Με φόντο την έναρξη του 5ου Συνεδρίου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ, που αρχίζει την Πέμπτη 12 και ολοκληρώνεται την Κυριακή 15 Ιουνίου, το πολιτικό θερμόμετρο στην Κεντροαριστερά ανεβαίνει, με τις ζυμώσεις, τις δηλώσεις και τα παρασκήνια να προϊδεάζουν για μία ενδεχόμενη νέα εποχή στον ευρύτερο προοδευτικό χώρο.

Ο πρόεδρος του κόμματος, Σωκράτης Φάμελλος, σε συνέντευξή του στον ΑΝΤ1, χαρακτήρισε τη διαδικασία ως ένα από τα πιο κρίσιμα συνέδρια στην ιστορία του ΣΥΡΙΖΑ, διαμηνύοντας ότι υπάρχει προσμονή για «αλλαγή σελίδας», ενώ διαβεβαίωσε ότι «στο Συνέδριο θα είναι και ο Αλέξης Τσίπρας», επιχειρώντας με τον τρόπο αυτό να βάλει φρένο στις φήμες περί νέου πολιτικού φορέα από τον πρώην πρωθυπουργό.

Την ίδια ώρα, ενδεικτικό του πώς διάκειται η κοινωνία απέναντι στις ζυμώσεις που λαμβάνουν χώρα στην Κεντροαριστερά, αλλά και σε ένα ενδεχόμενο come back του Αλέξη Τσίπρα, είναι το γεγονός ότι  σε πρόσφατη δημοσκόπηση μόνο το 22% των ερωτηθέντων δηλώνει θετικά διακείμενο απέναντι σε ένα πιθανό νέο κόμμα με επικεφαλής τον πρώην πρωθυπουργό. Το 74,9% δηλώνει αρνητικό, με το 63,4% να απαντούν καθαρά «όχι». Το εύρημα αυτό, αν και ερμηνεύεται πολλαπλώς, δείχνει ότι η κοινωνική αποδοχή για νέα σχήματα δεν είναι δεδομένη.

Ο Φάμελλος, ο Τσίπρας και στο βάθος… η επιστροφή;

Ο Σωκράτης Φάμελλος, σε συνέντευξή του, επιχείρησε να απαντήσει στα σενάρια που φέρουν τον Αλέξη Τσίπρα να ετοιμάζει πολιτική επανεμφάνιση εκτός ΣΥΡΙΖΑ, τονίζοντας: «Ο Αλέξης Τσίπρας και εγώ και όλος ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ έχουμε θέσει επιτακτικά την αναγκαιότητα και το ερώτημα πώς θα υπάρχει ενιαία προοδευτική απάντηση. Το ερώτημα όλων μας είναι το ίδιο. Δεν έχει τεθεί διαφορετικό ερώτημα ούτε από τον Αλέξη Τσίπρα ούτε από άλλο στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ».

Ωστόσο, όπως ανέφερε η Κάτια Μακρή στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 και στον Νίκο Χατζηνικολάου ως προς τα σενάρια επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα, ο πρώην πρωθυπουργός το ζυγίζει, το μετράει, τροφοδοτεί τις διαρροές μέσω αινιγματικών δηλώσεων όπως αυτές περί «ανεπαρκούς και ελλειματικής αντιπολίτευσης», όμως από την άλλη δεν πρόκειται για ένα εύκολο εγχείρημα.

Η Κάτια Μακρή σχολίασε ότι το γεγονός πως κάθε κίνηση του Αλέξη Τσίπρα γίνεται αντικείμενο συζητήσεων, φανερώνει ότι υπάρχει ενδιαφέρον προς το πρόσωπό του. Επίσης η δημοσκοπική στασιμότητα που καταγράφει ο ΣΥΡΙΖΑ καθώς και το «χάος» στην Κεντροαριστερά δίνουν την αίσθηση ότι υπάρχει χώρος για την επαναφορά του.

Παράλληλα, η δημοσιογράφος τόνισε ότι η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα είναι σχετική πρόσφατη, με τις μνήμες από τη διακυβέρνησή του να παραμένουν νωπές, καθώς και από τη στάση που κράτησε τις δύσκολες στιγμές για τον ΣΥΡΙΖΑ, με την «αφωνία» του κατά την περίοδο ηγεσίας του Κασσελάκη να έχει συζητηθεί αρκετά.

Σύμφωνα με τον Νίκο Χατζηνικολάου επίκειται το Φθινόπωρο το βιβλίο του πρώην πρωθυπουργού, στο οποίο απαντά σε δύο από τα βασικά ζητήματα που του έχει ασκηθεί κριτική: στη συγκεβέρνηση με τους ΑΝΕΛ και στο δημοψήφισμα του 2015.

Από την πλευρά της η Κάτια Μακρή σχολίασε ότι με την κίνησή του αυτή ο Αλέξης Τσίπρας επιχειρεί να λειάνει το έδαφος και πρόσθεσε ότι δείχνει να έχει «κόψει γέφυρες» με την Κουμουνδούρου.

Παρόλα αυτά, το πολιτικό υπόβαθρο και οι εντάσεις στις τάξεις του κόμματος δείχνουν πως οι ζυμώσεις είναι σε πλήρη εξέλιξη, τόσο εντός όσο και εκτός των κομματικών γραμμών.

Η παραίτηση της Ζωής Καρκούλια κατά τη συνεδρίαση της Πολιτικής Γραμματείας του κόμματος την Τρίτη (10/6), με επιστολή διαμαρτυρίας για τη διαδικασία που ακολουθείται ενόψει του συνεδρίου, έφερε στην επιφάνεια τις υπόγειες ενστάσεις που υπάρχουν για τη στρατηγική και τη φυσιογνωμία του κόμματος.

Παράλληλα, η ομόφωνη απόφαση για την Όλγα Γεροβασίλη στη θέση της προέδρου του Συνεδρίου φανερώνει την προσπάθεια να διατηρηθεί μια στοιχειώδης ενότητα, την ώρα που οι «φυγόκεντρες» δυνάμεις αυξάνονται.

Η Διεθνής Διάσκεψη του Ινστιτούτου Τσίπρα και οι αποχρώσες ενδείξεις του νέου εγχειρήματος – Οι παρόντες, οι απόντες και… τα «πηγαδάκια»

Στο προσκήνιο επανέρχεται και το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα, που διοργάνωσε τη 2η Διεθνή Διάσκεψη για την Ειρήνη, τη Δικαιοσύνη και τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Εκεί, ο πρώην πρωθυπουργός μίλησε για έναν «νέο πατριωτισμό απέναντι στην ολιγαρχία και την κλεπτοκρατία», αφήνοντας αιχμές για την κυβέρνηση Μητσοτάκη και για την ανεπάρκεια της αντιπολίτευσης να δώσει ουσιαστική εναλλακτική πρόταση.

Η αναφορά του Τσίπρα σε ένα «νέο όραμα και νέο κίνημα», σε μια ηθική, κοινωνική και πολιτική πρωτοβουλία που θα διατρέχει όλα τα προοδευτικά κόμματα», θεωρήθηκε από πολλούς ως ευθεία νύξη για πιθανό νέο εγχείρημα στον προοδευτικό χώρο, με τον ίδιο να χαράζει ξεκάθαρες διαχωριστικές γραμμές από τον «αυταρχικό καπιταλισμό της Δεξιάς και της Ακροδεξιάς».

Η Διάσκεψη είχε και πλούσιο παρασκήνιο. Οι θερμές χειραψίες μεταξύ Τσίπρα και Σωκράτη Φάμελλου, αλλά και του πρώην πρωθυπουργού με τον Αλέξη Χαρίτση δεν πέρασαν απαρατήρητες. Ωστόσο, αρνητικά σχολιάστηκε η παρουσία των Παναγιώτη Κουρουμπλή και Στάθη Χατζησάββα, αναδεικνύοντας τα εσωτερικά ρήγματα που ακόμα σιγοβράζουν.

Από τη Νέα Αριστερά το «παρών» έδωσε ο ίδιος ο πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Χαρίτσης, μαζί με την Έφη Αχτσιόγλου και τη Μαρία Καραμεσίνη. Παρότι οι περισσότεροι εμφανίστηκαν «απομονωμένοι», το θερμό κλίμα μεταξύ της Αχτσιόγλου και του Διονύση Τεμπονέρα (οι οποίοι κάθισαν δίπλα), αποτέλεσε αφορμή για νέες ερμηνείες στο πλαίσιο της διαμόρφωσης πιθανών νέων συμμαχιών.

Ο Κώστας Γαβρόγλου, από τους πλέον έμπειρους του κόμματος, φέρεται να είπε σε συνομιλητές του ότι «όλα αυτά που συζητάμε θα ήταν ευκταίο να τα ενσωματώσει ένας νέος φορέας της Αριστεράς», μια αποστροφή που ερμηνεύεται ως σαφής υπαινιγμός για την ανάγκη επανεκκίνησης έξω από το υπάρχον κομματικό σχήμα.

Το μεγάλο στοίχημα

Το συνέδριο, που θα ρίξει αυλαία στις 15 Ιουνίου, θα είναι καθοριστικό για το αν ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μπορεί να μετατραπεί σε έναν ελκυστικό και πειστικό φορέα του προοδευτικού πόλου. Με τον Σωκράτη Φάμελλο να δηλώνει ότι θα υπάρξει νέα πρόταση για κυβερνητική πολιτική και ότι «δεν μπορούμε να περιμένουμε άλλο τις ηγεσίες των υπόλοιπων προοδευτικών κομμάτων», καθίσταται σαφές ότι το ρήγμα με πρώην συμμάχους βαθαίνει.

Το ερώτημα όμως που πλανάται δεν είναι απλώς με ποιους, αλλά με ποια ατζέντα, ποιο σχέδιο και ποιον φορέα θα πορευτεί ο προοδευτικός χώρος και προπαντός ποια πρόσωπα θα σηκώσουν το βάρος αυτής της επανεκκίνησης.

Εν κατακλείδι, η Κεντροαριστερά βρίσκεται στο μεταίχμιο: μεταξύ συνέχειας και ρήξης, μεταξύ ενότητας και διάσπασης. Και αν το Συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ είναι πράγματι κρίσιμο, όπως τονίζει η ηγεσία του, τότε δεν θα κριθεί μόνο στις αίθουσες, αλλά και στα πηγαδάκια, στις διαρροές και –κυρίως– στις αποφάσεις της επόμενης μέρας.