Η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής σχετικά με τις ποινικές ευθύνες του πρώην υπουργού Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή, μετά την τραγωδία στα Τέμπη, έχει προκαλέσει πολιτική αναταραχή.
Η ΝΔ περιορίζει τις ευθύνες του Καραμανλή σε πλημμέλημα και αποσυνδέει την ασφάλεια των σιδηροδρόμων από τον υπουργό, προκαλώντας σφοδρές αντιδράσεις από την αντιπολίτευση, η οποία κατηγορεί την κυβέρνηση για απόπειρα “κουκουλώματος” των ευθυνών. Αντίθετα, η πρόταση δεν περιλαμβάνει τον πρώην υπουργό Χρήστο Σπίρτζη, γεγονός που έχει προκαλέσει αντιδράσεις και από τον ίδιο.
Η διαδικασία θα προχωρήσει με την κατάθεση προτάσεων από τα κόμματα και με αναμενόμενη συζήτηση στη Βουλή, όπου απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία για τη συγκρότηση της επιτροπής.
Πιο αναλυτικά
Σε πολιτική θύελλα εξελίσσεται η πρόταση της Νέας Δημοκρατίας για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής σχετικά με την υπόθεση της τραγωδίας στα Τέμπη και τη διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών του πρώην υπουργού Μεταφορών Κώστα Αχ. Καραμανλή.
Η κυβερνητική πρόταση περιορίζει την ενδεχόμενη ποινική ευθύνη του πρώην υπουργού στο πλημμέλημα της παράβασης καθήκοντος, με έμφαση «σε ζητήματα διοικητικής εποπτείας, που σχετίζονται με τη στελέχωση και την χρηματοδότηση του σιδηροδρόμου». H κυβερνητική πλειοψηφία φέρεται να αποσυνδέει πλήρως την ασφάλεια των σιδηροδρόμων από τον Υπουργό, καθώς όπως αναφέρεται στο σκεπτικό της πρότασης, πρόκειται για έναν τομέα ευθύνης της ΡΑΣ.
Η πρόταση της ΝΔ, που κατατέθηκε το απόγευμα της Τρίτης (27/5), επικεντρώνεται στο «κατά πόσο ο κ. Καραμανλής ανταποκρίθηκε στα αιτήματα για οικονομική ενίσχυση του ΟΣΕ», ενώ τονίζεται ότι «η παράβαση καθήκοντος σε βαθμό πλημμελήματος αφορά αποκλειστικά στη διοικητική εποπτεία».
Σημειώνεται ότι η πρόταση δεν περιλαμβάνει τον πρώην υπουργό Χρήστο Σπίρτζη, καθώς σύμφωνα με το σκεπτικό της ΝΔ, «το όποιο αδίκημα έχει ήδη παραγραφεί». Από κυβερνητικής πλευράς επισημαίνεται πως για πρώτη φορά «η κοινοβουλευτική πλειοψηφία βάζει στη διαδικασία αυτής της κρίσης έναν διατελέσαντα υπουργό της ίδιας της κυβέρνησης».
Παρασκήνιο και ενδοπαραταξιακές εντάσεις
Ωστόσο, η υπογραφή της πρότασης από μόλις 30 βουλευτές —το ελάχιστο όριο που απαιτεί το Σύνταγμα— δεν πέρασε χωρίς εσωκομματικούς τριγμούς. Σύμφωνα με ρεπορτάζ της Όλγας Παναγιωτίδου στον ΑΝΤ1, «πίσω από τις κλειστές πόρτες υπήρξε έντονη γκρίνια». Βουλευτές των αρμόδιων επιτροπών αναρωτήθηκαν «γιατί μόνο εμείς και όχι όλη η κοινοβουλευτική ομάδα;» με στόχο να σταλεί «ένα πιο ισχυρό μήνυμα».
Άλλοι βουλευτές εξέφρασαν έντονο προβληματισμό για το νομικό σκεπτικό της πρότασης, ενώ αρκετοί εξ αυτών δεν την υπέγραψαν. Υπήρξαν και φωνές υπεράσπισης του κ. Καραμανλή: «Τι θα πρέπει να κάνουμε; Είναι ο Καραμανλής κακούργος;» φέρεται να δήλωσε χαρακτηριστικά «γαλάζιος» βουλευτής.
Αντιδράσεις από την αντιπολίτευση: «Πρόταση- πλυντήριο»
Η πρόταση της ΝΔ προκάλεσε σφοδρές αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης. Ο ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλε την πρόταση ως «προκλητική», σημειώνοντας πως «η κυβέρνηση μετά τον Τριαντόπουλο θέλει να προχωρήσει σε άλλη μια fast track Προανακριτική Επιτροπή, αντισυνταγματική και παράνομη, με στόχο να πέσει στα μαλακά και ο Καραμανλής μόνο για πλημμέλημα».
Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Μίλτος Ζαμπάρας, δήλωσε: «Γνωρίζαμε ότι υποτιμάτε τη νοημοσύνη του λαού […] Αλλά τέτοια ύβρις; Τέτοιο κουκούλωμα; […] Η κοινωνία οφείλει να μην κάνει πίσω».
Η απόφαση της Νέας Δημοκρατίας να μην συμπεριλάβει τον πρώην Υπουργό Μεταφορών, Χρήστο Σπίρτζη, στην πρόταση για τη συγκρότηση Προανακριτικής Επιτροπής σχετικά με την τραγωδία των Τεμπών, προκάλεσε έντονη αντίδραση από τον ίδιο. Σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα, ο κ. Σπίρτζης κάνει λόγο για «πολιτική δειλία και ανηθικότητα», τονίζοντας ότι η επιλογή αυτή επιβεβαιώνει τις καταγγελίες του περί «προσπάθειας αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης» και «απόκρυψης κρίσιμων στοιχείων».
Ακόμη πιο σκληρή ήταν η στάση του ΚΚΕ, με τον Νίκο Καραθανασόπουλο να κάνει λόγο για «μια προσχηματική και προσβλητική πρόταση. Μια πρόταση πλυντήριο για τις ευθύνες του κ. Καραμανλή […] Το ΚΚΕ θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του για να φωτιστούν οι κακουργηματικές πράξεις όλων των υπευθύνων».
Τα επόμενα βήματα στη Βουλή
Με την κατάθεση και της πρότασης της Νέας Δημοκρατίας για σύσταση Προανακριτικής Επιτροπής, ενεργοποιείται η θεσμική διαδικασία που προβλέπει το Σύνταγμα και ο Κανονισμός της Βουλής για τη διερεύνηση ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων.
Ήδη έχουν κατατεθεί δύο προτάσεις: της ΝΔ, που αφορά αποκλειστικά στον κ. Καραμανλή και του ΠΑΣΟΚ, που περιλαμβάνει οκτώ πολιτικά πρόσωπα. Ο ΣΥΡΙΖΑ, από την πλευρά του, βρίσκεται σε αναζήτηση συμμαχιών για να καταθέσει τη δική του πρόταση, η οποία αφορά σε περισσότερα πολιτικά πρόσωπα, με πιθανή στήριξη από τη Νέα Αριστερά ή ανεξάρτητους βουλευτές.
Οι βουλευτές έχουν προθεσμία επτά (7) ημερών για να προσφύγουν, εφόσον το επιθυμούν, στο τριμελές γνωμοδοτικό συμβούλιο της Βουλής, το οποίο εξετάζει τη βασιμότητα της κατηγορίας.
Από τις 3 Ιουνίου και εντός 15 ημερών πρέπει να οριστεί και να διεξαχθεί η συζήτηση στην Ολομέλεια της Βουλής. Για να συγκροτηθεί Προανακριτική Επιτροπή απαιτείται απόλυτη πλειοψηφία του συνόλου των βουλευτών, δηλαδή 151 ψήφοι.
Σε περίπτωση έγκρισης, η Προανακριτική Επιτροπή συγκροτείται με αναλογική εκπροσώπηση των κομμάτων. Η πλειοψηφία της ΝΔ προτίθεται να ακολουθήσει τη διαδικασία που εφαρμόστηκε και στην υπόθεση Τριαντόπουλου, δηλαδή με περιορισμένο αριθμό συνεδριάσεων και στόχο την παραπομπή του Κώστα Αχ. Καραμανλή στο Δικαστικό Συμβούλιο έως τα μέσα Ιουνίου.
Το Δικαστικό Συμβούλιο θα αποφασίσει για τη συνέχεια της διαδικασίας, αξιολογώντας την πρόταση και εξετάζοντας το ενδεχόμενο αναβάθμισης της κατηγορίας ή έκδοσης απαλλακτικού βουλεύματος.