διαλειτουργικότητα».

Με το νομοσχέδιο υιοθετείται σχεδόν το σύνολο των 17 συστάσεων του πορίσματος του ΕΟΔΑΣΑΑΜ για το δυστύχημα των Τεμπών, τόνισε κ. Γ. Δριτσάκος, πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων και Ασφάλειας Μεταφορών.

Ο Ιω. Ντίτσας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Σιδηροδρομικών και Μέσων Σταθερής Τροχιάς (ΠΟΣ-ΜΣΤ) χαιρέτισε το νομοσχέδιο που «κινείται στη σωστή κατεύθυνση», ενώ εξέφρασε ορισμένες διαφωνίες όπως η εγκατάσταση κλειστών κυκλωμάτων βιντεοεπιτήρησης, «διότι τα πάντα θα καταγράφονται, πχ οι συνομιλίες που θα γίνονται, οι κινήσεις και η χάραξη δρομολογίων, μεταξύ όλων των εμπλεκομένων με την ασφάλεια της κυκλοφορίας… Προτείνουμε γι΄ αυτό το λόγο, «ο διαχειριστής υποδομής και σιδηροδρομικής επιχείρησης να δύναται να εγκαθιστούν συστήματα κλειστού κυκλώματος βιντεοεπιτήρησης, κατ’ ελάχιστον έξω από σταθμαρχεία..» είπε ο κ. Ντίτσας.

Ο Β. Βαλαώρας πρόεδρος του ΔΣ του Σωματείου Εργαζόμενων ΟΣΕ, τόνισε ότι ο σιδηρόδρομος πρέπει να έχει ενιαία έκφραση και καθετοποιημένη λειτουργία. «Το σημερινό νομοσχέδιο κινείται προς τη σωστή κατεύθυνση. Ελπίζουμε ότι έρχεται να λύσει όλα αυτά τα χρόνια προβλήματα» είπε ο κ. Βαλαώρας, τονίζοντας ότι είναι σήμερα «αδιανόητο οι υπάλληλοι να παραμένουν στο μνημονιακό μισθολόγιο».

Η Δάφνη Προβοπούλου, πρόεδρος του Συλλόγου Εργαζόμενων ΕΡΓΟΣΕ, είπε ότι «ούτε στο σημερινό νομοσχέδιο βλέπουμε τον τρόπο που το συγχωνευόμενο προσωπικό της ΕΡΓΟΣΕ δεν θα αντιμετωπιστεί ως μεταφερόμενο προσωπικό Β’ κατηγορίας». Όπως είπε, προστέθηκε νέα μισθολογική αδικία, καθώς «ως κίνητρο προσέλκυσης υψηλής εξειδίκευσης προσωπικού, θα συνυπάρχουν αυτοί που θα αμείβονται καλύτερα και οι άλλοι. Δηλαδή, οι εργαζόμενοι της ΕΡΓΟΣΕ».

Για εκτεταμένες ελλείψεις προσωπικού έκανε λόγο η Διαμάντω Μίντσια, πρόεδρος του Συλλόγου Διπλωματούχων Μηχανικών Σιδηροδρόμου, ενώ για τις προσλήψεις από την «αγορά» είπε ότι «δημιουργεί εργαζομένους δύο ταχυτήτων. Διαφορετικές εργασιακές σχέσεις για διευθυντικά στελέχη, η πρόβλεψη πληρωμής ενός μέρους των υποδιευθυντών με όρους αγοράς κι άλλοι με το μισθολόγιο». Πρότεινε επίσης να επιβάλλεται και ανάστροφη αξιολόγηση, από υφισταμένους προς τους προϊστάμενους.

Ο Πέτρος Ευγενικός, αντιπρόεδρος του Συλλόγου Ελλήνων Συγκοινωνιολόγων (ΣΕΣ), είπε ότι το νομοσχέδιο είναι σε θετική κατεύθυνση και εξέφρασε την προθυμία του ΣΕΣ «να συνδράμουμε με το προσωπικό μας» στην ασφάλεια του σιδηροδρόμου.

Ο Κ. Γενηδούνιας, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης (μηχανοδηγοί), σχολίασε την αναφορά ότι το δευτεροβάθμιο κέντρο ελέγχου κυκλοφορίας θα έχει πλήρη απεικόνιση όλων των γραμμών σε όλη την Ελλάδα, λέγοντας ότι «είναι αρκετά δύσκολο, κατά την άποψη μας, να εφαρμοστεί μέχρι τέλος του 2025». Όπως είπε, οι υπόλοιπες εταιρείες έχουν κέντρα κυκλοφορίας αυτόνομα, και τόνισε ότι θα πρέπει να θεσπιστούν διαδικασίες συνεργασίας με το δευτεροβάθμιο αυτό όργανο. Για το Πειθαρχικό Δίκαιο, είπε ότι είναι θεμιτό να υπάρχει, ωστόσο απαιτείται να θεσπιστούν και τουλάχιστον δύο ημέρες ετησίως, υποχρεωτικές για επιμόρφωση του προσωπικού.

Ο Β. Ζαγογιάνης, πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού ΤΡΑΙΝΟΣΕ, είπε ότι η διάσπαση του σιδηρόδρομου δεν είναι λειτουργική, σημειώνοντας ότι χρειάζονται προσλήψεις, νέο τροχαίο υλικό και έργα υποδομής.

Ο Αθ. Ζηλιασκόπουλος, πρόεδρος του ΔΣ της Hellenic Train ΑΕ, είπε ότι το νομοσχέδιο στοχεύει να ενισχύσει την ασφάλεια και να εκσυγχρονίσει τις δομές. Σημείωσε ότι δύο από τις τρεις δικλείδες ασφαλείας που προβλέπει το νομοσχέδιο προϋπήρχαν, αλλά ατόνησαν ή καταργήθηκαν, όπως το Κέντρο Κυκλοφορίας και ο προϊστάμενος αμαξοστοιχίας. Τώρα, το νομοσχέδιο εισαγάγει κάτι που δεν υπήρχε μέχρι τώρα, την ειδική μονάδα επιθεωρητών σιδηροδρόμου: Ένα ανεξάρτητο σώμα που ανήκει στη ΡΑΣ, και θα έχει τη δυνατότητα, ανά πάσα στιγμή, να ανέβει σε οποιοδήποτε τρένο, να πάει σε οποιοδήποτε σταθμό, μέρα ή νύχτα, και να κάνει τους ελέγχους. Αυτό το χαιρετίζουμε. Είναι σημαντικό και ενισχύει περαιτέρω, και πέρα από τις ευρωπαϊκές νόρμες, την ασφάλεια των σιδηροδρόμων, είπε ο κ. Ζηλιασκόπουλος.

Τέλος, ο κ. Ν. Κιουτσούκης, πρόεδρος εργαζόμενων Σωματείου Προσωπικού Hellenic Train, είπε ότι το νομοσχέδιο αναγνωρίζει και διορθώνει τα λάθη και τις παραλείψεις, που τα συνδικάτα κατήγγειλαν τα τελευταία 35 χρόνια. Σημείωσε επίσης ότι οι αλλαγές είναι σε θετική κατεύθυνση, αλλά σχεδιάζονται 2 χρόνια μετά το δυστύχημα των Τεμπών, όπου καταστρατηγήθηκαν πολλά σημεία του ΓΓΚ, ο οποίος αποτελεί το Α και το Ω για την αποφυγή ατυχημάτων. Όσο για την τοποθέτηση καμερών στους συρμούς, είπε ότι το σωματείο δεν έχει πρόβλημα και αυτό είναι η μόνη διαφωνία με την πανελλήνια ομοσπονδία.

Σύμφωνα με την πρόεδρο της κοινοβουλευτικής επιτροπής, Φ. Αραμπατζή, είχαν προταθεί για ακρόαση άλλα τρία εξωκοινοβουλευτικά πρόσωπα, μεταξύ των οποίων και ο ο Σύλλογος Συγγενών «Τέμπη 2023» και η πρόεδρός του Μ. Καρυστιανού, ωστόσο μέχρι την έναρξη της συνεδρίασης δεν είχε επιβεβαιωθεί στις υπηρεσίες της Βουλής, η συμμετοχή της.